Gurur ve Önyargı – Jane Austen
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Jane Austen |
| Yayınlanma Tarihi: | 1813 |
| Yayınevi: | İş Bankası Kültür Yayınları |
Karakterler
Elizabeth: Bir anlamda kendi yaşamının ve kişiliğinin bir yansımasını ortaya koymuştur. Küçük bir kırsal çevreye ait olan bu genç kız, kendi kendini yetiştirmiş, oldukça zeki, esprili ve hayat doludur. Davranışı özgür ve dili alaycı; Aynı zamanda iyi niyetli ve samimi bir mizacı vardır ve oldukça gururludur. Bütün zamanını kitap okuyarak ve çevresini gözlemleyerek geçiriyor.
Darcy: Elizabeth’in tam tersi; Oldukça ciddi, gururlu ve kibirli olan bu genç adamın Elizabeth’e ve bu taşra kasabasında tanıştığı insanlara karşı soğuk ve küçümseyici bir tavrı var. Darcy bir asilzadedir ve sınıfının değer yargılarını aşamamıştır.
Collins(Papaz): Darcy ve Elizabeth’in kuzeni ve papazdır. kibirli, dalkavuk bir karakterdir.
Wickham: Orduda subaydır. Ayrıca Darcy ve Elizabeth’in kuzenidir. görünüşünün tersine, yapmacıklığın, yalancılığın, ikiyüzlülüğün ve kötülüğün timsali bir karakterdir.
Konusu
Gurur ve Önyargı, kadınların evlilik ve mirasta söz sahibi olma hakkının değerli bir eleştirisidir.
Elizabeth ile Darcy ve Wickham arasındaki çatışma kitabın ana eksenini oluşturuyor ve insanları ilk izlenimlere göre yargılamanın yanlışlığı kitabın ana temalarından biridir.
Gurur ve Önyargı Özeti
Zengin beyefendi Charles Bingley’nin Netherfield Park arazisini kiraladığı haberi, Longbourn köyü çevresinde, özellikle Bennets hanesinde büyük bir heyecana neden olur. Bennets’in beş evlenmemiş kızı var – en büyüğünden en küçüğüne, Jane, Elizabeth (Lizzy), Mary, Catherine (Kitty) ve Lydia – ve Bayan Bennet, hepsinin evli olduğunu görmek için oldukça umutsuzdur. Bay Bennet’in Bingley ile yaptığı tanıtım ziyaretinden sonra, Bennet’ler Bay Bingley ile bir balo beklemektedir. Merakla beklenen balo gerçekleşir ve Bayan Bennet, Bay Bingley’nin evin en büyük ve en güzel kızı Jane ile çok ilgilenmesinden özellikle mutludur. Bingley’nin yakın arkadaşı Bay Darcy, akşamdan daha az memnundur ve ailenin ikinci büyük kızı Elizabeth ile dans etmeyi yüksek sesle reddetmesi tarafından kibirli ve düşmanca olarak görülür.
Bununla birlikte, takip eden sosyal olaylarda Darcy, Elizabeth’in cazibesine ve zekâsına giderek daha fazla çekildiğini fark eder. Jane ve Bingley’nin arkadaşlığı da gelişmeye devam ediyor ve Jane, Bingley’nin evini ziyaret ediyor. Yolculuk sırasında nezleye yakalanır ve birkaç gün Netherfield’da kalır. Elizabeth, Jane’e göz kulak olmak için çamurlu engebeli arazileri geçmek için uzun bir yürüyüşe çıkar. Charles Bingley’nin kendini beğenmiş kız kardeşi, onun çamurlu elbisesine ve yorgun görünümüne dudak büküyor.
Elizabeth ve Jane nihayet döndüklerinde, evlerini ziyarete gelen Bay Collins’i bulurlar. Bay Collins, Bay Bennet’in mülkünün tek varisi olan genç din adamının yeğenidir. Tam bir nezaket aptalı olan Bay Collins Bennet, kızlarına hayrandır. Longbourn’a vardıktan kısa bir süre sonra Elizabeth’e evlenme teklif eder. Teklifi aşağılanarak geri çevrildi. Bu arada, Bennet kızları yakındaki Meryton kasabasında görevli memurlarla arkadaş olurlar. Aralarında genç ve yakışıklı Wickham, Elizabeth’le ilgilenir ve ona Darcy’nin onu nasıl vahşice mirastan mahrum bıraktığının hikâyesini anlatır.
