Vatan Kurtaran Şaban – Haldun Taner
| Tür: | Oyun |
| Yazar: | Haldun Taner |
| Yayınlanma Tarihi: | 1965-1967 |
| Yayınevi: | Yapı Kredi Yayınları |
Konusu
Haldun Taner, Vatan Kurtaran Şaban’ı 1965 yılında yazdıktan sonra, ilk olarak 1967 yılında oynanır. Devekuşu Kabare Tiyatrosu’nun kuruluşuna, kabare türünün Türkiye’de sevilip yerleşmesine neden olur. Haldun Taner’in oyunları kaleme aldığı yıllardan günümüze kadar güncelliğini korumuştur. Vatan Kurtaran Şaban, kültür sanat sorunları güncel politikanın vazgeçilmez bir parçası olarak değerlendirilirken, hükümetler değişse de bu alanda bir politikanın olmayışı, liyakatin esas alınmayışı, yapılan uygulamaların işlevsiz ve geçersiz olması kara mizahla eleştirilir.
Vatan Kurtaran Şaban Özeti
Tapu Kadastro Müdürü Mehmet Şaban, hasbelkader gittiği Kuğu Gölü Balesi’nde Başbakanlık Özel Kalemi’nden bir dostunu görür ve Kültür Müşavirliği’ne atandığını öğrenir. Kendisinin bu göreve uygun olmadığını söylese de dinletemez ve komedi başlar. Zavallı Kadastrocu, Şaban bilmediği bir alana atanınca;
Af diler hemen
Rica eder
“Kerem edin ihtisasım değil” der ille ve lakin
Emir yüksek yerden
Düşünür bizim ki öyle ya mademki hulusi kalbi var
Mademki vatanperver ehli iman
Madem tehlikedeymiş sathı vatan
O da kolları sıvar
Vatanı kurtarmaya savaşır.
Şaban Bey, memleketin kültür işlerine el atar ve kültür-sanat denince akla gelen tüm etkinlikleri denetler. Yeni kararlar alır. Şaban Bey ve yardımcısı getirdikleri yeni çözümlerle gülünç duruma düşerler. Bilmedikleri işi yüzlerine gözlerine bulaştırırlar. Şaban Bey’e bu terfi, terfi değil cezadır.
Miadı dolmuş, Şaban’ın Suyu ısınmış
Şaban’ı yerinden kaydırmak vacip olmuş artık
Şart olmuş.
Anekdot: Haldun Taner, bu oyunu kabare halinde sunmak için kafasında bazı kişiler belirler. Bu kişilere gitmeden önce Zeki Alasya ve Metin Akpınar, gezici tiyatro kurmak istediklerini söyler, Haldun Taner de bunun üzerine beraber kurabileceklerini söyler ve bu ortaklık kabarelerinin halka temsilinin başlangıcı olur.
Vatan Kurtaran Şaban – Kitap Açıklaması
Kabare tiyatrosunun ülkemizdeki ilk örneği sayılan Vatan Kurtaran Şaban Haldun Taner’in öncülüğünde 1967’de kurulan Devekuşu Kabare Tiyatrosu’nun ilk oyunu olarak 449 kez sahnelenmiştir. Halen sahnelenen, güncelliğini hiç yitirmeyen bir başyapıt, bir güldürü klasiğidir.
Ayşegül Yüksel’in bu oyunla ilgili değerlendirmesi şöyledir:
“Vatan Kurtaran Şaban, sanat ve kültür sorunlarının, güncel politikanın vazgeçilmez bir parçası olarak değerlendirildiği ve dolayısıyla, değişen hükümetlere karşın değişmeyecek, genel bir sanat ve kültür politikasının oluşturulmadığı ülkemizde, sanat ve kültür adına yapılan gülünç uygulamalara ağır bir eleştiri getirir.”
(Tanıtım Bülteninden)
