Halide Edib Adıvar

Halide Edip Adıvar Kimdir?

Halide Edip Adıvar, Türk yazar, akademisyen, öğrenci ve siyasetçidir. Halide Onbaşı olarak da bilinmektedir. Özellikle 1919 yılında İstanbul halkını ülkenin işgal edilmesine karşı harekete geçirmek amacı ile yaptığı konuşmalar sayesinde zihinlerde büyük bir yer edinmiştir. Son derece usta bir hatiptir. Halide Edip Kurtuluş Savaşı sırasında Mustafa Kemal’in yanında görev yapmıştır. Bir sivil olmasına rağmen savaş kahramanı olarak kabul edilmiştir. Savaş yıllarında Anadolu Ajansı’nın kurulmasında önemli bir rol oynamış ve gazetecilik yapmıştır.

2. Meşrutiyet ilan edildikten sonra yazarlığa başlamıştır. Toplamda 21 adet roman, 4 adet hikaye kitabı, iki tiyatro eseri ve birçok farklı inceleme kaleme almıştır. Meşrutiyet ve Cumhuriyet döneminin en sevilen ve en çok eser veren yazarları arasında yer almaktadır. Özellikle Sinekli Bakkal romanı en çok bilinen eseridir. Eserlerinde her zaman kadının eğitim almasına ve toplum içerisinde daha doğru bir yere sahip olmasına değinmiştir. Kadın hakları savunuculuğu yapmıştır. Birçok kitabı ise sinemaya uyarlanmış ya da dizi haline getirmiştir.

1926 yılından itibaren yurt dışında yaşamaya başlamıştır. 14 sene boyunca yurt dışında verdiği konferanslar ve İngilizce olarak ele aldığı eserler ile döneminin, dış ülkelerde de en çok tanınan Türk yazarı olmayı başarmıştır. Tüm bunlara ek olarak kendisi İstanbul Üniversitesi’nde edebiyat profesörü olarak da görev yapmıştır. İngiliz Filoloji Kürsüsü Başkanlığı ve 1950 yılında girdiği Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde millet vekilliği yapmıştır. Aynı zamanda 1. TBMM hükümetinde sağlık bakanı olarak görev yapan Adnan Adıvar’ın eşidir.

Çocukluk ve Öğrencilik Yılları

Halide Edip Adıvar 1882 yılında Beşiktaş, İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Babası 2. Abdülhamit döneminde padişah hazinesi katipliği, Yanya ev Bursa Reji müdürlüğü yapmış olan Mehmet Edip Bey’dir. Annesi ise Fatma Berifem Hanım’dır. Annesini henüz küçük yaşındayken veremden kaybetmiştir. İlköğretimini evinde özel dersler alarak tamamlamıştır. Henüz daha yedi yaşındayken,  yaşını büyük göstererek girmiş olduğu Amerikan Kız Koleji’nden bir öğrencinin durumu haber vermesi ile tam bir sene sonra doğrudan 2. Abdülhamit’in iradesi ile okuldan uzaklaştırılmıştır. Bu durumun üzerine evde özel ders almaya devam etmiştir. Henüz genç yaşında İngilizce öğrenirken çevirmiş olduğu kitap 1897 yılında basılmıştır. Bu kitap Amerikalı çocuk kitapları yazarı olan Jacop Abbott’un “Ana” adlı eseridir. 1899 yılında ise gerçekleştirmiş olduğu bu çeviri ile 2. Abdülhamit tarafından Şefkat Nişanı ile ödüllendirilmiştir. Daha sonraki eğitim yaşamında kolejin yüksek sınıflarına geri dönmüştür. Burada İngilizce ve Fransızca öğrenmiştir. Aynı zamanda Üsküdar Amerikan Kız Koleji’nden lisans derecesi ile mezun olan ilk Müslüman kadın olmayı da başarmıştır.

 Aile Hayatı

Halide Edip Adıvar, kolejin henüz son sınıfındayken matematik öğretmeni olan Salih Zeki Bey ile okuldan mezun olduğu sene evlenmiştir. Eşi bir rasathane müdürü olduğundan, evi her zaman rasathane içerisinde olmuştur ve bu hayat ona her zaman sıkıcı gelmiştir. Evliliğin ilk yıllarında eşine Kamus-ı Riyaziyat adlı eserini yazması konusunda yardımcı olmuştur. Aynı zamanda ünlü İngiliz matematikçilerin yaşam öykülerini Türkçeye çevirmiştir. Birkaç Sherlock Holmes hikayesinin çevirisinde de rol oynamıştır. Yine bu dönemlerde Fransız yazar Emile Zola’nın kaleme aldığı eserlere büyük bir ilgi duymaya başlamıştır. Daha sonrasında ise Shakespeare’e yönelmiştir. Hamlet adlı yapının da çevirisini kendisi yapmıştır. 1903 yılında ilk oğlu Ayetullah dünyaya geliştir. Bundan tam on altı ay sonra ikinci oğlu Hasan doğmuştur. 9 ocak 1964 yılında 80 yaşında iken İstanbul’da vefat etmiştir.

Halide Edip Adıvar Eserleri

Romanlar

• Akile Hanım Sokağı
• Sevda Sokağı Komedyası
• Handan
• Sinekli Bakkal
• Kalp Ağrısı
• Seviyye Talip
• Mev’ud Hüküm
• Yeni Turan
• Çaresaz
• Vurun Kahpeye
• Ateşten Gömlek
• Zeyno’nun Oğlu
• Döner Ayna
• Yolpalas Cinayeti
• Sonsuz Panayır
• Son Eseri
• Kerim Usta’nın Oğlu
• Hayat Parçaları
• Heyulâ
• Raik’in Annesi
• Tatarcık

Hikayeler

• Dağa Çıkan Kurt
• Harap Mabetler
• İzmir’den Bursa’ya
• Kubbede Kalan Hoş Seda

Anı

• Türkün Ateşle İmtihanı
• Mor Salkımlı Ev
• Oyun
• Kenan Çobanları
• Maske ve Ruh

Halide Edib Adıvar’ın Sözleri ve Alıntılarına Bakmanızı Öneririz.

Sayfamızda Halide Edib Adıvar’ın sözleri ve alıntıları yer alır.

Sosyal Medyada Paylaş