Efruz Bey – Ömer Seyfettin
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Ömer Seyfettin |
| Yayınlanma Tarihi: | 1919 |
| Yayınevi: | Bilgi Yayınevi |
Karakterler
Efruz Bey: Gerçek adı Ahmet olan ve varlıklı bir ailenin oğlu olarak Nişantaşı’nda yaşayan Efruz Bey, okumayı sevmeyen ve okumayı gereksiz gören, bilgisizce fikirlerini ifade eden ve düşüncelerini ifade etmekten çekinmeyen kibirli ve kurnaz bir adamdır.
Hürriyete Layık Bir Kahraman: Namık Kemal, Midhat Paşa, Rıza Tevfik (Bölükbaşı), Selim Sırrı (Tarcan), Giuseppe Verdi, bazı imparator adları.
Asiller Kulübü: Yusuf Pinko, Sultan I. Osman, Lord Johnson Sgovat, Ludwig van Beethoven, Verdi, Richard Wagner, Prof. Verşinker.
Tam Bir Görüş: Cicero, Émile Durkheim, Ahfeşin Keçisi, Damat İbrahim Paşa, Nedim.
Bilgi Bucağında: Max Nordau, Sefa ile Cefa, Amasya Taritti Müellifi, Ressam Dersimi, Necip Asım (Yazıksız), Ahmet Refik (Altınay), Hüseyin Hüsameddin Yasar, Rıza Tevfik, Rigaden, Max Linder, Milaslı Hakkı, Abdülhak Hamit (Tarhan), Manon Lesko, Kamelyalı Kadın, Rafael, Cenap Şahabettin, Abdulaziz Çaviş, Halit Ziya (Uşaklıgil), Omiros, Tevfik Fikret, Emil Berjera.
Açık Hava Mektebi: İsmail Hakkı, Ressam Hulusi, Ethem Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Ernest Renan.
Romanda adı geçen ya da bazı özellikleriyle birbirine benzeyen gerçek kişiler, çoğu romanda görüldüğü gibi olayları yönlendiren roman karakterleri değildir. Düşünceleri, yaşamları, eserleri ve bazı özellikleriyle romanda yer alırlar ve çoğunlukla Efruz karakteri üzerindeki etkileriyle romana yön verirler.
Tahir Alangu’ya göre bazı karakterlerin hangi gerçek insanlardan esinlendiğini ancak o dönemde yaşayanlar anlayabilir.
Ömer Seyfettin’in askerlik yaptığı yıllar ve şehirlerdeki otobiyografik izleri ile İstanbul’da öğretmenlik ve yazarlık yaptığı dönemler arasındaki paralellikleri inceleyen bir makale Hars dergisinde yayımlanmıştır.
Konusu
Romanda Osmanlı Devleti’nin son döneminde siyaset, bilim, Türkçülük, köylülük, eğitim, felsefe gibi akımlar ele alınmış, bu akımlar ve onların temsilcisi olan gerçek kişiler, Osmanlı’nın eylemlerinde ve değişken kişiliğinde bir araya getirilmiştir.
Ömer Seyfettin, Vakit gazetesinde ilk tefrika edildiğinde yazdığı aşağıdaki giriş yazısında bunun beş uzun öyküden oluşan bir roman olacağını belirtse de amacına ulaşamamıştır. Roman, her biri uzun bir kısa öykü olarak kabul edilebilecek beş bölümden oluşmaktadır.
Efruz Bey Özeti
Fikirleri, karakteri, tavırları ve hatta kılık değiştirdiği Efruz Bey, şişman, pohpohlayıcı, vasıfsız bir insandır. Efruz, her devirde her nabzı takdir eden, meçhul ve şerefsiz bir şahsiyettir. Üst düzey insanlara yakın olmaya çalışır, değişen durumlara göre ilgi alanlarını gözetir ve küstahlığıyla şöhret peşinde koşar. Gerçek adı Ahmet olan ve varlıklı bir ailenin oğlu olarak Nişantaşı’nda yaşayan Efruz Bey, okumayı sevmeyen ve okumayı gereksiz gören, bilgisizce fikirlerini ifade eden ve düşüncelerini ifade etmekten çekinmeyen kibirli ve kurnaz bir adamdır.
Hürriyete Layık Bir Kahraman:
Efruz Bey, İkinci Meşrutiyet’in ilanından hemen sonra Meşrutiyet taraftarı olmuş ve anayasayı kendisinin ilan ettiğini iddia ederek halk kahramanı olmuştur. Üç gün sonra tutuklanıp kısa bir süre sonra serbest bırakıldığında halk bu kahramanı hemen unutur.
Asilzade
Zengin arkadaşlarıyla birlikte asalet unvanını seçen ve “Prens Efruz dö Kızıl” unvanına layık görülen Efruz Bey, arkadaşlarının yasadışı kumardan yakalanmasıyla bu tutkusundan vazgeçer.
Bilgi Bucağında
Hikâyede Efruz Bey, Türk Ocaklarını ima ederek Bucak adlı dernekte çeşitli konularda konferanslar vermekte ve verdiği yanlış bilgilerle cahilleri aldatmaktadır. Yayınladığı kitap satılmayınca Bucak’tan kovuldu ve uzun süre ortalarda görünmez.
Tam Bir Görüş
Hikâyesinde köylüyü ve köylüyü öven Efruz Bey, arkadaşlarıyla gittiği bir köyde bu görüşlerinde yanıldığını gösteren olaylar yaşar.
Açık Hava Mektebi
Tembel bir okul müdürü ile ders vermeyi planlayan Efruz Bey, okul müdürünün pes etmesiyle yine planını gerçekleştirmek için yola koyulur. Teknesi Yalova’ya sürüklenince bu niyetinden vazgeçer.
İnat
Hikâyesinde Efruz Bey, hikâyesini eleştirdiği yazarla çayır, çimen kelimelerinin anlamı hakkında uzun ve anlamsız bir tartışmaya girer ve yanıldığını kabul etmez.
Kısa Bilgiler
- İlk olarak 10 Aralık 1919 tarihinde yayımlanmış, beğenilmesi üzerine öykünün ana kahramanı Efruz Bey’in yer aldığı beş hikâye daha yayımlanmıştır.
Efruz Bey – Kitap Açıklaması
EFRUZ BEY, 1908’den Birinci Dünya Savaşı ortalarına kadar uzanan devrin romanıdır. Edebiyat dünyamızda, “Ömer Seyfettin’in Don Kişotu” diye anılan bu eserde, Türkiye’nin o dönemdeki siyaset, bilim, Türkçülük, köycülük, eğitim, felsefe vb. akımları ele alınmış ve bu akımların temsilcisi olan kişiler, adları değiştirilerek Efruz Bey’in kişiliğinde biraraya getirilmiştir.
(Tanıtım Bülteninden)
