| Doğum: | 1809, Veliki Soroçintsi – Ukrayna |
| Ölüm: | 1852, Moskova |
| Meslek: | Öykü ve Roman yazarı |
Nikolay Gogol Kimdir?
1809’da günümüz Ukrayna’sında bulunan Veliki Sorochintsi’de doğdu. 1836’da Gogol, Puşkin tarafından yayınlanan Sovremennik dergisinde eğlenceli ve alaycı bir tarzda yazılmış en komik hiciv hikâyelerinden biri olan Araba ve sürrealist Burun hikâyesini yayınladı.
Yazar, yazı sanatında büyük ölçüde Puşkin’in etkisi altında kalır. Öyle ki, eleştiri ve önerileri olmadan yazamayacağını düşünür. Yazarın Puşkin ile olan dostluğu, onu aldığı acımasız eleştirilerden koruyan en büyük güçtür. Gogol’un ilk ciddi ve dikkat çekici eserleri, Ukrayna yaşamı ve halk sözleriyle süslenmiş halk hikayeleridir.
Gogol, 1831-1832 yılları arasında yazdığı bu öyküleri Dilanka Yakınlarındaki Çiftlikte Akşam Buluşmaları adlı kitabında toplar. Bu hikâyeler Gogol’un Rus edebiyat dünyasında parlamasına neden olur. 1835’te Mirgorod ve Arabeski’yi de yayımladı. Bu kitaplarda Kazak tarihi başta olmak üzere halk hikâyeleri işlenmiştir.
Hikâyelerinde gündelik hayata ve bayağı kişiliklere mizahi ve zaman zaman öfkeli bir şekilde iftira atmıştır. Old Time Beyler, Arabesk bu hiciv kitaplarının ilkidir. Bir Delinin Günlüğü adlı Arabesk kitaptaki öykülerden biri, bir subayın rutin hayatından ve işinden nasıl sıkıldığını anlatır. Hikayenin sonunda, memur bir akıl hastanesine yatırılır. Portresi ise dünyanın kötülükten kurtarılamayacağı vurgusu ile sona erer.
Büyük komedisi Müfettiş ile bürokrasiyle alay eden Gogol, eserinin sahnelenmesiyle tüm şimşekleri üzerine çeker. Tepkiler nedeniyle Rusya’dan ayrılmak zorunda kalır. En büyük eseri Ölü Canlar’ı yazarken Roma’da Puşkin’in tavsiyesiyle Puşkin’in öldüğü haberini alır. O zamana kadar Puşkin’i düşünmeden hiçbir şey yazmamış olan Gogol için bu haber gerçekten bir felakettir. Puşkin’in ölümünün yıkıcı etkisine rağmen, önemli eserlerinden ikisi olan Ölü Canlar’ın ilk cildini ve uzun öyküsünü 1842’de bitirip yayımlar. Sıradan insanların yaşadıkları, maruz kaldıkları haksızlıklar, yaşadıkları sefalet, okuyucuyu şok edecek bir ustalıkla tüm gerçekleriyle gözler önüne serilir. Bu eser, dönemin en büyük eserlerinden biri olarak nitelendirilecektir. Palto, sıradan insanların Rus edebiyatına gerçekçi bir girişi olarak da tanımlanabilir. Öyle ki Dostoyevski hikâyeye değindi, “Hepimiz Gogol’ün Paltosundan çıktık.” diyecektir. Ancak hikâyenin yayınlanmasıyla birlikte soyluların tepkisini Gogol’a geri çeker. Dönem, aydınlar üzerinde büyük baskıların uygulandığı I. Nicholas’ın karanlık dönemidir. Gogol, Rus halkına hakaret etmek, kötü yanlarını göstermek ve düzen yanlıları tarafından halkına ihanet etmekle suçlanıyor. Ancak yapmak istediği şey, halkını küçük düşürmek değil, kendisini bu duruma sokan bozuk düzeni tüm gerçekliğiyle ortaya çıkarmaktır. Maruz kaldığı bu suçlamalar, yazarın ruh sağlığına ciddi zararlar vermiştir.
Son yılları
Puşkin’in ölümünden sonra Gogol’ün popülaritesi daha da arttı. Bu ilgi Gogol’da liderlik duygusu yaratır ve toplumu değiştirmek, insanlara yol göstermek gibi misyonlar üstlenir. Bu dönemde eski yaratıcılığını kaybettiği söylenebilir. Dine olan ilgisi artar ve hatta daha önce eleştirdiği kiliseyi övmeye başlar. Bu davranışı hayranlarının tepkisine neden olur, ancak bu tepkilere dini yorumlar ekler ve Allah’ı hoşnut etmek için Allah’a yakınlaşır. 1848’de kutsal toprakları ziyaret etmek için Filistin’e gider. Moskova’ya dönen Gogol, 1852’de Matvey Konstantinovsky adlı gerici bir rahibin etkisi altında, romanı Ölü Canlar’ın ikinci bölümünün el yazmalarını yok etti. Bu davranışından 10 gün sonra 42 yaşında Moskova’da ölür.
Nikolay Gogol Eserleri
- Ölü Canlar
- Portre
- İki Soylu Kişinin Öyküsü
- Masallar
- Palto
- Burun
- Bir Delinin Hatıra Defteri
- Eski Zaman Beyleri
- Taras Bulba
- Fayton
- Kumarbazlar
- Dava
- Evlenme
- Petersburg Hikâyeleri
- Dikanka Yakınlarındaki Bir Çiftlikte Akşam Toplantıları
Oyun
Nikolay Gogol’un Sözleri ve Alıntılarına Bakmanızı Öneririz.
Sayfamızda Nikolay Gogol’un sözleri ve alıntıları yer alır.
