Memleket Hikayeleri – Refik Halit Karay
| Tür: | Hikayeler |
| Yazar: | Refik Halit Karay |
| Yayınlanma Tarihi: | 2016 |
| Yayınevi: | İnkılap Kitabevi |
Karakterler
Yatık Emine: Ankara’da kötü yolardan para kazanmaya çalışan bir kadındır.
Sabri: Teğmendir. İşinde henüz acemidir. Merhametli görünse de aslında çok acımasız biridir. Emine’ye karşı ilgisi vardır.
Gürcü Server: Hastanede görev yapar. Kısa süreliğine Yatık Emine’ye yardımcı olmuştur.
Konusu
Anadolu’daki insanların hayatlarından bahsedilir. Anadolu’nun nasıl değiştiği, çağın manzarası, psikolojisi, mantığı, iç ve dış varlığı konu edinmiştir.
Memleket Hikayeleri Özeti
Yatık Emine
Ankara’da fahişelik yaparak geçimini sağlayan Yatık Emine adında bir kadın vardır. Kaymakam, kent merkezinde art arda olaylara neden olduğu için ilçede oturması ve başka bir yere gitmemesi için jandarma tümen komutanına talimat göndererek, bozulmaması için gerekli tedbirlerin alınmasını ister. Şehrin Jandarma tümen komutanının adı Sabri’dir. Sabri önce Yatık Emine’yi yanına çağırır ve olayların bir daha yaşanmaması için onu uyarır. Eğilerek Emine “tamam” der ve uzaklaşır. Yatık Emine’nin ilçede olması nedeniyle halk sürekli tedirgin durumda ve Yatık Emine’yi dışlar. Yatacak yeri olmayan yalancı Emine karşısında önce cezaevindeki kadınlar koğuşuna alınır, cezaevindeki kadınların çirkin tavırlarıyla karşılaşır ve orada dövülür, ardından cezaevinden alınır.
İyi bir hayat sürmeye başladığı hastaneye gönderilir. Hastaneden sorumlu olan Georgian Server adında genç bir adam Yatık Emine’ye yardım eder; Ancak hastanın evden uzaklaştırılması ve kendisine bir ev verilmesi kararı Kaymakamlığın talimatıyla Sabri’ye ulaşır. Sabri Yatık, ilçeden uzak, sahilde bir köşede Emine’ye bir ev bulur. Yatık Emine burada sefil bir şekilde yaşıyor. Georgian Server isimli bir kişi, Yatık Emine’ye gizlice yardım ediyor ve ona mal tahsis eder. Yatık Emine bu olaydan memnun kaldı ve bir süre güzel bir hayat yaşar. Bir süre evden çıkınca, bir fahişeye ait olduğu iddiasıyla yakınlardaki kişiler tarafından eşyalarına el konuldu ve Yatık Emine hâlâ sefalet içinde yaşıyor. Sabri Yatık Emine’ye acır ve fırıncıyla Yatık Emine’nin kendisine ekmek alması için konuşur. Fırıncı Yatık Emine’ye her gün 1 ekmek verir. Eğilerek Emine, 1 somunun kendisine yetmediğini söyler ve 3 somun ekmek alır. Fırıncı, Emine’yi Sabriye’ye şikâyet eder ve Emine artık fırından ekmek alamaz. Günler Emine için yaşanmaz hale gelir. (açlık, susuzluk, soğuk) Emine’den artık haber yoktur.
Jandarma Tümen Komutanı Sabri bu olay için jandarma er ve çavuş atar. Yatık Emine’ye gitmek için yola çıkan jandarma ve çavuşlar, Yatık Emine’nin evine vardıklarında Yatık Emine’nin cesediyle karşılaşırlar.
Kitaptaki Hikâyeler
Memleket Hikâyelerinin, 1919’daki Osmanlıca 1. basımında toplam 14 hikâye bulunmaktadır. Bu hikâyeler:
- Yatık Emine
- Şeftali Bahçeleri
- Koca Öküz
- Vehbi Efendi’nin Kuşkusu
- Sarı Bal
- Şaka
- Küs Ömer
- Boz Eşek
- Yatır
- Komşu Namusu
- Yılda Bir…
- Hakk-ı Sükût (Sus Payı)
- Kuvvete Karşı
- Cer Hocası
Karay, kitabın 2. baskısına, daha önce dergilerde yayımladığı 4 hikâyeyi daha almıştır. Bu hikâyeler:
- Garip Bir Hediye
- Bir Taarruz (Bir Saldırı)
- Ayşe’nin Talii (Ayşe’nin Yazgısı) (Karay’ın yayınlanmış ilk hikâyesidir.)
- Garaz (Garez)
Karay, bizzat gözden geçirdiği 1947 tarihli baskısında bazı hikâyelerde küçük değişiklikler de yapmıştır.
Memleket Hikayeleri – Kitap Açıklaması
Memleket Hikâyeleri Türk edebiyatında Anadolunun en hakiki hikâyeleridir. Anadolu Memleket Hikâyelerinde bütün gerçek varlığı ve iç dünyasıyla karşımıza getirilmiştir.
Nihad Sami Banarlı
Geniş ününü mizah ve siyasal yergi yazılarıyla sağlayan Refik Halidin mizah yazıları gibi hikâyeleri de edebiyatımızın bu alanında bir aşama olmuştur. O zamana kadar İstanbul sınırları
dışına çıkamayan Türk hikâyesini Anadoluya yöneltmekle hikâyeciliğimize yeni bir ufuk açmış, yeni bir soluk getirmiştir.
Cevdet Kudret, Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman
Refik Halidin anlattığı olaylar bütünüyle yaşadığı dönemin olaylarıdır. Memleket Hikâyeleri ile Gurbet Hikâyelerinde canlandırılan kişilerin çoğu adeta canlıdır. Bütün bu yönleriyle Halide Edip onun yalnız Türk edebiyatının değil, Rus ve Amerikan edebiyatlarından sonra, hikâyecilikte cihan ölçüsünde ön planda bir yer işgal edebilecek bir hikâyecimiz olduğunu belirtir.
Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi
