Algernon’a Çiçekler – Daniel Keyes
| Tür: | Bilim Kurgu |
| Yazar: | Daniel Keyes |
| Yayınlanma Tarihi: | 1959 |
| Yayınevi: | Koridor Yayıncılık |
Karakterler
Charlie Gordon: Düşük IQ ile doğan 32 yaşında bir adamdır. Bir fırında çalışan herkes tarafından sevilen biridir. Ama Charlie akıllı olmak istediği için sadece hayvanlara yönelik bir deney için gönüllü olur.
Algernon: Deney faresidir. Aynı zaman da Charlie’nin yakın arkadaşıdır.
Alice: Charlie’nin aşık olduğu öğretmenidir.
Konusu
Kitaba adını veren Algernon, yapay yollarla zekâsını artırmak için ameliyat edilmiş bir laboratuvar faresidir. Hikâye, Charlie Gordon tarafından yazılan ilerleme raporları biçiminde anlatılıyor. Charlie bu ameliyatı test eden ilk insan. Hikâye, zihinsel engellilerin tedavisi gibi farklı etik ve ahlaki temaları da konu ediniyor.
Algernon’a Çiçekler Özeti
Charlie Gordon, düşük IQ ile doğan 32 yaşında bir adam. Charlie bir fırında çalışıyor. Fırında çalışan herkes onun arkadaşıdır ve onu severler. Ama Charlie akıllı olmak istiyor, bu yüzden sadece hayvanlara yönelik bir deney için gönüllü oluyor.
İlk başta, profesörler ondan her gün ne düşündüğünü, nasıl hissettiğini vb. şeyleri ifade edeceği ilerleme raporları yazmasını ister. Bu raporlar başlangıçta yazım hatalarıyla doludur. Ancak bir süre sonra Charlie onu daha zeki yapacak bir ameliyat geçirir, yazım hataları farkına bile varmadan yavaş yavaş kaybolur. Charlie, kendisinden önce ameliyat edilen ve zekâsını üç katına çıkaran fare Algernon’u bile yenebildiği için hızlı ilerleme kaydediyor. Aynı zamanda, bu fare onun en iyi arkadaşı oldu. Artık anlaşılması zor kitapları okuyabiliyor ve birçok dil konuşabiliyor. Charlie’nin zekâsı geliştikçe yeni duygular keşfeder. Bunlar daha önce hiç hissetmediği duygulardır, bu yüzden bazen anlam veremez. Ve öğretmeni Alice’e âşık olur. Bir süre sonra Charlie profesörlerden bile daha zeki olur. Geldiği bu seviye ile geçmişin tozlu hatıralarını ve hatırlamadığı ailesini hatırlamaya başlamıştır. Artık yıllardır arkadaş olarak tanıdığı insanların onunla dalga geçtiğinin farkındadır. Charlie’nin hiçbir şey bilmediği ama mutlu olduğu günler geride kalır, şimdi akıllıdır bir o kadarda yalnızdır.
Charlie, Algernon’la tanıştırıldığı konferansta, artık onlara dayanamayacağını düşünerek Algernon’la kaçar. Charlie bir süre sonra Algernon için bir oyun alanı bile yapar. Ancak Algernon’un artık eskisi gibi olmadığını fark eder. Garip davranmaya başlar. Şimdi parçayı karıştırır ve sonra ne yapacağını merak ederek kendini yere atar. Şimdiye kadar Algernon’un artan zekâsı durur ve Algernon bir süre sonra ölür. Charlie, kaçınılmaz olanın onu bulacağını fark eder. Böylece geri döner ve profesörlerle çalışmaya başlar. Savaşmadan pes etmeyecektir. Ama Charlie’nin zekâsı azalmaya başlar. Artık eskisi gibi sorunları çözemez ve öğrendiği dilleri unutur. Eski haline dönmeden önce ailesini tekrar görmek ister. Eve gittiğinde onu bu halde gören annesi ilk başta kabul edemez. Onun her zaman normal bir çocuk olduğunu düşünen annesi, yıllarca çalışmayıp onu doktorlara götürdüğü gibi bu evden de kovar. Daha sonra ablası eve geldiğinde Charlie’yi sevinçle karşılar. Charlie buna şaşırır çünkü eskiden Charlie ile oynamaktan kaçınır ve ondan uzak durur. Bir süre konuşurlar ama sonra anneleri eski Charlie oradaymış gibi davranmaya başlar. Charlie orada daha fazla kalamayacağını bilir.
