Mürebbiye – Hüseyin Rahmi Gürpınar
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Hüseyin Rahmi Gürpınar |
| Yayınlanma Tarihi: | 1889 |
| Yayınevi: | İnkılap Kitabevi |
Karakterler
Dehri Efendi: Memuriyetten emekli olan Dehri Efendi 65 yaşında, varlıklı, geleneklere bağlı, ilim, fen ve tekniğe meraklıdır. Aile reisi olarak katı olan Dehri Efendi’nin Fransızcası çok iyidir.
Anjel: Fransa’da annesi sefahat içinde yaşayan bir kadın ve babasının kim olduğunu bilmez. Dehri Efendi’nin konağında mürebbiye olarak çalışır ve herkesi kendisine âşık eder.
Şemi: Okulda okuyan genç bir çocuktur. Konağı haftada bir ziyaret eden Şemi, Mürebbiye ’ye aşık olur.
Konusu
Ülkesi Fransa’da mürebbiye olarak İstanbul’a gelen Anjel’in hikâyesi anlatılır. Daha önce uyumlu bir hayat süren köşkün erkekleri, Anjel’in gelişiyle baştan çıkar ve köşk alt üst olur. Yazar bu romanda ikiyüzlü aile ahlakını kınıyor.
Mürebbiye Özeti
Sadri Bey, Dehri Efendi’nin kızı Melahat ile iç damat olarak evlenir. Dehri Efendi, kızları, damadı, erkek kardeşleri ve oğluyla dönemin geleneğine uyarak oturur. Dehri Efendi’nin ikinci eşinden olan çocukları için “Matmazel Anjel” adında bir Fransız mürebbiye tutulur. Bu mürebbiye Paris’te babasız doğar ve kendisi de babasız bir çocuk doğurur. Paris’te tanıştığı bir iş adamı onu İstanbul’a getirir. Erkekleri nasıl baştan çıkaracağını bilen şişman bir kadındır. Konaktaki hayat ona durgun, monoton ve bağnaz göründüğü için çok sıkılır. Kendine eğlence bulmaya karar verir. Dehri Efendi’nin 18 yaşındaki oğlu Şem, damadı Sadri Bey ve ağabeyi Kambur Amca’yı yalıya hapseder. Birbirlerine hissettirmeden onları yönetir. Bunu da her gece farklı bir kişiyle randevu alarak başarır. Ancak bu iş sonuna kadar sorunsuz gitmez.
Temizlikçi Eda Kadın bir süredir kanepedeki lambanın erken söndüğünden şüphelenir. Olan biteni gözlemlemeye başlar. Bir gece Anjel’in verdiği randevuya geleceğine şaşıran Kambur Amca kanepede Kâhya Eda Kadın’ı görür, kanepedeki kadife kaplı yuvarlak masanın altına kendini atar ve iki kişinin daha geldiğini görür.
Bu sırada erkekler tuvaletinin boş olduğunu gören Eda Kadın, Dehri Efendi’ye Anjel’in odasına baskın yaptırır. Ancak, erkekler Anjel’in odasında değil, kanepede masanın altındadır. Anjel’in odasında kimse bulunamayınca Temizlikçi Eda iftiracı olduğu için kovulur. Sem Anjel’i kıskandığı için koruda amcası Sadri’yi ve amcası Kambur Amca’yı döver. Şef Tosun, uzun süredir bahçedeki sakız ağacından Anjel’in odasını izler ve kiminle olduğunu ve ne yaptıklarını bilir.
Şem’i, amcasını ve eniştesini dövdükten sonra Tosun’a susuz rakı içirir ve tüm detaylar hakkında bilgi alır. Anjel’in kendi gururuyla oynamasına üzülür ve bir gece Anjel’i bir hançerle öldürmeye karar verir. Gündüz Anjel’in odasının menteşelerini çözer ve gece yarısı geldiğinde kapıyı kırar ve içeri girer. Anjel korkudan titreyerek yataktan kalkar. Odada Anjel’den başka kimse yoktur. Şem’i aynalı dolapta birinin olduğundan şüphelenir. Aynalı dolabı açtığında karşısında şaşkınlık içinde babası Dehri Efendi’yi görür. Şem, herkesle dalga geçen Anjel’i öldürür ve intihar eder.
Mürebbiye – Kitap Açıklaması
1899 yılında İkdâm gazetesinde tefrika edilen Mürebbiye, Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ününü sağlayan ilk romandır. Tanzimat’la birlikte başlayan Batılılaşmanın toplumsal yaşam içerisindeki etkilerinin bir eleştirisi olan Mürebbiye’de yazar, karakterleri ve işlediği konu aracılığıyla “aşksız erkekler” sorununa eğilir. Romanın ana kahramanı Anjel, mazisi son derece karanlık Parisli bir hayat kadını iken, İstanbul’a Dehri Efendi Yalısı’na bir matmazel olarak kabul edilir. Mürebbiye olarak çalışmaya başlayan Anjel’in sırasıyla evin tüm erkeklerini kendisine âşık etmesi ve sonrasında gelişen olaylar mizahi bir dille anlatılır.
(Tanıtım Bülteninden)
