Tutunamayanlar

Tutunamayanlar – Oğuz Atay

Karakterler

Selim Işık: Roman Selim’in intiharı üzerine genişler. Karamsar bir karakterdir. Romanda diğer kahramanlar da Selim’le ilişkileri içinde yer bulur.

Turgut Özben: Mutlu bir evliliği olan başarılı bir mühendistir. Aydın bir kişidir. Selim’in intiharını, kendi ilişkilerini iç dünyasını irdeler. Romana Turgut’un bakış açısıyla dahil oluruz. Tutunandan tutunamayana dönüşür.

Nermin: Turgut’un eşidir. İç dünyasına pek yer verilmez. Turgut’u maddi hayata bağlayan bir karakter olarak yer almaktadır.

Süleyman Kargı: Aydın kişilerden biridir. Selim’in çocukluk yıllarını alaycı bir şekilde yorumlar. O da aydın kişiliğinden ötürü toplumla özdeşleşemez. Daha tutarlı, hayatla barışıktır.

Metin Kutbay: Diğer üç karakterin aksine aydın bir kişiliği yoktur. Maddesel zevkleri, toplumun genelini simgeler.

Konusu

Selim Işık’ın intihar ettiğini öğrenen Turgut Özben, ihmal ettiğini düşündüğü arkadaşının geçmişinin izini sürmeye ve Selim’in tanıdığı kişiler aracılığıyla onu tanımaya çalışır. Her insana farklı bir yön gösteren Selim imgesi, Turgut’un bu kişilerle yaptığı sohbet sonucunda okuyucu ve Turgut’un gözünde netleşecektir. Romanda çok sayıda insan var ama bunların her biri aslında Selim’in hayatındaki insanlar ve anlatılanlar Selim Işık’ı aydınlatıyor. Selim Işık, insanı düşünmenin ve sorgulamanın sembolü ve bu yüzden “tutunamamıştır.

Tutunamayanlar Özeti

Genç Mühendis Turgut Özben, yakın arkadaşı Selim Işık’ın kendisini tabancayla vurduğunu gazetelerden öğreniyor. Olaydan çok etkileniyor. İntiharın nedenlerini merak ediyor. Bu amaçla araştırmalar yapar. İlkin, Selim’in arkadaşları Metin ve Esat ile tanışır. Metin ona şunu söyler: Metin’in Zeliha adında bir kızla ilişkisi vardır. Selim, kızın kendisine yakışmadığını söylüyor. Ancak Metin kızı terk edince Selim bu kez ona aşık olur. Metin daha sonra kıza tekrar yaklaşır. Kız bir süre sonra onları terk eder ve bir başkasıyla evlenir.

Esat, Selim hakkında da şunları söylüyor: Selim’i lise öğrencisi iken tanıyor. İlginç, zeki, oyunbaz bir çocuk ve çok kitap okur. Wilde’a hayrandır. Ama Gorki’yi okuduğunda ondan hoşlanmıyor. Esat ile oyunlar düzenliyorlar ve birlikte eğleniyorlar.

Turgut Özben, Selim’in arkadaşlarından Kargı’yı bulur. Süleyman ona Selim’in yazdığı 600 satırlık bir şiir verir. Şiire göre, “Selim Işık duygusal, sabırsız ve olumsuz, hayatında cansız” sanılan bir kişidir.

Turgut Özben, Selim ile ilişkisi olan Günseli adında bir kızla tanışır. Günseli, Selim ile toplu bir gezide tanışmıştır. Sorunlu ve asık suratlı sebebi ile onu teselli etmeye çalışıyor. Ancak Selim sorular sorup duruyor buda bir gerginlik ve o gün anlaşamamalarına neden oluyor. Selim onu ​​telefonla arar ve tanışırlar. İlişkileri yavaş yavaş ilerler. Ancak Selim evlenmek istemiyor. Çok şüpheci, geleceğe güveni yok, inançsız, aile düzeninden hoşlanmıyor. Bir süre kendini içmeye veriyor ve bir türlü çevreye uyum sağlayamaz. Sanki bir kafese kapatılmış gibi, Hastalanır. “Hiçbir zaman kötü yaşama korkusuyla yaşamadığını düşünüyor. Günseli’ye mektup gönderdikten sonra intihar ediyor.

