Devlet Ana – Kemal Tahir
| Tür: | Araştırma – Tarih |
| Yazar: | Kemal Tahir |
| Yayınlanma Tarihi: | 1967 |
| Yayınevi: | İthaki Yayınları |
Karakterler
Osman Bey Orhan Bey, Kerim Bacıbey, Şeyh Edebali Mavro, Kaptan Çavuş, Yunus Emre, Aslıhan Notus, Gladyüs Uranha
Konusu
Devlet Ana, 6 bölümden oluşmakta ve Osmanlı Devleti’nin kuruluşunu anlatmaktadır.
Kitaptaki hikâye genel olarak Osmanlı İmparatorluğu’nun kurulduğu Söğüt’te geçmektedir ve Osmanlı tarihinin kurucuları sayılan Ertuğrul Gazi, Osman Bey ve Orhan Bey de kitapta yer almaktadır.
Devlet Ana Özeti
Kitap, Ertuğrul Bey’in at bakıcısı Demircan’ın öldürülmesiyle başlar. Olay, at turuna çıkan Kerim ve Orhan Bey aracılığıyla görülür ve herkes bu olaydan kurtulur. Kerim, Demircan’ın kardeşidir. Bu olay karşısında şok olur ama annesi Bacıbey’in aynı tepkiyi göstermemesine şaşırır. Bacıbey’in tepki vermemesinin nedeni, oğlu Demircan’ın vurulduğu anın hoş bir manzara olmamasıdır. Ama intikam ateşiyle yanar. Daha sonra romandaki ikinci derece olay, Ertuğrul ve Osman Bey’in aşiretin beyliğini üstlenen ölümüdür. Öte yandan oğlu vefat eden Bacıbey Kerim’in onu kardeşinin yerine geçmeye zorladığı merak konusu olur. Bu amaçla Kerim kılıç derslerine başlar. Orhan Bey ile birlikte Yüzbaşı Çavuş’tan kılıç dersi alırlar.
Bu arada Yüzbaşı Çavuş’un güzel kızı Aslıhan ile Kerim arasında duygusal bir ilişki vardır. Öte yandan Osman Bey, zamanının büyüklerinden Şeyh Edebali’nin kızını alır ve Edebali’nin kızı Bala Hatun Osman Bey’in ikinci eşidir. Evlendikten sonra Osmanlı aşiretinin geleneklerine kolaylıkla uyum sağlar. Orhan Bey ise Nilüfer Hatun ile ilişkisini evliliğe kadar genişletir. Ancak roman Orhan Bey evlenmeden önce sona erer. Öte yandan Kerim ve Aslıhan’ın evlilikle olan ilişkisinin sonucu eser bitmeden okuyucuya ima edilmektedir.
Ödüller
- 1968 yılında Tahir’e Türk Dil Kurumu roman ödülünü kazandırmıştır.
Devlet Ana – Kitap Açıklaması
‘Devlet Ana’, Osmanlı kurulmadan önceki Anadolu’nun görünümünü üve Anadolu insanının özlemlerini anlatırken, onların güçlü, güvenli, adaletli bir devlete duyduğu ihtiyacı da açığa çıkarmaktadır. Kemal Tahir’iin en önemli romanı olarak gösterilen ‘Devlet Ana’, onun düşünce yapısını da en iyi yansıtan eserlerinden biri sayılmaktadır.
“Kemal Tahir, tarihi ve toplumu hakkındaki orijinal ve sağlam görüşlerinden hareket ettiği için hem ‘mahalli ağızları’, hem Türkçe’nin küçümsenmiş ve unutulmuş nesir dilini hem de yeni imkânlarını kaynaştırarak ve aşarak kullanabilirmiştir. Eserlerindeki eşsiz dil ve üslup güzelliğinin kaynağı bu davranıştadır. Daha önceki romanlarında da görülen bu özellik ‘Devlet Ana’da en yüce noktasına erişmiştir. Türkçe’nin unutulmuş olan dehası bütün boyutları, zenginliği ve haslığıyla ilk olarak Kemal Tahir’in eserlerinde kendini göstermektedir.”
– Selahattin Hilav-
(Tanıtım Bülteninden)
