Karıncanın Su İçtiği – Yaşar Kemal
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Yaşar Kemal |
| Yayınlanma Tarihi: | 2002 |
| Yayınevi: | Yapı Kredi Yayınları |
Konusu
Romanda, Karadeniz ve diğer Anadolu bölgelerinde yaşayan insanların I. Dünya Savaşı ve sonrasındaki dönemlerde yapmış oldukları göçler konu edilmektedir.
Romanın adı, bir Karadeniz deyimi olan “deniz, o kadar durgundu ki karıncalar su içerdi” deyiminden gelmektedir.
Karıncanın Su İçtiği Özeti
Poyraz Musa’yı inzivaya çekildiği bu adada bile terk etmeyen ağanın adamlarından biri, Poyraz’ı kâbuslarına geri döndürür. Poyraz, tehlikenin daha da büyüyeceği korkusuyla boğuşurken, adaya üç gemi dolusu borsa gelir. Bu kişiler Yunanistan’da tütün yetiştirdiklerini, başka bir şey anlamadıklarını ve adanın tütün tarımına uygun olmadığını iddia ederek kısa sürede adayı terk ettiler. Dörtlüyü bu ruh halinden çıkaran, benzer nedenlerle adayı terk edenleri her seferinde ekinlerindeki neşeyle uğurlayan Melek Hatun’dur. İçinde bulundukları çaresizlikten sarsıldıktan sonra akıllarına gelen ada halkı, birkaç gün sonra adaya gelen sekiz kişilik bir aileye rastlar. Bu aile adaya daha önce gelip gidenler arasındadır. Hüsmen başka yerlere gitmiş ve ailesi için bu adadan daha uygun bir yer olmadığını görür.
Adaya göç bununla da bitmez. Adada Osmanlı ve Ruslarla savaşan devletlerin zulmünden kaçan Anadolu göçmenleri de yaşar. Bunların en dikkat çekeni Nişancı Veli lakaplı yaşlı bir balıkçıdır. Nişancı Veli, savaşta üç oğlunu kaybederek torunlarının güvenliği için yola çıkar. Çok sevdiği eşi, oğullarının künyelerini almasına rağmen memleketinde kalmaya ve onları umutla beklemeye devam eder.
Kaymakam ada halkının misafirperverliği nedeniyle sıkıntıda olan insanları adaya göndermeye devam eder. Bunlardan biri de Sarıkamış’ta savaşan Gazi Cemil. Cemil, Rusların esaretinden kaçarak memleketi Van’a döner, ancak şehrin toplu halde boşaltıldığını görür. Cemil, savaş mağdurlarının acılı durumunu anlatırken Yüzbaşı Kadri, Giritli Musa Kazım Efendi ve ailesini adaya getirir. Poyraz, Musa Kazım Efendi’nin büyük kızı Zehra’ya ilk görüşte âşık olur. Zehra’nın kalbinin Poyraz’da olduğu yaptıklarından anlaşılmaktadır.
Doğu illerinde savaşın yol açtığı yıkımın bir diğer tanığı da Şehmuz’dur. Bir kaçak olarak Şehmuz, tanık olduğu vahşet ve yıkımdan kaçmak için adaya sığınır. Adadaki herkes birbirine sarılıp yaralarını sararken, Kavlakzade Hacı Remzi adlı bir fırsatçı adaya gelerek Rumların evlerini, okullarını ve kiliselerini yıkıp değerli malzemeleri yağmalar. Bu fırsatçılık Poyraz’ı çok kızdırsa da işin sonunun Vasili’ye bağlı olacağından endişe ettiği için sessizliğini korur. Mülk müdürü Abdulvahap Bey’in savaştan zarar görmüş insanları adaya gönderirken bu fırsatçıya fırsat vermesi, iyi ve kötü arasındaki çatışmanın en büyük örneklerinden biridir. Sunumları arasında bir dengbej olan Uso da var. Uso’nun borusundan dökülen sıvılar hem Poyraz’ı hem de Zehra’yı yakar. Kavlak Remzi’nin fırsatçılığı bununla da sınırlı değildir. Devlet desteğiyle Çorbacı Elia ve Çorbacı Dimitri’nin çalışanlarına bıraktıkları mal ve mülkleri mütevellilerinden alır. Kendi kalıntılarının da böyle bir yıkıma uğrayacağını düşünen Musa Kazım Efendi, büyük bir kedere sürüklenir. Sonunda, Vedia’yı koruma arzusuyla Elia’nın çiftliğini satın alır.
Adını Karadenizli bir balıkçının ifadesinden alan Karınca İçer Su’da anlatılanlar sadece eşanjörler değil. Fransızların ve Rusların zulmünden kaçanlar, Enver Paşa’nın acımasız kurallarından canını kurtarmak isteyen kaçaklar ve savaşın yıkımıyla aç kalan Anadolu halkı da kendilerine yer bulur. Bir Adası Hikâyesi dörtlüsü ikinci kitabında. Masa başında kararlar vererek her şeyini kaybedenler için aynı zamanda bir ütopya adası olan Karınca Adası, yaralarını iyileştirebilecek tek yer. Karınca Adası, ne olursa olsun umudu tazeleyen bir semboldür.
Bir Ada Hikayesi Serisi
| 1. Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana | 2. Karıncanın Su İçtiği | 3. Tanyeri Horozları | 4. Çıplak Deniz Çıplak Ada |
Karıncanın Su İçtiği – Kitap Açıklaması
Bir Ada Hikâyesi dörtlüsü, savaşlardan, kırımlardan, sürgünlerden arta kalan insanların, Yunanistan’a gönderilen Rumların boşalttığı bir adada yeni bir yaşam kurma çabalarını konu alır. Umut romanın başkahramanıdır.
Karıncanın Su İçtiği, beklemenin ve sabrın romanıdır. Savaştan dönmeyen yakınlarını bekleyen kadınların, yurduna dönmeyi bekleyen sürgünlerin, denizi bekleyen balıkçıların, aşkı bekleyen yüreklerin sonsuz bir sabırla hayata duydukları inanç, adanın doğasına, insanlarına duyulan sevgiyle aydınlanır.
“Yaşar Kemal’in romanı vahşi ve muhteşem bir türküye benziyor. Güçlü, yalın ve insanı deli eden…”
– Die Weltwoche, (İsviçre)
“Yaşar Kemal büyük bir yazardır. Onun eserlerini okumak, zengin kazanımlar sağlayan büyük bir serüvendir.”
– Fönstet, (İsveç)
“Yaşar Kemal’in eseri, büyük bir tuval üzerinde her santimine ayrı titizlik gösterilerek hazırlanmış bir tablo gibidir.”
