Aşk-ı Memnu

Aşk-ı Memnu – Halit Ziya Uşaklıgil

Karakterler

Adnan Bey: Varlıklı bir yaşamı olan 50 yaşlarında bir İstanbul beyefendisidir.

Behlül: Kızlara zaafı olan, Galatasaray’da okumak üzere amcasının yanına yerleşen Adnan Bey’in yeğenidir.

Nihal: Adnan Bey’in kızıdır. Ayrıca Behlül’e aşıktır.

Bülent: Adnan Bey’in oğludur.

Matmazel de Courton: Zengin bir aileye mensup ama fakir düşmüş bir ailenin kızıdır.

Firdevs Hanım: “Melih Bey Takımı” olarak adlandırılan, kadınlarının hafifmeşrep ve gösterişli tavırlarıyla tanındığı bir aileye mensuptur.

Bihter: Firdevs Hanım’ın küçük kızıdır. Küçük yaşlardayken Adnan Bey’le evlenir. Ancak Behlül’e aşık olur.

Peyker: Firdevs Hanım’ın büyük kızıdır. Bihter’den üç yaş büyüktür. Etrafındakilere Mesafeli davranır.

Nihat Bey: Peyker’in eşidir. İstanbul’un üst tabaka yaşamına dâhil olmak ve onların yaşamlarını yaşamak için Peyker’le evlenmiştir. İki çocukları vardır.

Şakire Hanım: Adnan Bey’in yalısının aşçısıdır. Ayrıca Evin diğer hizmetkârları olan Süleyman Efendi ile evlenmiştir. Cemile adlı bir kızları vardır.

Şayeste: Yalısında kalfadır.

Nesrin: Yalısında hizmetçidir

Hacı Necip: Yalıda aşçıdır.

Beşir: Yalıdaki Habeş asıllı hadım hizmetlidir.

Katina: Firdevs Hanım’ın hizmetçisidir.

Konusu

Romanda, Batılı yaşam tarzlarına düşkün, aşktan başka sorunu olmayan varlıklı, yemeye hazır insanların yasak aşk maceraları konu edinir.

Aşk-ı Memnu Özeti

Firdevs Hanım, “Melih Bey’in takımı” denilen bir ailedendir. Evliliğinden Peyker ve Bihter adında iki kızı olur. Firdevs Hanım’a yazılan aşk mektuplarını okuduktan sonra karısı krizden ölür. Kızları Firdevs Hanım’ı pek sevmezler. Firdevs Hanım kızlarından da nefret eder. Çünkü ona göre kızları onun gençliğini çalmıştır. Firdevs Hanım’ın kızları zamanla büyür ve Peyker evlenir. Firdevs Hanım ve kızları güzel görünmeye ve çok şık giyinmeye büyük önem verirler. Firdevs Hanım, dönemin zenginlerinden Adnan Bey ile evlenmek ister. Ama Adnan Bey Bihter’i ister. Firdevs Hanım bu evliliğe başta karşı çıkar ama daha sonra kabul etmek zorunda kalır. Adnan Bey’in Nihal ve Bülent adında iki çocuğu vardır. Nihal on beş, Bülent ise yaklaşık dokuz yaşındadır. Adnan Bey’in eşi, Bülent’in doğumundan hemen sonra vefat etmiştir. Nihal, önce babasının yeni evliliğine soğuk soğuk bakar. Ancak Bihter ile tanışınca içi ısınır. Ancak artık babasından uzaklaşmıştır. Ancak Bihter’le anlaşamayan aşçının, kocası Süleyman Efendi ve kızları Cemile ile evi terk etmesiyle Nihal Bihter’den hoşlanmamaya başlar. Abisi Bülent’i yatılı okula gönderdiği için Bihter’i suçlamaya başlar.

Bihter iki yıl içinde evliliğinden sıkılmaya başlar. Çünkü Adnan Bey ile aralarındaki yaş farkı büyüktür ve Bihter ona âşık olmadığını hisseder. Zamanla Behlül ile arasında yasak bir ilişki başlar. Behlül Adnan Bey’in yeğenidir ve onlarla aynı evde yaşamaktadır. Bihter gece herkes uyuduktan sonra Behlül’ün odasına girer. Sabaha kadar bir ilişkileri oluşmaya başlar. Nihal zamanla Bihter’den nefret etmeye başlar: Bihter’in Nihal ve Bülent’in odalarını ayırması Nihal’e göre affedilmez bir harekettir.