Kışın başlarında, Jane’i çaresiz bırakan bir kararla Londra’ya dönerler. Daha sonra Elizabeth’in en iyi arkadaşı Charlotte Lucas’ın Bay Collins ile nişanlı olduğu haberiyle bir şok gelir. Charlotte, Elizabeth’e yaşlanmasının ve maddi nedenlerinin onu bu birlikteliğe ittiğini açıklıyor ve konuşmasının sonunda Elizabeth’i yeni evinde kesinlikle beklediğini eklemeyi unutmadan. Kış ilerledikçe, Jane amcasını ziyaret etmek için Londra’ya gitmeye karar verir. Ayrıca şehirde Bingley ile tanışmayı umuyor. Sadece Bingley’nin kız kardeşini görebiliyor ve onun Jane’e karşı tutumu da çok kaba. Jane’in evlilik umutları suya düşer.
Baharın gelmesiyle Elizabeth, şimdi Bay Collins’in hamisi ve Bay Darcy’nin teyzesi Lady Catherine de Bourgh’un evinin yanındaki papaz evinde oturan Charlotte’u ziyarete gider. Bir gün Darcy, Lady Catherine’e davet edildiğinde tanışırlar. Elizabeth’in oradaki varlığı, Darcy’nin Collins’e birden fazla ziyaret yapmasına neden olur. Bir gün Elizabeth’e şok edici bir evlilik teklifi yapar ve bu teklif anında reddedilir. Elizabeth, Darcy’ye onu kibirli ve sevimsiz bulduğunu söyler. Ayrıca onu Bingley’i Jane’den almak ve Wickham’ı mirastan mahrum etmekle suçluyor. Darcy onun yanından ayrılır, ancak çok geçmeden suçlamalara bir mektupla yanıt verir. Bingley’i Jane’den uzaklaştırdığı doğru ama bunu ilişkilerinin ciddiyetine inanmadığı için yaptı. Wickham’a gelince, kız kardeşi Georgiana’nın Darcy’yi aldatma ve kaçırma girişimi nedeniyle mirastan mahrum bırakıldı. Bu mektup Elizabeth’in hem Darcy hem de Wickham için duygularını yeniden şekillendirmesine neden olur. Eve döndüğünde Wickham’a oldukça soğuk davranır. Bu arada, askerler kasabayı terk etmek üzereler. Bu, Bennet’lerin en genç iki deli kızını mahveder. Aralarında Lydia, yazını eski bir albay olan Bay Foster ve eşiyle birlikte Brighton’da, Wickham’ın alayının da konuşlanacağı Brighton’da geçirmek için babalarından izin almayı başarır. Haziran ayının gelmesiyle Elizabeth, Bennet’lerin akrabaları olan Gardiner’larla başka bir yolculuğa çıkar. Yolculuk onu kuzeye, Darcy’nin evi olan Pemberley’in yakınına getirir. Pemberley, müze ortamında muazzam bir mülktür ve onu görmek isteyenlere açıktır. Elizabeth, Darcy’nin orada olmadığından emin olduktan sonra burayı ziyaret etmeyi kabul eder. Konağa ve üzerinde durduğu geniş, bakımlı araziye, bahçelere, göle, kısacası ona ve Darcy’ye dair her şeye hayran. Bu hayranlık, Darcy’nin hizmetkârlarının onu harika, çok yönlü cömert bir insan olarak tasvir etmesi gerçeğiyle daha da güçlenir. Aniden Darcy ortaya çıkar ve ona karşı çok sıcak ve samimidir. Teklifine atıfta bulunmadan Gardiner’ları en iyi konukseverlik yapmaya çalışır ve Elizabeth’i kız kardeşiyle tanışmaya davet eder.
Kısa bir süre sonra, evden gelen bir mektup, Lydia’nın sevgilisi Wickham ile kaçtığını bildirir. Çift bulunamıyor ve evlilik dışı bir ilişki yaşadıkları varsayımı muhtemelen doğru. Bu tür küfürleri duyma korkusu tüm aileyi sarar ve Elizabeth’in eve dönüşünü hızlandırır. Bay Gardiner ve Bay Bennet, Lydia’nın peşine düşer, ancak Bay Bennet görevden eli boş döner. Tam umutların tükendiği söylendiğinde, Bay Gardiner’dan çiftin bulunduğuna ve Wickham’ın yıllık bir gelir karşılığında Lydia ile evlenmeyi kabul ettiğine dair bir mektup gelir. Bennets, Bay Gardiner’ın parayı Wickham’a verdiğine ikna olurken, Elizabeth paranın kaynağının ve ailesinin kurtarıcısının Darcy’den başkası olmadığını öğrenir.
