Hüyükteki Nar Ağacı – Yaşar Kemal
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Yaşar Kemal |
| Yayınlanma Tarihi: | 1982 |
| Yayınevi: | Yapı Kredi Yayınları |
Karakterler
Memet: Köyden ayrılıp Çukurova’ya gidip çalışarak para kazanmayı hedefleyen arkadaşları arasında en iyimser olan adamdır.
Hösük: Grubun güçlü ve öfkeli üyelerindendir.
Yusuf: Grubun en zayıf ve romanın başından sonuna dek hasta olan karakterdir.
Aşık Ali: Grubun ağırbaşlı, sakin ve en bilge karakteridir.
Memet Çocuk: Grubun en son üyesi olarak, büyük ve basit hayaller kuran, etrafındaki yetişkinler tarafından fazla ciddiye alınmayan bir karakterdir.
Konusu
Yaşar Kemal, Hüyükteki Nar Ağacı romanı için kesin bir tarih vermemekle birlikte, romanın 1951 yılında yazıldığı ve Marshall Planı’ndan somut olarak bahsedildiği dikkate alındığında, 1950’li yıllarda Çukurova bölgesinde geçtiği sonucuna varılabilir. Bu yıllarda Çukurova’ya gelen traktör ve biçerdöverler, dağdan çalışmak için Çukurova’ya gelen işçileri tamamen işsiz bırakmış ve bu teknolojik gelişmeye bağlı olarak ciddi işsizlik, yoksulluk ve sefalet ortaya çıkmıştır. Bu itibarla Hüyük’teki Nar Ağacı’nın geçtiği yeri ve zamanı ortaya koymak ve bu işçilerin yaşadığı sıkıntıları anlatmak için yazılmış bir roman olduğu söylenebilir.
Hüyükteki Nar Ağacı Özeti
Memet’in tarlasında ekinler kuruyunca çareyi ovaya gidip ırgatlık yaparak bulur. Evden ayrılmadan önce evin tek geçim kaynağı, küçük keçiyi Duran Efendi’ye satması ve karısına birkaç günlüğüne idare edeceğini, dönüşünde Çukurova’dan birkaç tane getireceğini söylemesidir. Memet, ertesi gün birlikte yola çıkmak için köylüsü Hösük ile anlaşır. Ertesi gün Memet, Höyük ve Aşık Ali yola çıkar. Sağlık sorunu yaşayan Yusuf onları takip eder. Yolda Keklikoğlu’nun çobanı Memet Çocuk’ da ekibe katılır. İş bulmak, para kazanmak, kendilerini beslemek için dolaşırlar. İlk hedefimiz Memet ablamın ve ablamın dediğine göre eskiden çalıştığı çiftliği ziyaret etmek. İki gün sonra burada karşılaştıkları şey tam bir şoktur. Kadın Memet’i tanıdığı halde görmezden gelir. Sarı öküzlere ve Memet gibi insanlara ihtiyaç kalmaz, makineler çiftliğe girer, Yaşlı adam çalışır, eker, biçer. Ekmeği verir ve çöpe atar. Çukurova’da çalışabilecek bir iş aralar. Yolda karşılaştıkları olaylar, Yusuf’un rahatsızlığının artması, kendileri gibi yoldan geçenlerle sohbetleri, Âşık Ali’nin dinlediği şarkılar, sivrisineklerden korunma gibi olaylar yaşarlar. Akköy’de geçici bir iş bulurlar. Artık tamamen umutsuzluğa kapılıp geri dönmenin hayalini kurarken, ormanlık bir köydeki yaşlı bir kadına “Höyükteki Nar Ağacı”nı, övgüsünü, yaraları nasıl iyileştirdiğini, insanların sorunlarına nasıl çareler bulduğunu, açları doyurduğunu anlatmışlardır. Zalimlere yaklaşamamış, cebinin parayla dolduğunu ve isteklerini yerine getirdiğini çünkü orasının “Kırklar Meydanı” olduğunu ve buranın kutsallığını anlatmıştır.
Kısa Bilgiler
- 31 Ocak 1951’de Hüyükteki Nar Ağacı’nı bitiren yazar, eseri kaybetmiştir. Kadirli’deki annesinin sandığında bulunmuş, ardından amcasının oğlu tarafından 1966’da kendisine getirilmiştir. Eserin ilk beş sayfası kopmuş olmasına rağmen bu sayfalar, yazar tarafından yeniden yazılmıştır. Neredeyse hiçbir değişiklik yapmadan 1982’de yayımlanmıştır
Hüyükteki Nar Ağacı – Kitap Açıklaması
Yaşar Kemal’in “doğa-insan ilişkilerini en iyi anlamda verdiğim yapıtlarımdan biri” dediği Hüyükteki Nar Ağacı, traktörün tarıma girmesiyle birlikte işsiz kalan yarıcılar ve mevsimlik işçilerin dramını konu alıyor. Kapitalizmin Çukurova’ya düşen büyük gölgesi, her satırla görünür kılıyor.
“İşte bu romanı ve Yaşar Kemal’in pek çok yapıtını güçlü kılan şey şu ‘doğa-insan ilişkisi’ sözlerinde saklanıyor. Çünkü Yaşar Kemal bu ilişkiye insanın en temel, en eski, dil yaratma yetisiyle özdeş bir niteliğiyle yaklaşıyor. Mitos yaratmak…”
– Güven Turan-
“Hüyükteki Nar Ağacı adlı romandaki tüm unsurların büyüleyici olması dışında Yaşar Kemal bu romanında kâinatın dışından kelimeleri ve Anadolu’da gizlenmiş mikrokosmos hayatlar ve hayaller ile epik yazarların kosmosunu yaratmayı başarmış.”
– Frankfurter Allgemeine Zeitung