Firdevs Hanım, kendi konağının çok nemli olduğunu, dizlerindeki romatizmayı bahane ederek, Adnan Bey’in konağına yerleşmeye karar verir. Aynı dönemde Nihal’in annesi olan mürebbiye Matmazel De Courton da evi terk ederek Fransa’ya döner; Nihal, Bihter’in kendisini uzaklaştırdığını düşünür. Nihal’in artık kimsesi kalmamıştır. Eskiden babasını çok sevse de şimdi ona karşı bir kin besler. Yaşadığı olayların ağırlığı karşısında bir gün piyano çalarken bayılmış; Bu olaya sadece konağın genç Etiyopyalı hizmetçisi Beşir şahit olur.

Aynı dönemde Nihal Behlül’e duygusal bir yakınlık hissetmeye başlar. Behlül ise zamanla Bihter’e duyduğu aşktan uzaklaşır ve yeni arayışlara girer. Firdevs Hanım, Adnan Bey’in konağında kalmaya başladıktan sonra Behlül ve Nihal ile evlenmeyi planlamaktadır. Bu sırada Bihter ile Behlül arasında bir ilişki olduğunu anlar. Nihal ve Behlül bu fikre başta şaka gibi gelmese de zamanla ciddileşir; İki genç birbirine âşık olur. Bihter, Behlül’ün Nihal’e olan aşkını kıskanır. Nihal, Behlül ile evlenmeye hazırlanırken Behlül ile Bihter arasındaki ilişkiyi sezer. Sonunda Bashir her şeyi açıklıyor. Nihal ve Adnan Bey şok geçirirler. Bihter evlendikleri gün odasında intihar eder. Behlül evden kaçar. Bir süre sonra Adnan Bey ve Nihal eski mutlu günlerine dönerler; Şakire Hanım ve Süleyman Efendi evlerine dönerler ve Mademoiselle de Courton Fransa’dan geri çağrılır. Ancak Beşir, uzun süredir mücadele ettiği hastalığa yenik düşerek hayatını kaybeder.

Kısa Bilgiler

• Halid Ziya Uşaklıgil’in realist-naturalist bir romanıdır.
• İlk olarak 1899-1900 yıllarında Servet-i Fünûn dergisinde tefrika edildikten sonra 1901’de kitap olarak yayımlanmıştır.
• Aşk-ı Memnu, tefrika edildiği dönemde büyük ilgiyle karşılanmıştır. Halid Ziya Uşaklıgil’in en tanınan romanı olmuştur.
• Roman, yazarın en olgun eseri olarak kabul edilir ve Servet-i Fünûn dönemi Türk edebiyatının şaheserlerinden biri olarak değerlendirilir. Batılı anlamda ilk roman örneği olduğu bilim çevrelerince kabul görmüştür.
• Roman, Tarık Günersel tarafından tiyatroya uyarlandı ve üç perdelik bir oyun olarak temsil edildi.
• Tarık Günersel’in yazdığı libretto, Selman Ada tarafından opera olarak bestelendi; Aşk-ı Memnu operasının ilk temsili 23 Ocak 2003 tarihinde Mersin’de yapıldı. Opera daha sonra İstanbul Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda da sahnelendi.
• Romandan yola çıkılarak Kanal D ve Ay Yapım tarafından yapılan yeni bir dizi uyarlaması 2008 yılında televizyonda yayınlanmaya başladı. Bu dizide hikâye 2000’ler Türkiye’sine uyarlanmış, olay örgüsünde ve karakterler özelliklerinde değişiklikler yapılmış, romanda yer almayan kimi yeni karakterler eklenmiştir.

Aşk-ı Memnu – Kitap Açıklaması

Aşk- Memnu tefrika edildiği dönemde büyük ilgiyle karşılanmıştır. Halit Ziya Uşaklıgil’in en tanınan romanı olmuştur. Roman, yazarın en olgun eseri olarak kabul edilir ve Servet-i Fünun dönemi Türk edebiyatının şaheserlerinden biri olarak değerlendirilir. Aşk-ı Memnu romanı Servet-i Fünun neslinin dil ve kelime anlayışını devam ettiren bir özelik gösterir. Üslup olarak yazar, kendisine has sanatlı söyleyişlerin yanında kelimeleri de en güzel şekilde seçerek, anlatmak istediklerini okuyucusuna çarpıcı bir şekilde aktarır. Siirsel anlatım üslubu, Aşk-ı Memnu’da da kendini gösterir. Yazar kelimeleri son derece güzel bir şekilde kullanmış ve duygularını çok güzel bir rahatlıkla, şairane bir üslupla kelimelere dökmüştür.

(Tanıtım Bülteninden)

Sosyal Medyada Paylaş