| Doğum: | 1915, Heybeliada |
| Ölüm: | 1995, Çeşme |
| Meslek: | Yazar |
Aziz Nesin Kimdir?
Aziz Nesin, 20 Aralık 1915’te Heybeliada’da doğdu. Babası Abdülaziz Bey, Giresun’un Şebinkarahisar ilçesine bağlı Gölve köyünden gelerek İstanbul’a yerleşerek bahçıvanlık yaparak geçimini sağlar.
Aziz Nesin, ilk evliliğinden Vedia Nesin Oya (d. 1940) ve Ateş Nesin (d. 1942) ile iki kez evlenir; Meral Çelen ile ikinci evliliğinden Hüseyin Ali (d. 1956) ve Ahmet Nesin (d. 1957) adında dört çocuğu olur.
Aziz Nesin, 1924 yılında Süleymaniye’deki Kanuni Sultan Süleyman İptidai Okulu’nun 3. sınıfına girdi ve daha sonra İstanbul 7. İlkokulu olarak değiştirilecek. Darüşşafaka Lisesi’nde iki yıl okuduktan sonra 1935’te Kuleli Askeri Lisesi’nden, 1937’de Ankara’da Kara Harp Okulu’ndan mezun oldu ve teğmen oldu. Son olarak 1939 yılında Askeri İlim Mektebi’nden mezun olmuştur. Bu dönemde Güzel Sanatlar Akademisi Süsleme Bölümü’ne de devam etmiştir.
Aziz Nesin, Kara Harp Okulu’nu bitirdikten sonra teğmen rütbesiyle orduya katıldı. 1941 yılından itibaren II. Dünya Savaşı sırasında 2 yıl Trakya’da bir çadır kampında görev yaptı. 1942 yılında Erzurum Müstahkem Saha Mühendislik Tabur Bölük Komutanlığı’na atanmış ve bombalı bir kazada yaralanmıştır. Erzincan’da depremde yıkılan bir cephaneliği boşaltmakla görevlendirildi. 1944 yılında Ankara’da Kara Harp Okulu’nda açılan ilk tank kursuna katıldı. Aynı yıl Zonguldak’ta uçaksavar topçu mevzileri inşa etmekle de görevlendirilir. Asteğmen rütbesinde iken, “görev ve yetkisini kötüye kullanmak” suçlamasıyla ordudan ihraç edilmiştir.
Oğlu Ateş Nesin, babasının köylülere ekmek dağıtmasını mazeret olarak gördüğünü düşünür ve askerden ihraç edilir. Halk arasındaki yoksulluk, üniversite ve ordu mensupları arasında muhalefete neden olur. Gazete ve dergilere mahlasla şiir ve yazılar gönderen Aziz Nesin’in mahlasla yazdığı ortaya çıkınca askeri istihbarat da yakından takip edildi. Kars’ta yolda karşılaştığı köylüler erzak dilendiğinde, askerlerin erzaklarının bir kısmını köylülere dağıtır. Bunun üzerine açılan soruşturma ile askeri mahkemenin aldığı kararla ordudan ihraç edilir.
Ödüller
Hayatı boyunca pek çok ödül, mansiyon ve madalya ile onurlandırılan Aziz Nesin’in kazandığı bazı önemli ödüller aşağıda listelenmiştir:
- 1956 – Altın Palmiye, İtalya (Kazan Töreni adlı öyküsüyle)
- 1957 – Altın Palmiye, İtalya (Fil Hamdi adlı öyküsüyle)
- 1959 – Gazeteciler Cemiyeti Fıkra Ödülü
- 1966 – Altın Kirpi, Bulgaristan (Vatani Vazife adlı öyküsüyle)
- 1968 – Milliyet Gazetesi 6. Karacan Armağanı Birincilik Ödülü (Üç Karagöz adlı oyunuyla)
- 1969 – Krokodil Ödülü, Sovyetler Birliği (İnsanlar Uyanıyor adlı öyküsüyle)
- 1970 – Türk Dil Kurumu Tiyatro Ödülü (Çiçu adlı oyunuyla)
- 1974 – Arkın Çocuk Edebiyatı İkincilik Ödülü (Pırtlatan Bal adlı öyküsüyle)
- 1975 – Lotus Asya-Afrika Yazarlar Birliği Ödülü
- 1977 – Bulgaristan Uluslararası Gülmece Kitapları Yarışması Hitar Petar Ödülü
- 1978 – Madaralı Roman Ödülü (Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz adlı romanıyla)
- 1984 – Erkekçe Başarı Ödülü (Tülsüyü Sevmek hikâye dalında en başarılı eser)
- 1985 – TÜYAP Halkın Seçtiği Yılın Yazarı
- 1990 – Tolstoy Altın Ödülü
- 1990 – Viyana Tiyatro Ödülü
- 1991 – Rüştü Koray Armağanı
- 1992 – Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü ve Altın Madalyası
- 1992 – Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü
- 1993 – Carl Von Ossietzky Ödülü
- 1993 – Dionysos Şiir Ödülü
- 1994 – CPJ Uluslararası Basın Özgürlük Ödülü
- 1995 – Orhan Apaydın Demokrasi ve Barış Ödülü
- 1995 – Hiroşima Vakfı Ödülü
Aziz Nesin Eserleri
Öyküler (Hikayeler)
- Az Gittik Uz Gittik
- Büyük Grev
- Parti Kurmak ve Parti Vurmak
- Geriye Kalan
- İt Kuyruğu
- Yedek Parça
- Fil Hamdi
- Damda Deli Var
- Koltuk
- Kazan Töreni
- Deliler Boşandı
- Mahallenin Kısmeti
- Ölmüş Eşek
- Hangi Parti Kazanacak?
