Ecinniler

Ecinniler – Fyodor Dostoyevski

Karakterler

Stepan Trofimovich Verhovensky: Romanın tanıştığımız ilk karakterdir. Ayrıca Ateist, ileri görüşlü bir öğretmendir.

Varvara Petrovna Stavrogina: Nikolay’ın annesi ve Stephan Trofimovich’in arkadaşıdır. General zengindir ve kocasından gelen mirasla çok fazla nüfuza sahiptir.

Nikolay Vsevolodoviç Stavrogin: Çok karmaşık ve çıkarcı bir karaktere sahiptir. Şeytan gibi devrimcidir. Bunu roman boyunca her kafa karışıklığında görüyoruz. Kaptanın engelli kız kardeşi Maria Timofeyevna ile gizlice evlenir.

Pyotr (Petruşa) Stepanovich Verhovensky: Stepan, Trofimovich’in oğludur. Devrim uğruna cinayet işliyerek arkadaşlarını öldürüyor. Adı kötü bir adama çıkan bir devlet memurdur.

Yüzbaşı Lebyadkin: Kargaşada kız kardeşini döven ve ölen yüzbaşıdır.

Mariya Timofevna Lebyadkina: Yüzbaşının her gün dövdüğü kız kardeşidir. Bir iddia üzerine Stavrogin ile evlenir.

Fedka: Kürek mahkumu iken Sibirya’dan kaçan ve şehirde yangın çıkaran suçlu cinayet işleyen biridir.

Lizaveta Nikolayevna: Varvara’nın yakın arkadaşı ve Nikolay’a aşıktır.

Ivan Shatov: En önemli karakterlerden biridir. Nihilist ve devrimci üniversite öğrencisidir. Varvara’nın oğludur. Pyotr, Stepanovic tarafından öldürülür.

Andrey Antonoviç von Lembke: şehre daha sonra atanan vali. Muhafazakâr görüşün temsilcisi olmuştur. Çekingen kişiliğine rağmen nihilizmin ve olası bir devrimin engellenmesi için elinden geleni yapmıştır.

Darya Pavlovna Şatova: İvan Şatov’un kız kardeşidir.

Aleksey Niliç Kirilov: Üniversite öğrencisi ve Shatov’un yakın arkadaşıdır. Ayrıca bir devrimcidir. Pyotr Stepanovic bir mektup yazdırır ve cinayetini ele almak için onu öldürür.

Karmazinov: Yazar.

Konusu

Siyasi bir roman olan Ecinniler 19. yüzyılın ikinci yarısında ateizm, nihilizm ve sosyalizm gibi ideolojilerle birlikte Batı düşüncesinin Rusya ve Rus insanları üzerindeki etkilerini ele alarak eleştirir.

Ecinniler Özeti

Romanın karakteristik özelliklerinden biri olan ilahi bir bakış açısına sahip olan ancak olaya da dahil olan anlatıcı, Dostoyevski’nin birçok romanında da kullanılmıştır. Kullanıldığı dönemde ilklerden biri olan bu yöntem daha sonra modernizmle birlikte kullanılmıştır.

Romanın edebi anlamda olduğu kadar duygusal olarak da değerlendirilebilen öbür yüzü, gerçekçiliğin vazgeçilmez bir parçası olan doğrudan anlatımı benimsiyor ve okuyucuyu sanatsal açıdan bazı süslü cümlelerle tatmin etme geleneğine aykırı, zaman zaman bazı romanlarında ağır bir dil kullanıyor. Dostoyevski sade ve süslü söylemlerden uzak bir anlatıyı tercih etmiştir. Bu açıdan eleştirilebilse de Ecinniler’in temel özelliği, kahramanın duygularının okuyucuya olduğu gibi aktarılabilmesidir. Ruh analizinin sağladığı bu nitelik sayesinde okuyucu, kahramanın her ürpermeyi, korkuyu ve sevinci yaşıyormuş gibi hisseder. Dostoyevski’nin ilahi sesi sayesinde titreme güçlenir ve okuyucu istese bile kendisini olaydan soyutlayamaz. Okur Şatov’un eşini görünce sevincini, Şatova’nın Şatov’un ölümüyle yaşadığı hayal kırıklığını, Kirilov’un intihar etmeden önceki korkusunu sanki olay kendisiyle ilgiliymiş gibi hissediyor. Bu açıdan Ecinniler’de duygu yoğunluğu ilk sırada gelir.

Avrupa’ya açılmacı bir politika tutmuş olan nihilistlere duyduğu öfkeyi muhafazakar düşünceleri ile donattığı romanında gözler önüne seren yazar, Liberal ve ateist olan bu hücre tipi örgütlerin karşısına, Avrupai düşüncelerin ülkeye hızla yayılışını protesto eden, gelişmeye ancak Ortodoks kilisesi ile barışık ve benliğini kaybetmemiş bir Rus ulusu ile gidileceğini savunan bir düşünce sistemi ile çıkmıştır.

