Diriliş Çanakkale 1915 – Turgut Özakman
| Tür: | Araştırma- Tarih |
| Yazar: | Turgut Özakman |
| Yayınlanma Tarihi: | 2016 |
| Yayınevi: | Bilgi Yayınevi |
Konusu
Diriliş – Çanakkale 1915, Turgut Özakman’ın Çanakkale Savaşı’nı konu alan romanıdır. Diriliş – Çanakkale Cumhuriyet Dönemi serisinin ilk kitabı olan 1915, Çanakkale Savaşı’nı konu alıyor.
Diriliş Çanakkale 1915 Özeti
Başlangıç bölümünde Çanakkale Savaşı öncesi yaşananlar anlatılmaktadır. Osmanlılar önce İtalyanlara, ardından Balkanlara yenildiler. İki büyük ordu dağılır ve yenilir. 500 yılda kazanılan topraklar birkaç hafta içinde kaybedilir. Hükümetin barışı sağlamak için Edirne’yi feda ettiği duyulmuş ve bu teslimiyetlere göz yumulmamıştır. Enver Bey, hükümeti değiştirmek için bir avuç İttihatçı ile birlikte sadrazama baskın düzenler ve sadrazamı istifaya zorlar. İttihat ve Terakki, Enver Bey’in neredeyse tek başına yaptığı darbeyle iktidara gelir. Milliyetçi hareket Türkleri etkilese de hala tehlikeli bulan bir kesim var. Artık kadınlar da evden çıktı. Hayır, kurumları kurarlar ve dergiler çıkarırlar. Nezihe Muhittin Hanım ve iki arkadaşı siyah çarşaflı pelerinli bir konferansı dinlemeye giderler. Bu bir ilkti ve erkekleri şaşırttı. Ama kadın artık eve girmeye niyetli değildir, güçlenmeye, var olmaya başlamıştır.
Hazinede neredeyse hiç para kalmamıştır, halktan yardım istenir. Bu istek büyük bir heyecan uyandırır ve kadın erkek herkes harekete geçer. Edirne geri alınır ve Enver Bey kahraman ilan edilir. Bu sırada Mustafa Kemal, Sofya’ya atanır ve gözden uzak tutulur. Almanya’dan Liman von Sanders İstanbul’da saygıyla karşılanır. Ordular Başmüfettişi olan Liman von Sanders, “Liman Paşa” olarak anılmaya başlanır.
28 Haziran 1914’te bir Sırp, Avusturya-Macaristan Veliaht Prensi’ni ve karısını öldürür ve bu savaşa gider. Büyük güçler Osmanlı topraklarını paylaşmak konusunda anlaşamayınca iki gruba ayrılırlar. Bir tarafta İngiltere, Fransa ve Rusya, Diğer tarafta Almanya, Avusturya-Macaristan ve İtalya vardır. Sadrazam Sait Halim Paşa ile Alman büyükelçisi bir anlaşma imzalarlar. Enver Paşa, Alman askerlerine güvenir ve Rusya’yı artık bir tehdit olarak görmez. Almanların ısrarı üzerine 20-35 yaş arasındaki herkes askere çağrılır. Ordu hazır değildir, Enver Paşa bunu bilir, ama buna rağmen emri verir. Rus filosu uygun olduğunda saldırıya uğrayacaktır. Ancak Almanlar için doğru zamanı beklemek zaman kaybıydı ve bombalama emrini çoktan vermişlerdi. Artık Osmanlı İmparatorluğu’nun ölüm yolculuğu başlamıştır.
Hazır olmadan girilen savaşın sonuçları fiyaskoydu. Rus donanması bir kayıp vermemişti ve Karadeniz’de hala üstün bir konumdaydı. Rus ordusu da karşılık verir. Ayrıca İngiltere bu fırsatı kaçırmaz ve İzmir Körfezi’nde iki gemiyi batırır. Rusya’dan sonra İngiltere, Fransa ve Belçika da Osmanlı Devleti’ne yazılı olarak savaş ilan ederler. Mustafa Kemal, Osmanlı’nın bu savaştan çıkamayacağını düşünür. Enver Paşa’ya bir mektup yazar ve orduda iş ister. Ancak Enver Paşa ve Mustafa Kemal çok farklı görüşlere sahiptir. Türk ordusu yetersiz olsa da Rusları biraz sarsmayı başarır. Cihat ilan edilir ve tüm Müslümanların harekete geçeceği düşünülür. Ancak beklentiler boşa çıkar.
Eldivensiz, atkısız, karik takan Türk askeri Sarıkamış’a doğru yola çıkar. Soğuktan çıldıranlar vardır, askerler donuyordu. Ruslar panikler ancak yolda 75 bin kişiyi taşıyan ordu donarak ölür ve geriye sadece birkaç bin kişi kalır. Bir avuç kahraman Sarıkamış’a girmeyi başarır. Ama onlar da sokaklarda savaşırken ölürler ve Sarıkamış hareketi burada sona erir. Bu felaket gizli tutulacak, asla yazılmayacaktı. Neyse ki başarılı olamazlar.
19 Şubat 1915’te Çanakkale Savaşı başlar. Türk askerinin sınırlı mühimmatı vardı, güçlü silahları da yoktu. En önemlisi, düşman sayıca fazlaydı. Türklerin en azından düşman için kaybedeceği açıktı. Turgut Özakman, askerin bu ürkütücü mücadelesini belgelere dayanarak saat saat bize aktarır. Sadece savaştan değil, savaşın ardındaki birçok vahim olaydan da bahseder. Örneğin İngiliz askerlerinin şehitlerini gömmeleri için defalarca ateşkes ilan eden Türk askeri buna bir cevap bulamaz. Şehitlerimizin defnedilmesi talebi İngilizler tarafından reddedildi ve bununla da kalmayıp ağır yaralı ve şehit askerlerimiz de gazla yakılır. Türk askeri, yaralı düşmanı kendi birliğine teslim edecek ve ölen askere zarar vermeyecek kadar onurlu bir şekilde savaşır. Yaralarına rağmen savaşmaya devam eden askerlerimiz, savaşamayacak duruma gelince komutanlarından özür diler. Türk askeri cinayet ve savaş kavramlarını çok iyi ayırt etmiştir. “İnsan olmadan kahraman olamazsın.” Bu savaşı bir haydut olarak değil, bir savaşçı olarak kazanır.