- Toros Canavarı
- Bay Düdük
- Memleketin Birinde
- Havadan Sudan
- Bay Düdük
- Nazik Alet
- Gıdıgıdı
- Aferin
- Kördöğüşü
- Mahmut ile Nigar
- Hoptirinam
- Gözüne Gözlük
- Ah Biz Eşekler
- Yüz Liraya Bir Deli
- Bir Koltuk Nasıl Devrilir
- Biz Adam Olmayız
- Yeşil Renkli Namus Gazı
- Sosyalizm Geliyor Savulun
- İhtilali Nasıl Yaptık
- Rıfat Bey Neden Kaşınıyor
- Vatan Sağolsun
- İnsanlar Uyanıyor
- Hayvan Deyip De Geçme
- Seyyahatname (Duyduk Duymadık Demeyin)
- Yetmiş Yaşım Merhaba
- Kalpazanlık Bile Yapılamıyor
- Maçinli Kız için Ev
- Nah Kalkınırız
- Rüyalarım Ziyan Olmasın
- Aşkım Dinimdir
- Gözünüz Aydın Efendim
- Herkesin İşi Gücü Var
- Kan Yüzüğü
Romanlar
- Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz
- Kadın Olan Erkeğin Hatıraları
- Gol Kralı
- Erkek Sabahat
- Saçkıran
- Zübük
- Şimdiki Çocuklar Harika
- Tatlı Betüş
- Surnâme
- Tek Yol
Anılar
- Bir Sürgünün Hatıraları
- Böyle Gelmiş Böyle Gitmez I – Yol
- Poliste
- Böyle Gelmiş Böyle Gitmez II – Yokuşun Başı
- Benim Delilerim
- Salkım Salkım Asılacak Adamlar
- Böyle Gelmiş Böyle Gitmez II – Yokuş Yukarı
- Bir Vicdan Davası
- Birlikte Yaşadıklarım Birlikte Öldüklerim
- Mum Hala I
- Mum Hala II
- Unutulmayan Rüyalar
Çocuk
- Okullar İçin Kısa Oyunlar
- Uyusana Tosunum
- Bu Yurdu Bize Verenler
- Pırtlatan Bal
- Borçlu Olduklarımız
- Aziz Dede’den Masallar
- Ben de Çocuktum
- Nasrettin Hoca Gülütleri
- Anıtı Dikilen Sinek
- Çocuklara En Güzel Masallar
- Hayvanlar Takımı
- Arkadaşım Badem Ağacı
- Çocuklara En Güzel Öyküler
Çizgi-Roman
- Bilmem Ne Adası
- Berber Nonoş
- Baba Mirası
- Deniz Aslanı
- Bayan Aynur ile Bay Buyur
Kısa Bilgiler
- UNESCO’nun yayınladığı Index Translationum adlı dünya çeviri bibliyografyasına göre Aziz Nesin, Türkçe eser veren yazarlar arasında Orhan Pamuk, Yaşar Kemal ve Nâzım Hikmet’in ardından eserleri yabancı dillere en çok çevrilen dördüncü yazar konumundadır.
- Yazar 59. Hükûmet tarafından hazırlanan 100 Türk Edebiyatçısı listesinde de yer almaktadır.
Aziz Nesin’in Sözleri ve Alıntılarına Bakmanızı Öneririz.
Sayfamızda Aziz Nesin’in sözleri ve alıntıları yer alır.
