Evlerden Biri – Orhan Kemal
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Orhan Kemal |
| Yayınlanma Tarihi: | 2018 |
| Yayınevi: | Everest Yayınları |
Karakterler
İskender: Üç yüz lira maaşlı bir şirkette daktilo olarak çalışan alt kademe bir memurdur. Çocukken baş ağrısından okulu yarım bırakıp ortaokul mezunu olarak eğitimini tamamlar. Bu konuda her zaman büyümüş ve adeta bir yara haline gelmiştir. Kendini sürekli küçük gören ve özgüveni eksik biridir.
Erdal: İskender’in küçük kardeşidir. Hukuk fakültesi son sınıf öğrencisidir. Bütün aile umutlarını Erdal’a bağlamıştı. O okuldan mezun olduğunda Avrupa’ya gidecek, döndüğünde ise bir yazıhane açıp kardeşlerini de etrafına toplayarak gül gibi geçinip gideceklerdi. Annesinin her istediğini alacak ve apartman katlarında oturacaklardı.
Ayşe: İskender’in büyük ablasıdır. Yaşı baya ilerlemiş evde kalmış bir kadındır. Bir yerde Kasiyer olarak çalışır.
Sadi Bey: Ailenin babasıdır.
Nursen: Sadi Bey’in âşık olduğu sürekli gözlerini ayıramadığı komşu kızlarıdır.
Leman Hanım: Nursen’in annesidir. Herkese tepeden bakar, yaşına göre çok abartılı şeyler giyer kıpkırmızı rujlar süren bir kadındır.
Konusu
Evlerden Biri, devlet demiryollarından emekli Sadi Bey’in emekli ikramiyesiyle aldığı ufak evde yaşanan dramı anlatırken, aşağılık duygusu altında ezilen küçük memurları, işçi kızları, zor şartlarda okuyan beş parasız yüksekokul, üniversite öğrencilerini, hayallerine sıkı sıkıya sarılarak yaşama sevincini yakalamaya çalışan insanların mücadelesini de hikâye ediyor.
Roman, İstanbul’un kenar mahallelerinden biri olan Cibali’de yaşanan bir aile dramını anlatmaktadır.
Evlerden Biri Özeti
İskender, üç yüz lira maaşlı bir şirkette daktilo olarak çalışan alt kademe bir memurdur. Çocukken baş ağrısından okulu yarım bırakıp ortaokul mezunu olarak eğitimini tamamlar. Bu konuda her zaman büyümüş ve adeta bir yara haline gelmiştir. Kendini sürekli küçük gören ve özgüveni eksik olan İskender, kendi yüzünü hiç beğenmemiş, hatta “ayva yüzlü” olduğunu bile düşünmüştür. Bu nedenle dış çevresiyle iyi geçinemez, herkesle iyi geçinir. Bir ablası ve bir erkek kardeşi olan İskender, özellikle erkek kardeşi Erdal’ı sevmez. Ablası küçük bir bakkalda kasiyer olarak çalışıyor, Erdal ise hukuk fakültesi son sınıf öğrencisidir. Bütün aile umutlarını Erdal’a bağlamıştır. O okuldan mezun olunca Avrupa’ya gidecek, döndüğünde bir büro açıp kardeşlerini etrafına toplayıp gül gibi geçineceklerdi. Annesi ne isterse onu alacak ve dairelerinde yaşayacaklardı. Tabii tüm bunlar şu an oturdukları evin satılmasıyla olacak şeylerdi. Annesi Erdal’ın yanında olduğu için bu işe ısınmış ve emekli kocası Sadi’yi ikna etmeye çalışıyor. Evi satmak herkes için başka bir avantajdı. Kasiyer Ayşe evde kalmış ve oldukça yaşlıydı. Evlenemeyeceğini düşünür ve evin satılmasını, annesinin ve kendisinin sokakta kalmasını istemez. Bu nedenle babası ölürse kendisini ve annesini güvence altına almak ister ve bu nedenle evin satışına şiddetle karşı çıkar. Alexander ise evi satarak ve karaborsada işlem yaparak parayı ikiye katlamak ister ama kimse buna güvenli olarak bakmaz. Babaları Sadi’nin çok farklı bir amacı vardı. Evini komşu kızı Nursen’e bırakmak ister. Her sabah torunu olan ve onunla evlenmek isteyen kızı izler.
