Araba Sevdası – Recaizade Mahmud Ekrem
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Recaizade Mahmud Ekrem |
| Yayınlanma Tarihi: | 1898 |
| Yayınevi: | Özgür Yayınları |
Karakterler
Bihruz Bey: Bir paşa oğlu olan Bihruz Bey yarım yamalak bir öğrenim görmüş ve babasının ölümü ile büyük bir servetle miras kalan 23-24 yaşlarında hovarda yaşayan bir gençtir. Ayrıca Bihruz Bey mirasyedi bir gençtir ve hayatı lüks alafranga kıyafetler ısmarlamak, kır kahvelerinde ve mesire yerlerinde lüks arabasıyla gezmekten ibarettir.
Periveş: Bihruz bey’in âşık olduğu sarışın bir genç kızdır.
Keşfi Bey: Yalan söylemesi ile ünlü Bihruz Bey’in arkadaşıdır.
Konusu
Araba Sevdası, bir gösteri aşk hikâyesi ekseninde dönemin üst sınıfının hayatını eleştiren önemli bir eserdir. Tanzimat ile birlikte Batı’ya açılan Osmanlı İmparatorluğu’ndaki batılılaşma sürecinin yanlış taraflarıyla alay edilen bu eser, Bihruz Bey ve onun platonik aşkı etrafında olaylar konu edinmiştir.
Araba Sevdası Özeti
Bir paşanın oğlu olan Bihruz Bey, 23-24 yaşlarında, kötü eğitim görmüş bir gençtir. Babası ölünce annesiyle birlikte 28.000 liralık bir servet bırakır. Yazın Çamlıca’da, kışın Süleymaniye’de yaşar. Tüm merakı şık arabasıyla mesire yerlerinde dolaşarak kendini göstermek, herkesten daha şık giyinmek, Türkçe cümleler arasında Fransızca kelimeler kullanmaktır. Berberler, garsonlar, terziler ve kunduracılarla Fransızca konuşur. Ara sıra işyerini ziyaret eder.
Bir gün arabasıyla Çamlıca’yı dolaşırken yepyeni bir diyarda çok güzel sarışın bir kıza rastlar ve hemen âşık olur. Bu Periveş adında bir kadındır. Bihruz Bey kıza çiçek verir ve ertesi hafta arabasına bir mektup gönderir. O günden sonra onu bir daha hiç görmez. Çok yüksek bir aileden geldiğini düşünür ve her türlü hayali kurmaya başlar.
Bihruz Bey’in Keşfi Bey adında bir ev arkadaşı vardır. Keşfi Bey yalan söylemesiyle ünlü bir adamdır. Bir gün kızdan haber alamayınca üzülen Bihruz’a Periveş’in öldüğünü söyler. Genç adam büyük bir acıya düşer, ne yazık ki sevgilisinin mezarının nerede olduğunu bile bilmez. Bu arada serveti tükenmeye başlamıştı. Bir ramazan akşamı kölelerin arasında dolaşırken bir anda sevgilisinin ablası olduğunu düşünerek kıza rastlar ve yanına giderek Periveş’in mezarını sorar. Sonunda gördüğü kızın Periveş olduğunu, ancak düşündüğü gibi yüksek bir aileden değil, daha çok seven bir kadın olduğunu anlar ve Periveş ve Çengi Hanım’ın hakaretleri ve kahkahaları arasında uzaklaşır.
Kısa Bilgiler
- Türk edebiyatında ilk realist roman örneği olarak kabul edilmektedir.
- Kitap sıradan bir aşk hikâyesini anlatmakla beraber, dönemin gerçeklerine ayna tutar.
- Araba Sevdası göstermelik bir aşk hikâyesi ekseninde dönemin üst tabakasının yaşantısını eleştiren önemli bir eserdir.
Araba Sevdası – Kitap Açıklaması
Tanzimat döneminin önemli konularından yanlış batılılaşmanın ele alındığı ilginç romanlardan biridir Araba Sevdası. Yanlış Batılılaşmanın işlendiği dönemin diğer romanlarında olduğu gibi bu romanda da kendi kültürüne yabancılaşmış bir gencin, Bihruz Beyin hikâyesi anlatılır. Ancak bu romanı dönemin aynı konuyu ele alan romanlarından farklı kılan başka önemli özellikleri de vardır: Recaizade Mahmut Ekrem bu tek romanında büyük bir ustalıkla o güne kadar roman ve hikâyemize damgasını vuran romantik edebiyatın parodisini yapar. Bihruz Beyin dünyası, okuduğu Batılı romantik şair ve yazarların etkisiyle inşa ettiği gerçek dışı bir dünyadır. Bihruz Beyi gerçeklikten uzaklaştıran bu edebiyat, Tanzimat dönemi Türk edebiyatının da kaynağını oluşturmaktadır. Romanın diğer önemli bir özelliği ise, Recaizade Mahmut Ekrem’in, şaşırtıcı bir şekilde, o güne kadar dünya edebiyatında da görülmeyen, ancak 20. yüzyılda roman ve hikâyenin en çok başvurduğu yöntemlerden biri olan “bilinç aşkı” yöntemini ilk kez ve oldukça başarılı bir şekilde kullanmış olmasıdır. Roman bu yönüyle günümüzde bile eleştirmenleri şaşırtmaya devam etmektedir.
teşekkürler