Nahit Hanım

Nahit Hanım – Osman Balcıgil

Karakterler

Nahit: Kitabın ana karakteridir. Felsefe mezunu ve edebiyat öğretmenidir. Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki aydın ve idealist kadın figürünü temsil eder. Orhan Veli ile yaşadığı aşk ilişkisi, onun bohem hayatına karşı ayakları yere basan, mantıklı duruşuyla dengelenir.

Nermin: Nahit’in üniversiteden yakın arkadaşıdır. Kimya öğretmeni olarak Nahit’le birlikte Ankara’ya gider. Mantıklı ve gerçekçi bir karakterdir. Nahit’in hayatındaki dönüm noktalarında ona destek olur, bazen de ilk tepkiyi veren kişi olur.

Orhan Veli Kanık: Dönemin ünlü şairidir. Kitapta Nahit’le yaşadığı aşkla öne çıkar. Şiirlerinde olduğu gibi, hayatında da bohem ve özgür ruhlu bir karakter olarak tasvir edilir.

• Halil: Nahit’in evlendiği edebiyat öğretmenidir. Nahit ile aynı mesleği paylaşan ve ona destek olan bir figürdür.
• Kamil: Nermin’in evlendiği mimardır. Karakterler, yeniden inşa edilen ülkeye katkı sunan aydın çiftler olarak bir araya gelirler.
• Necip Fazıl ve Sabahattin Ali: Dönemin önemli şairlerindendirler ve Nahit’in edebiyat bilgisine hayranlık duyan kişiler olarak kısaca bahsedilirler.

Konusu

Osman Balcıgil’in Nahit Hanım kitabı, edebiyat öğretmeni Nahit’in hayat hikâyesini anlatır. Kitap, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında yaşanan toplumsal değişimleri, eğitim alanındaki yenilikleri ve siyasi çalkantıları Nahit’in gözünden aktarır. Kitap aynı zamanda Nahit’in, dönemin önemli şairleri Orhan Veli Kanık, Necip Fazıl ve Sabahattin Ali gibi isimlerle olan ilişkilerini ve aşk hayatını da konu alır.

Nahit Hanım Özeti

1927 yazında Nahit, felsefe; Nermin ise kimya bölümünden mezun olmuşlardı. Onlar, bir ülkeyi kaybetmenin ve geri almanın ne anlama geldiğini gayet iyi farkındaydılar. 1920’den itibaren Yunan’ın İzmir’de denize dökülmesi, İstanbul’un kurtuluşu, padişahlığa son verilmesi, Cumhuriyet’in ilanı ile bağımsızlık sürecine tanıklık etmiş bir nesile mensuptular. Bu yüzden Ankara’da öğretmene ihtiyaç duyulduğunu öğrenince hiç tereddüt etmeden oraya gittiler. İkisi de Ankara Kız Lisesinde işe başladılar. Çocukluklarından itibaren hiç ayrılmayan iki arkadaş, küçük de bir ev kiraladılar.
Savaştan yeni çıkmış, çiçeği burnunda Cumhuriyet’in çocuklarına büyük iş düşüyordu. 1 Ocak 1929’da Latin harflere geçilmiş, eğitim neferlerine de çok iş düşmüştür.
Başta Gazi Paşa olmak üzere, hükümet ve çevresindeki aydın kadro, edebiyat meselelerini çok önemsiyordu çünkü ülkenin fikrî meseleleri edebiyatla yoğruluyordu.
Edebiyat öğretmenliği yapan Nahit, dönemin şairlerinden Necip Fazıl ve Sabahattin Ali’yi kendine hayran bırakmış; adına sıkça şiirler yazılıyordu. O ise kendi gibi edebiyat öğretmeni olan Halil’le hayatını birleştirdi. Nermin ise mimar olan Kamil’le evlendi. Çiftler aynı binada oturuyor, birlikte eğleniyor, birlikte tatil yapıyor, yeniden inşa edilen ülke hakkında fikir üretiyor ve bu gelişimde kendi katkılarını da hayata geçiriyorlardı. Evlerinde edebiyat günleri yaparak öğrencilerini davet ediyor, onlardaki farklı yönleri de keşfediyorlardı. O yıllarda öğrencileri olan Orhan Veli Kanık’ın da hayatlarına girmesi bu günlerde oldu. Her hafta bir araya geldikleri öğrencileri ile Ankara’nın soğuk kış gecelerinde edebiyat konuşuldu.
1933 yılına gelindiğinde İkinci Dünya Savaşı patlak verdi. Savaşın ne menem bir şey olduğunu bilen İsmet İnönü, savaşın ülkeye sıçramaması için elinden geleni yaptı. Ülkenin ve dünyanın gündemini yakından takip eden genç çiftlerimiz, kendi mesleklerini en iyi şekilde yaparak ülkenin gelişimine katkı sunmaya devam ettiler.
Nahit’in Orhan Veli ile olan münasebeti ilerleyip aşka dönüşünce ilk tepkiyi arkadaşı Nermin verdi. Fakat Orhan Veli’nin bohem karakteri, Nahit’in ayakları yere basan tavrı bu ilişkiyi rolantide tuttu. Bir yandan savaşı kapıda hisseden öte yandan çok partili hayata hazırlanmaya çalışan, Köy Enstitüleri gibi eğitimde devrim yapan çalışmalarla gündem yoğundu.
İkinci Dünya Savaşı bitmiş, akabinde DP iktidara gelmiş, başta eğitim ve eğitimciler olmak üzere kıyıma başlar. Bundan Nahit Hanım da nasibini alır. Edirne’ye tayini çıkar.

Nahit Hanım – Kitap Açıklaması

SOLUK KESEN BİR HAYAT, İNANILMASI ZOR BİR MACERA!

Necip Fazıl da, Sabahattin Ali de ona deli gibi âşık oldu. O, Halil Vedat Fıratlı ve Arif Damar’la evlendi. Bu sırada, kendisinden epey genç olan Orhan Veli’ye sırılsıklam âşık oldu. Üstelik Halil Bey’le evliyken.

1928 yılında, Ankara’da öğretmene ihtiyaç olduğunu duyduğunda, gözünü bile kırpmadan İstanbul’u geride bırakıp soluğu başkentte aldı. Cumhuriyet’in ve Ankara’nın kuruluşuna birinci elden tanıklık etti, katkı sundu.

Tam bir Cumhuriyet kadınıydı.

Nahit Hanım, Gazi’nin sofrasına oturdu, onunla dans etti.

Henüz 19 yaşında bir genç kızken, büyük önderin hayranlığını kazandı.

Güzeller güzeli Nahit Gelenbevî, hayatının sonuna dek evinin kapılarını sanatçılara ve edebiyatçılara açık tuttu.

Karşılığında “Rönesans gibi kadın!” ve “Koruyucu meleğimiz!” denilerek onurlandırıldı.

Nahit Hanım’ı en iyi tanımlayan cümleyi ise Cemal Süreya kurdu:

“CUMHURİYET GİBİ KADIN!”

1930’lu ve 1940’lı yılların Ankara’sını anlamadan, genç Cumhuriyet’in ideolojisini, felsefesini, itici gücünü, iradesini, tutkusunu kavramak mümkün değil.

Nahit Hanım’la birlikte Cumhuriyet’i keşfetmeye var mısınız?

Hem de onun inanılması güç hayatına tanıklık ederek…

(Tanıtım Bülteninden)