Şimdi evli olan Wickham ve Lydia kısa süre içinde Longbourn’a döndüklerinde Bay Bennet’in soğuk tavrıyla karşılaşır. Sonra Wickham’ın yeni görevi nedeniyle ayrılırlar. Bundan sonra, Bay Bingley Netherfield’a döner ve Jane’e kur yapmaya devam eder. Bu arada Darcy, Elizabeth’e teklifinden bahsetmeden Bennets’i ziyaret ederek ona eşlik eder. Öte yandan Bingley, Jane’e kız kardeşinin hoşnutsuzluğunu teklif eder. Aile bu teklifi kutlarken, Leydi Catherine de Bourgh Longbourn’u ziyaret eder. Elizabeth’i köşeye çekiyor ve yeğeni Darcy ile evlenmeyi düşünüp düşünmediğini soruyor. Böyle bir oluşuma izin vermeyeceğini, kendi kızına bağımlı olduğunu söylüyor. Elizabeth ona evlenmeyeceğine dair söz vermeye çalıştığında, kendi mutluluğuna karşı söz vermeyi reddeder. Elizabeth ve Darcy bir gün yürürken, Darcy ona karşı hislerinin ilkbahardakiyle aynı olduğunu ortaya çıkarır. Elizabeth teklifi nazikçe kabul eder. Jane ve Elizabeth evlenir. Öte yandan, üç kızının evlenmesinin mutluluğunu yaşamak Bayan Bennet’e düşer.
Kısa Bilgiler
- Hasan Ali Yücel Klasikler dizisinden çıkan çevirisi Gurur ve Önyargı, Can Yayınları’ndan çıkan çevirisi ise Aşk ve Gurur ismiyle yayınlanmıştır.
- 2013 yılında yayımlanışının 200. yıldönümü özel etkinliklerle kutlanan “Aşk ve Gurur” (Pride and Prejudice) romanı ortalama her on yılda bir ya bir sinema filmi, ya da televizyon filmi veya dizisi haline getirilmiştir.
- 1938, 1952, 1967, 1980 ve 1995 yıllarında yapılan dizilerle birlikte televizyona uyarlanmıştır.
- İki kez sinema filmi çekilmiştir. Kendi dillerinde isimleri Pride and Prejudice olan bu filmler Türkiye’de Gurur ve Önyargı ve Aşk ve Gurur isimleri ile bilinmektedir.
- Romandaki “kız kardeşlik” kavramı ve kardeşler arasındaki dayanışma, Jane Austen’ın, İngiliz Edebiyatı’nın önemli feminist kadın yazarlar arasında gösterilmesinin nedenlerinden biridir.
Gurur ve Önyargı – Kitap Açıklaması
“Benim gururumu çiğnemeseydi onun kibrini kolaylıkla hoş görebilirdim!”
Varlıklı bir beyefendi olan Charles Bingley’nin Netherfield Park malikânesine yerleşmesi, civar hanelerde büyük bir heyecana neden olur. Evlenmemiş beş genç kızı olan Bay ve Bayan Bennet da aynı heyecan ve içlerinde yeşeren bir umutla, Charles Bingley şerefine bir balo verirler. Bay Bingley, evin en büyük ve en güzel kızı Jane’e gönlünü kaptırmıştır. Ancak baloda biri daha vardır ki görünürdeki kibri ve mesafeli duruşuyla dikkatleri çeker. Bu kişi, Bingley’nin yakın arkadaşı Bay Darcy’den başkası değildir. Baloda Bay Darcy’nin, ailenin en canlı ve cüretkâr kızı Elizabeth’le tanışıklığı, genç kız hakkında yaptığı nahoş bir yorum ve onunla dansa kalkmayı reddedişiyle başlamıştır.
Ancak zaman içinde gurur ve önyargılarla şekillenen bu ilişki bambaşka bir hal alacaktır. İngiliz yazar Jane Austen’ın, dönemin kadın yazarlara karşı takındığı olumsuz tavır nedeniyle By a Lady takma adıyla kaleme aldığı Gurur ve Önyargı, ilk kez okurlarıyla buluştuğu 1813 yılından bu yana tüm dünyada severek okunmakta ve başarılı sinema uyarlamalarıyla dikkat çekmektedir.
(Tanıtım Bülteninden)