Selim, son günlerinde “Tutunamayanlar” üzerine bir ansiklopedi hazırlamaya çalışır. Orada da kendine bir maddeye yer veriyor. Bu yazıda ifade ettiğine göre Selim bir kasabada doğmuştur. Babası memurdur. Gençken ağır bir hastalığı var. Altı yaşında ailesiyle birlikte büyük bir şehre göç eder. Sabri adında bir çocukla arkadaş olur. Okula gider. Uzun olduğu için arka sırada oturuyor. Sınıfta çok konuşuyor. Sonra kızlarla dolaşmaya başlar. O sırada Dünya Savaşı patlak verir. Askerliğini yaparken Kargı ile tanışır. Askerlik hizmeti bittiğinde ise üstü açık kalır. Kimse ona bakmayacak. Kendi kabuğunun içine çekilir.

Turgut Özben, araştırmalarında kendini yavaş yavaş tanır: Kendisi de tutunamayanlardan biridir. O zamana kadar bazı gelenek ve alışkanlıkların onu yönettiğini hisseder. Yavaş yavaş bağımsızlığa doğru kaymaktadır. Evini terk ediyor. Bir trene binerek alır başını gider ve görünürde kaybolur.

Kısa Bilgiler

• Yıldız Ecevit’in yazdığı Oğuz Atay’ın biyografisinin ardından, romanın birçok otobiyografik unsur içerdiği anlaşılmıştır.

Tutunamayanlar – Kitap Açıklaması

Ülkemizin en değerli yazarlarından biri olan Oğuz Atay’ın yazıldığı dönemde büyük tartışma konusu olmuş eseri Tutunamayanlar, 1972 yılında yayımlanmıştır. Eser, bilinç-akışı tekniğiyle döneme damgasını vurarak Türk Edebiyatı’nda yeni bir çağı başlatmıştır. Pek çok eleştirmen, Tutunamayanlar’ı Türk Dili’nde yazılmış en iyi eser olarak değerlendirmektedir.

Tutunamayanlar Oğuz Atay ismiyle özdeşleşmiş bir roman olarak, büyük yazarımızın hayatından izler taşımasıyla da kısmen otobiyografik bir eser olarak da değerlendirilebilir. Roman, son derece üst düzey diliyle çevirisi en zor romanlar arasında yer alır. Tutunamayanlar, sadece birkaç dile çevrilebilmiştir. “Het leven in stukken” adı altında Flemenkçeye (Hollanda Dili) çevrilen eser, eserin Hollandalı çevirmenine ödül kazandırmıştır.

Tutunamayanlar konusu itibariyle intihar eden arkadaşının geçmişini araştıran Turgut Özben’in, söz konusu arkadaşı Selim Işık’ın modern hayata neden “Tutunamadığı”nı öğrenme çabasını anlatmaktadır. Romanda Turgut’un karşılaştığı her kişi Selim Işık’ı tanıyan kişilerdir ve her biri Turgut’a Selim’in farklı yönlerini aktarmaktadır.

İletişim Yayınları’nın en prestijli kitaplarından biri olan Tutunamayanlar, ülkemizde olduğu kadar Dünya çapında da merak konusu olan eserlerden biridir.

Her yıl çok satan kitaplar arasında yer alan Eser, TRT Roman Ödülü’ne sahiptir. Tutunamayanlar romanının ilk baskısı 1000 TL gibi bir fiyat ile alıcı bulmuştur.

(Tanıtım Bülteninden)

Sosyal Medyada Paylaş