Kuşlar da Gitti

Kuşlar da Gitti – Yaşar Kemal

Karakterler

Semih: Kendi dışında bir başkasını düşünmeyen hırsız bir çocuktur.

Hayri: Para hırsı ile bilinen hırsız çocuktur.

Süleyman: Düşüncesiz ve bencil bir şekilde davranarak beceriksiz olan bir çocuktur.

Zare Hanım: Süleyman’ın yadigâr olan eşyalara düşkün annesi.

Çingene Halil: Dolandırıcı, düzenbaz ve ucuzluk derdinde olan bir adamdır.

Tuğrul: Etrafındaki herkesi kıskanan, meraklı bir çocuktur.

Mahmut: Yardımseverliği ile bilinen karakterdir.

Konusu

Hikaye, Anadolu’nun farklı yerlerinden İstanbul’a gelen kuşları yakalayıp satmak ve satamadıkları için aç olduklarında bu kuşları yemek zorunda kalan üç kuş avcısı arkadaşın Uzun Süleyman, Hayri ve Semih’in mücadelelerine dayanmaktadır.

Kuşlar da Gitti Özeti

Her yıl ekim ayında insanlar Florya ovasına gelirler, ağlarını gererler, çadırlarını kurarlar ve tuzaklarını hazırlarlar. Kuş avlamak için adeta birbirleriyle yarışırlar. Kafesler sarılı, kırmızı ve mavi kuşlarla ağzına kadar doldurulur. Eskiden insanlar yakaladıkları bu kuşları kiliselerin, havraların, camilerin önünde satarlardı, “beni azat edin, beni cennetin kapısında izleyin” derlerdi. Ancak zamanla bu gelenek ortadan kalkar. Yakalanan kuşlar, Eminönü’ndeki kuş pazarlarında zar zor satılmaktadır.

Bu yıl, Eylül’ün 15’inden önce bile Florya ovası kuş avcılarıyla dolup taşıyor. Semih, Hayri ve Süleyman da yollarını bulmak için kuş avlamaya başlarlar. Bu iş için her şeyi riske atıyorlar. Süleyman, avcılık için gerekli kafesleri alabilmek için annesi Zare Hanım’ın kilimini satar. Bu kilim, Zare Hanım’a annesinden yadigarıydı. Süleyman kuşları sattıktan sonra kazandığı parayla tekrar halıyı almayı düşünür. Ancak kuşlardan yeterince para kazanamadığı için bunu yapamıyor. Semih ve Hayri, tuzak için gerekli ağları balıkçılardan çalar.

Bu üç arkadaş avladıkları kuşları satamazlar. Şahin gibi bulunması zor bazı kuşları Çingene Halil adlı bir kişiye sadece yirmi beş otuz liraya satabilirler. Artık kimse özgür kuşları satın almayacak. Onlar da insanların değiştiğinden, Allah’tan korkmadıklarından, acımadıklarından yakınırlar. Kuş gözlemcileri bile artık bu kuşlardan sadece birkaçını satın alıyor.

Bu sırada Semih, Hayri ve Süleyman kendi aralarında kavga ederler. Semih, tutmaya söz verdiği kuşu kimseye vermediği için “bu benim” diyerek Florya’ya geldikleri günden beri kendilerini izleyen Tuğrul ve arkadaşlarıyla da kavga ederler. Çünkü Tuğrul tuttukları kuşları yiyeceklerini düşünür. Bu üç genç onları alt edince Tuğrul ve arkadaşları kaçar. Semih şahini alır ve tek kelime etmeden arkadaşlarını bırakır.

Hayri ve Süleyman daha sonra Mahmut adında bir adamla tanışırlar. Mahmut da o çocuklar gibi kuş yakalayıp cami ve meydanların önünde satardı. Bu kuşların Taksim, Eyüp gibi birkaç yer dışında satılamayacağını bilmesine rağmen yine de yardım etmeye karar verirler. Onlara kuşların nasıl satılacağını göstermek istiyor. Birlikte kuşları satmak için yola çıkarlar. Önce gecekonduların olduğu yerlere giderler. Etraflarında büyük bir kalabalık oluşur. Aniden tüm insanlar minik kuşları kafese tıktıkları için onları suçlamaya başlarlar. Tek bir kuş bile satmadan buradan çıkamazlar. Daha sonra Yeni Cami’nin önüne, oradan da Taksim’e giderler ve buralarda ancak birkaç kuş satmayı başarabilirler. Akşam olur ve hepsi yorgun düşer. Mahmut bütün çabalarının boşa gitmesine çok üzülür ve o gece onları bırakıp balığa çıkar. Çocuklar ise çadırlarına dönerek kalan kuşları yerler. Tuğrul, onları her zaman izlediği yerden alaycı bir şekilde gülümser ve rengârenk kuş tüylerine bakar.

Kısa Bilgiler

• Kuşlar da Gitti, Yaşar Kemal’in tefrika edilmeden doğrudan kitap olarak yayımlanan ilk romanıdır.
• Eserde, ağ ile kuş avlayıp satan birkaç insanın son yıllardaki bir zaman parçası içinde kuş avcılığını ve avlanan kuşları İstanbul sokaklarında satışları ele alınmıştır.
• Kuşlar da Gitti, Yaşar Kemal’in en çok satılan dördüncü kitabıdır.

Kuşlar da Gitti – Kitap Açıklaması

Kuşlar da Gitti, İstanbul’un çürüyen, kirlenen yüzünün ve insanlığın da şehirle birlikte yok oluşunun romanıdır. Kuşların bir zamanlar mekân tuttuğu İstanbul’da çocuklar onları yakalayarak cami, kilise ve sinagogların kapılarında “azat buzat beni cennet kapısında gözet” diyerek satarlar. Ancak çocuklar satamadıkları kuşları yemek zorunda kalırlar.

“Sağlam bir kitap, yoğun bir insan sevgisi ve şiir, tam bir başyapıt.”

– La Croix, (Fransa)

“Saklanacak, tekrar tekrar okunacak, üstünde günlerce düşünülerek, bütün zamanların, bütün ülkelerin en güzel edebiyat yapıtlarının yanına konacak bir kitap…”

– Jeremy Brooks, The Independent, (İngiltere)

‘Klasiklere özgü yalınlıkta bir öykü.’

-Church Times, (İngiltere)

‘Batı Avrupa’da neden böyle romancılarımız kalmadı?’

-New Statesman, (İngiltere)