İçimizdeki Şeytan – Sabahattin Ali
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Sabahattin Ali |
| Yayınlanma Tarihi: | 1940 |
| Yayınevi: | Doğan Kitap |
Karakterler
Ömer: İstekli, kararsız, kararsız, inançsız sağcı bir tiptir. Hayatı, yapılması gereken boş bir iş olarak görüyor. Zeki olmasına rağmen halktan kopuk sağcıların arasında sorumsuz ve bilinçsiz bir şekilde yaşayan kişidir.
Nihat: Güçlü olmayı her şeyden önce gören, herkesten daha iyi yaşamak isteyen diğer insanlara hükmetmeyi hak ettiğini kabul eden dişli bir karakterdir.
Macide: Hayat felsefesinden ödün vermeyi hazmedemeyen temiz, dürürst, duygusal, zeki ve ölçülü bir kızdır.
Bedri: Sağcıların düşüncelerini çok iyi bilen, solcu, zeki ve güçlü bir karakter olmasına rağmen çok konuşmayan, emeği ile hayatını sürdüren, bilinçli, iradeli, dürüst, araştırmacı ve ideal solcu bir entelektüeldir.
Nihat, İsmet Şerif, Profesör Hikmet sağcı ve çoğunlukla olumsuz yönleri olan tiplerdir.
Konusu
Roman, Macide ve Ömer adlı iki önemli karakterin aşkını içeriyor. Eserde insanların iç konuşmaları ve kendileri ile hesaplaşmaları yaygın olarak kullanılmış ve bu şekilde duygu ve hisleri çok başarılı bir şekilde anlatılmıştır. Ömer’in sürekli kendini sorgulaması, olaylara çözüm bulmak istemesi ve başarısız olması dikkat çekicidir. Ömer bu dertlere içindeki şeytanın neden olduğunu düşünür. Sabahattin Ali, bu romanda sosyal gündemin kişilikler üzerindeki baskısını ve güçsüzlerin “tuzağa düşürülmesini” etkileyici bir şekilde anlatıyor.
İçimizdeki Şeytan Özeti
Roman, Ömer ve Nihat’ın bir vapurda konuşmasıyla başlar. Hayattan ve her şeyden sıkıldığını, artık hiçbir şeyin onu heyecanlandırmadığını söyleyen Ömer, vapurda bir kız görür ve ilk görüşte ona aşık olur. Ömer kızla konuşmaya gittiğinde çok şaşırır. Emine teyzesini kızın yanında görünce uzak bir akraba olduğunu anlar ve uzun süredir ihmal ettiği akrabalarının evini tekrar ziyaret etmeye başlar. isminin Macide olduğunu öğrendiği kızı, uzun konuşmaları ve romantik davranışlarıyla etkilemeyi başaran Ömer, onunla ilişki kurmaya başlar. Ancak bu ilişki kısa sürede çok farklı bir hal alır. Macide’nin konservatuarda okumak için İstanbul’a gelen babasının ölümü ve Balıkesir’deki ailesinin kendisine maddi yardımda bulunamaması, Ömer’le olan ilişkisi ile birleşince, Macide yakınlarının evinde “sığıntı” haline gelir. Emine teyze Macide ile ciddi bir konuşma yapar ve bu konuşmadan gurur duymayan Macide, Ömer’in evinde yaşamaya başlar.
Buna “evlilik” diyen Macide ve Ömer, ciddi mali sıkıntılar içinde yaşamaya çalışır. Ömer’in garip fikirli arkadaşları ve çevresi, özellikle Nihat’la sık sık birlikte olmak zorunda kalan Macide, bu hayatın anlamsızlığını görmeye başlar, ancak bu “arkadaşlar” da maddi olarak ayakta kalmalarına yardımcı olduğu için sesini yükseltemez. Macide’nin hayatını değiştiren önemli bir olay da, Balıkesir’de öğrencisi olduğu Bedri isimli bir piyanistin katıldıkları bir davetle tekrar ortaya çıkmasıydı. Ömer’in arkadaşı olan Bedri, bir şeyler hissettiği Macide’yi Balıkesir’de görünce çok şaşırır ve sık sık evlerini ziyaret edip onlara para vermeye başlar.
Bu sırada, parasızlık ve etrafındaki insanların etkisi nedeniyle tuhaflaşan Ömer, bir hayır derneği için gittikleri müsamerenin ardından Macide’nin gözü önünde başka bir kadınla görüşmeye başlar. Ancak, bu gecenin ardından onu terk etme karar alan Macide, planını uygulayamadan tutuklanır. Nihat ile birlikte yakınlığından şüphelenilerek tutuklanan Ömer, hapishanede iki hafta kadar kalır. Tahliye olduğu gün Bedri’ye artık hayatını farklı bir şekilde yaşamak istediğini, Macide’yi daha fazla mutsuz etmek istemediğini söyleyen Ömer, ondan ayrılık kararını arkadaşına bildirir.
Macide, Ömer’den ayrılmaya karar verdiği gün Bedri’ye yazdığı mektubu verince roman biter. Macide’nin tutuklanmadan önce Ömer’den ayrılmaya karar verdiğini gören Bedri, sevgilisi Macide ile yeni bir hayata başlamaya karar verir.
İçimizdeki Şeytan – Kitap Açıklaması
“İsteyip istemedeğimi doğru dürüst bilmediğim, fakat neticede aleyhime çıkarsa istemediğimi iddia ettiğim bu nevi söz ve fiillerimin daimi bir mesulünü bulmuştum: Buna içimdeki şeytan diyordum, müdafaasını üzerime almaktan korktuğum bütün hareketlerimi ona yüklüyor ve kendi suratıma tüküreceğim yerde, haksızlığa, tesadüfün cilvesine uğramış bir mazlum gibi nefsimi şefkat ve ihtimama layık görüyordum. Halbuki ne şeytanı azizim, ne şeytanı? Bu bizim gururumuzun, salaklığımızın uydurması..”
Bu romanında, toplumsal gündemin kişilikler üzerindeki baskısını ve güçsüz insanın “kapana kısılmışlığını” gösteriyor Sabahattin Ali. Aydın geçinenlerin karanlığına, “insanın içindeki şeytan”a keskin bir bakış.
(Tanıtım Bülteninden)