Her sabah erkenden kimsenin girilmediği odasında kalkar ve Nursen’in çorap fabrikasına gitmeden önce ellerini yıkamasını izler ve o fabrikadan çıkarken arkadaşı Müçteba ile birlikte fabrikadan çıkan diğer kızları seyrederdi. Amacı Nursen’i kendine çekmekti. Kim ne derse desin. Ama Nursen, mahallede ilk tanıştıklarından beri İskender’e âşıktı. İskender de ona… Bir gün merhaba dediler ve o zamandan beri sevgililer. Evlenmeyi hayal ettiler, ancak onlar için birçok zorluk vardı. Nursen’in annesi Leman Hanım çok farklı bir insandı. Herkese tepeden bakar, yaşına göre çok abartılı şeyler giyer, kırmızı ruj sürerdi. Mahalledeki bütün erkekler ona bakar ve herkes onun hakkında konuşurdu. Bu nedenle, İskender’in annesi, kaç komşusu olursa olsun, kızını almak istemez. İskender de bunu biliyordu. Nursen ise annesinin onu zengin bir adamla evlendirmek istediğini biliyordu. Bu nedenle onun astsubay Alexander ile evlenmesini asla istemezdi. Leman Hanım her gün komşularına giderdi. Amacı farklıydı. Küçük kardeşi Erdal’a takıntılıydı. Her gün onu görmeye gitti. Neredeyse annesinin yaşındaydı ama umurunda değildi. Bir gün onlar otururken bir randevu aldığı belliydi ve Erdal sonunda anladı. O da istiyordu, Leman’ı merak ediyordu. Birkaç görüşmeden sonra çıkmaya başladılar. Erdal’ın arkadaşı Edip, ona tavsiyede bulundu ve bu kadın sayesinde para kazanacağını söyledi. Bir gün Leman bir arkadaşı sayesinde ona iş teklif etti. Okuldan sonra işe gidebileceği bir yer. Buna karşılık sinemacı Mahmut kızı Nursen’i ister. Leman da hemen kabul eder. Sevgilisi Erdal için kızını feda edebilirdi. Ancak Erdal işe başlayınca patronunun kızı Filiz’e âşık olur ve hatta evlenecekleri noktaya gelirler. Leman çabuk unutulur. Leman intikam planları yaparken Erdal’ın arkadaşı Edip ile tanışır ve ona âşık olur.
Evi satmak isteyen herkesin beklemediği bir şey olur. Nursen’in İskender’e âşık olduğunu öğrenen Sadi, üzüntüsünden nüksederek ölür. Cenazesinde üç kardeş ev yüzünden birbirine girer. Anlaşamayınca herkes bir kenara atılır. Sadi Bey’in cenazesi mahalle halkı tarafından defnedilir.
Evlerden Biri – Kitap Açıklaması
Evlerden Biri, Orhan Kemal’in sık sık ele aldığı aile yaşamına en iyi ışık tutan romanlarından biri. Ev içlerinde kapalı kalan hayatların aslında nasıl da fırtınalarla dolu olduğunun en iyi belgelerinden biri olan Evlerden Biri, ortak yalanlarımızla kurduğumuz ailenin aslında nasıl da bir hapishane olduğunu anlatıyor. Her zaman insana inancını koruyan Orhan Kemal, bize gerçeklerin üstüne kurmadığımız hayatların nasıl da kolayca çözülüp gideceğini hatırlatıyor.
Orhan Kemal’in kitapları bir okurun hayatta rastlayabileceği o çok nadir hazineler arasında yer alır. Çok az yazar okurunun dünyasında onun kadar iz bırakır, okurunu onun kadar biçimlendirir. Orhan Kemal umudu ve iyimserliği yeniden kazanmamız için yol gösterir bize. Edebiyatımızın en değerli ustalarından biri olan Orhan Kemal’in kitaplarını yayımlamaktan onur duyuyoruz.
(Tanıtım Bülteninden)