Gittiği terapiler şimdi ona acı vermeye başlar. Sanki içindeki eski Charlie dışarı çıkmaya çalışır. Charlie kendini herkesten uzaklaştırır ve kendini evine kilitler. Çalıştığı fırına döner ve onlara durumu anlatır. Charlie yine fırında çalışır. Nasıl olduğunu hatırlamasa da bir zamanlar zeki olduğunu hatırlar. Eskiden gittiği okulda, onun gibi insanların olduğu yerde yeniden başlar. Ancak öğretmeninin onu görünce ağlayarak sınıftan çıktığını görünce artık oraya ait olmadığını anlamış ve huzurevine gider. Tek dileği, hatırladıkları takdirde Algernon’un mezarına çiçek bırakmaktır.
Aldığı Ödüller
- Nebula En İyi Roman Ödülü
- Hugo En İyi Kısa Öykü Ödülü
Kısa Bilgiler
- Hikâye 1958 yılında yazılmıştır ve ilk olarak The Magazine of Fantasy & Science Fiction dergisinin Nisan 1959 sayısında yayınlanmıştır.
- Hikâye 1960 yılında En İyi Kısa Hikâye dalında Hugo Ödülü’ne layık görülmüştür.
- Roman versiyonu 1966 yılında yayınlandı ve aynı yıl En İyi Roman dalında Nebula Ödülü’nün ortak kazananı olmuştur.
- Her ne kadar kitap sık sık ABD ve Kanada’daki kütüphanelerden çıkarılma konusuna malzeme olduysa da ki bazen çıkarıldı, dünyanın birçok ülkesinde okullarda düzenli olarak öğretildi ve birçok kez televizyon, tiyatro ve radyo için uyarlandı.
- Film versiyonu Charly aktör Cliff Robertson’a En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü’nü kazandırdı.
Algernon’a Çiçekler – Kitap Açıklaması
Çok düşük bir IQ ile doğan Charlie, bilim adamlarının, zekâ seviyesini artıracak deneysel ameliyatı gerçekleştirmeleri için kusursuz bir adaydır. Bu deney Algernon adındaki laboratuvar faresinde test edilmiş ve büyük bir başarı elde edilmiştir.
Ameliyattan sonra, Charlie’nin durumu günlüğüne yazdığı raporlarla takip edilmeye başlanır. İlk yazdığı raporlara çocuksu bir dil ve imla hataları hâkimdir. Ve sonra ameliyat etkisini göstermeye başlar. Charlie artık, insanların kendisiyle dalga geçemeyeceğini ve bir sürü arkadaş edineceğini, âşık olduğu kadına açılabileceğini düşünür. Fakat zekâsı normalin çok üstüne fırladığından, çevresinde yadırganır, kıskanılır ve istemiş olduğu arkadaşları edinmekte yine başarısız olur ve yine yalnızdır…
Bu deney, son derece önemli bir buluş olarak görülüyordu, ta ki Algernon’da ani bir gerileme baş gösterene kadar… Acaba Charlie’de de aynı gerileme olacak mıydı?
“İnandırıcı, sürükleyici ve oldukça dokunaklı bir hikâye.”
-New York Times-
“Heyecan verici bir günlük… Bu kitaptaki bazı sahneleri hayatım boyunca aklımdan çıkarabileceğimi sanmıyorum.”
-The News & Observer-
“İnsanı içine çeken bir roman, özgün… Önemini uzun süre kaybetmeyecek bir hikâye.”
-Library Journal-