Sadece erkekler değil kadınlarımız da milli mücadelede yer almıştır. Kadınların evden çıkıp peçelerini açmasına bazı toplumların tepkisine rağmen kadınlarımız hemşirelik okullarında eğitim görür ve yaralı askerlerimize yardım eder. Ve nihayet aldığımız tüm yaralara ve verdiğimiz şehitlere rağmen düşman sessizce geri çekilir ve Çanakkale geçilemez.
Diriliş-Çanakkale 1915 – Kitap Açıklaması
Kurtuluş Savaşı’nın taç kapısı, girişi olan Çanakkale Savaşının destanı… Tarihin en eski milletlerinden birinin dirilişi… Ateşten geçerek, kan içinde, bir daha uyumamak, benliğini unutmamak, kandırılmamak, sömürülmemek, ezilmemek, ölmemek üzere çığlık çığlığa dirilişi… Çanakkale Savaşı hiç böyle yazılmadı.
Turgut Özakman’ın, 353 baskı yaparak milyonlarca okura ulaşan Şu Çılgın Türkler kitabının da içinde bulunduğu üçlemenin ilk kitabı.
Tüm yeni nesillere eşi olmayan bir armağan daha.
Yazarın, Çanakkale ile ilgili dünyadaki bütün kitapları, internet sitelerini tarayarak yıllarca üzerinde çalıştıktan sonra, ucuz kahramanlık hikâyelerine, hamaset edebiyatına, şovence anlatıma yer vermeden kaleme aldığı, olağanüstü zaferin hikâyesi.
Yazar Yaşam öyküsü
TURGUT ÖZAKMAN 1930’da Ankara’da doğdu. A.Ü. Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Bir süre avukatlık yaptı. Köln Üniversitesi Tiyatro Bilimi Enstitüsü’ne devam ettikten sonra Devlet Tiyatrosu’na dramaturg olarak girdi. TRT’de Merkez Program Daire Başkanlığı, Genel Müdür Yardımcılığı, Devlet Tiyatrolarında Genel Müdür Başyardımcılığı ve dört yıl Genel Müdürlük yaptı, Radyo-Televizyon Yüksek Kurulu’nda (1988-1994) Üyelik ve Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulundu. DTC Fakültesi Tiyatro Bölümü’nde 30 yıl ‘dramatik yazarlık’ dersi öğretim görevlisi olarak çalıştı. Evli. Üç çocuğu, üç torunu var.
1998’de, kendisine, ‘üstün hizmetleri dolayısıyla’ Anadolu Üniversitesi’nce “Fahri Doktor” unvanı verildi.
Başlıca oyunları: Pembe Evin Kaderi; Güneşte On Kişi; Duvarların Ötesi; Kanaviçe; Ocak; Paramparça; Ah Şu Gençler; Sarıpınar-1914; Fehim Paşa Konağı; Resimli Osmanlı Tarihi; Bir Şehnaz Oyun; Töre; Delioğlan; Şu Çılgın Türkler.
Başlıca senaryoları: Keloğlan Aramızda; Yatık Emine; Kurtuluş; Cumhuriyet.
Romanları: Korkma İnsancık Korkma; Romantika; 19 Mayıs 1999/Atatürk Yeniden Samsun’da; Şu Çılgın Türkler.
Meslek kitapları: Radyo Notları; Oyun ve Senaryo Yazma Tekniği.
Tarih kitapları: Dr. Rıza Nur Dosyası; Vahidettin, M. Kemal ve Milli Mücadele; Atatürk, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Kronolojisi.
Çeşitli ödüllerin yanı sıra 1999’da, ‘Türk toplumunun kültür ve sanat hayatına katkı ve hizmetlerinden dolayı’ Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne değer görüldü.
2005’te yayımlanan ve büyük yankı uyandıran Şu Çılgın Türkler adlı romanı dolayısıyla Yeditepe Üniversitesi, Samsun 19 Mayıs Üniversitesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi “Onursal Doktora” unvanı; Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi ‘Topluma Katkı Ödülü’; ODTÜ ‘Üstün Hizmet Ödülü’; Marmara Üniversitesi ise ‘2006-2007 Atatürk Ödülü’ verdi. Ayrıca 22 fakülte, dernek, vakıf, belediye, okul ve kurumca ‘hizmet’, ‘başarı’, ‘şükran’, ‘yılın yazarı’ ve ‘iletişim’ ödüllerine değer görüldü.
Yazar Yorumu
Çanakkale sadece Çanakkale’de olup biten bir olay değil. Bunun evveliyatı önemli. O tarihteki fikir akımları önemli; ama bir de kadın hareketi var, bu da çok önemli. İki sene evvel Balkan Savaşı yapılmış, 600 yıllık bir imparatorluğun dev iki ordusu, birkaç yıl evvel kurulmuş dört küçük ülkenin ordusundan dayak yiyor, bozguna uğruyor. Bulgar ordusu ta İstanbul’un eşiğine, Çatalca’ya kadar geliyor. Bu ordudan Çanakkale ordusu nasıl çıkıyor? İşte kitap bu dirilişi anlatıyor.
