Bir Yazın Tarihi – Halid Ziya Uşakligil
| Tür: | Hikayeler |
| Yazar: | Halit Ziya Uşaklıgil |
| Yayınlanma Tarihi: | 1898 |
| Yayınevi: | Özgür Yayınları |
Karakterler
İhsan: Uzun ve yorucu bir çalışma hayatında kısa da olsa kaçan ve tatil için İstanbul’a gelen yirmi iki yaşlarında duygusal genç bir mühendistir.
Aliye: On sekiz yaşında iyi huylu bir kız olan Aliye ayrıca İhsan’ın teyze kızıdır.
Meliha: İhsan’ın aşık olduğu kızdır. Uzak akrabalardan biri olan öksüz ve yetim bir kızdır.
Güzin: On yedi yaşlarında huysuz, hırçın, yüzü asık bir kızdır. İhsan’ın amcasının kızıdır.
Nevin: Güzin’in On altı yaşındaki kız kardeşidir. Oda hırçın bir yapıya sahiptir.
Samiye: On beş yaşında şişman ve kısa boylu bir kızdır. Aliye’nin kardeşi ve kızlar arasındaki en küçük olanıdır.
Konusu
İhsan adında genç bir mühendis, uzun zamandır görmediği amcasının konağına kısa bir tatil için İstanbul’a gelir. Konağın tek misafiri İhsan değil. İhsan, konaktaki 5 kızla hemen iletişime geçer. Hepsinin farklı güzelliği ve özellikleri var. İhsan, kızlarla çok vakit geçiriyor. Meliha’nın diğer kızlardan farklı olduğunu düşünür. Her gece hangi kıza aşık olduğunu öğrenmeye çalışırken, etkilendiğini ve Meliha’ya aşık olduğunu fark eder.
Bir Yazın Tarihi Özeti
Yorucu iş hayatından bir süre uzaklaşmak için, amcasının konağına kısa bir tatil için gelen İhsan, Konağa yerleşirken Konağın diğer misafirleri de beş genç kızdır. Onlarda odasını hazırlamaya yardım ediyor. İhsan bir gece kızların eğlencesine eşlik ediyor. Kim söyler ve çalar; Meliha’nın çaldığı uddan gelen sesleri de sever. İhsan o eğlenceli gecenin ardından kızlarla daha çok vakit geçirmeye başlar. Her kızın kendine özgü bir güzellik alışkanlığı olduğu için İhsan aşık olduğunu düşünür ama aşık olduğu kızı bulamaz. Bu fikir onu günlerce uykusuz gecelere sürüklese de İhsan, her birinden ayrı ayrı etkilendiğini düşünmektedir.
İhsan kızlarının en sessiz yüzü hep acı çekiyor ve solgun görünen Meliha dikkatini çekiyor. İhsan nihayet kime aşık olduğunu öğrenir. Meliha’yı yalnız ve ilk kez uygun bulduğunda ona açılır. Meliha, İhsan’a bunun aşk olmadığını ve konağı terk etmesi gerektiğini söyler. Bundan sonra Meliha bir gün hastalanır ve Meliha’nın İhsan’daki odasına koşar. Meliha İhsan’a bir an önce konağı terk etmesini, bunun aşk olmadığını söyler. Köşkün diğer kızlarından Meliha’nın İhsan’ı görünce daha da kötüleştiği görüşündedir. İhsan’ın gitmesini istiyorlar. İhsan, kırık kalbi ile derin üzüntüler içinde konaktan ayrılır.
Yorum
Bir Edebiyat Tarihi kitabının orijinal dili biraz ağır ama aynı zamanda oldukça akıcı ve eğlencelidir. Hem gerilim hem de dram içeren bir kurgusu olan hikaye, Halid Ziya Uşaklıgil’in, Bir Yaz Tarihi kitabının şaşırtıcı içeriğiyle okuyucuyu şaşırtmıştır. Okuyup keyif alabileceğiniz hikayeler arasında olduğunu söyleyebilirim.
Bir Yazın Tarihi – Kitap Açıklaması
“Bir Yazın Tarihi” Halid Ziya”nın öykü dalındaki ilk ürünlerini içeren ilk hikâye kitabıdır. Birinci baskısı 1900 tarihinde, yeni harflerle ilk olan, ikinci baskısı 1941”de yapılmıştır. İbrahim Hilmi Kitabevi”nce yapılan bu ikinci baskı -mürettibin eski harfleri yeterince doğru okuyamaması sonucu- epey önemli hatalarla doludur.
Aynı hatalar, bu baskıdan yararlanılarak yapılan daha sonraki sadeleştirmelerde, farkına varılmadan yinelenmiştir. Biz, kitap üzerindeki bu son çalışmamızla söz konusu olan o hatalar üzerinde de durmuş bulunuyoruz.
Kitabın ilk öyküsü olan “Bir Yazın Tarihi”, onun ortalama beşte birini oluşturmakta ve kısa bir roman havası taşımaktadır.