Kısa Bilgiler

• Fyodor Mihayloviç Dostoyevski’nin 1872 yılında yayımlanmış romanıdır. Türkçeye Cinler adıyla da tercüme edilmiştir.
• Dostoyevski kitabı 1870 ile 1872 yılları arasında Sibirya sürgününden döndükten sonraki dönemde yazmıştır.
• Kitapta sosyalizm ve nihilizm gibi aşırılıkçı ideolojilerin toplumsal yapı üzerindeki tahribatlarını ortaya koymaya çalışır.
• 1789 Fransız büyük devrimi, hemen gününden başlayarak bütün dünya toplumlarını etkilemiştir. Bu devrim başka devrimsel niteliklerin de kaynağı olmuştur. İnsanlığın anlağında mutlu geleceğin düşünsel süreçlerini başlatmış, türlü savaşımlara yol açmıştır. Rusya’da sosyalizm, nihilizm ve naronizm hep buradan kaynaklanmıştır. Dostoyevski, Ecinniler’de insanların bu düşün fırtınası önünde nasıl savrulduklarını, nasıl devrimci istenç gösterdiklerini işliyor. Sanırız siyasal romanın ilk örneklerindendir.
• Dostoyevski, Karamazov Kardeşler ve Suç ve Ceza ile birlikte en büyük yapıtlarından birini teşkil eden Ecinniler’de 19. yüzyıl Rusya’sının girdiği düşünsel ve dini açıdan sıkıntılı dönemleri okura sunmayı amaçlamış, 21. yüzyılda da geçerliğini ve güncelliğini kaybetmeyen bir eser ortaya çıkarmıştır.
• Yüzlerce yıl sonrasında bile dinmeyen liberal, muhafazakâr, ateist çatışmalarının en şiddetli döneminde ortaya konulan yapıt ölümsüz konusu ve her çağda ortaya çıkabilecek tipik karakterleri sayesinde 21. yüzyıla dahi seslenmeyi başarmıştır.
• Ecinniler birçok eleştirmene ve edebiyat adamına göre dünyanın gelmiş geçmiş en iyi siyasi romanlarından biridir. Orhan Pamuk‘a göre ise:
  “Cinler dünyanın en iyi yedi sekiz romanından biri hiç kuşkusuz en iyi siyasi romanıdır.„

Ecinniler – Kitap Açıklaması

Fyodor Mihayloviç Dostoyevski (d. 11 Kasım 1821, Jülyen: 30 Ekim, Moskova – ö. 9 Şubat 1881, Jülyen: 28 Ocak, Sankt Peterburg), Rus roman yazarı.

Çocukluğu sarhoş bir baba ve hasta bir anne arasında geçiren Dostoyevski, annesinin ölümünden sonra Petersburg´taki Mühendis Okulu´na girdi. Babasının ölüm haberini burada aldı. Okulu başarıyla bitirdikten sonra İstihkâm Müdürlüğü´ne girdi. Bir yıl sonra istifa ederek buradan ayrıldı.[1] Ordudan ayrıldıktan sonra edebiyata yönelen Dostoyevski´nin ilk kitabı İnsancıklar, 1846 yılında yayımlandı. Bu eserinin ardından yazdığı kitaplarla beklediği başarıya ulaşamayan Dostoyevski´nin umudu kırıldı ve politikayla ilgilenmeye başladı.

1849 yılında devlet aleyhindeki bir komploya karıştığı iddiası ile tutuklandı. On ay hapishanede kalan Dostoyevski, kurşuna dizilmek üzereyken diğer sekiz tutuklu arkadaşı ile affedildi. Cezası dört yıl kürek, dört yıl da adî hapse dönüştürüldü. Cezasını çekmesi için Sibirya´da bulunan Omsk Cezaevi´ne gönderildi. Burada geçirdiği dört yılın ardından er rütbesi ile hizmete verildi. Subaylığa kadar yükseldi. 1857 yılında Maria Dmitrievna Isayeva ile evlendi. Beş yıl boyunca görev yapan Dostoyevski, 1859 yılında özgür bırakıldı ve Petersburg´a yerleşti.

Petersburg´a döndükten sonra Ezilenler (1861) ve Ölüler Evinden Anılar (1862) adlı eserleri yazdı. Kardeşiyle birlikte iki dergi çıkardı. 1862´de arzuladığı Avrupa seyahatini gerçekleştirdi. Sara nöbetleri ve kumar bağımlılığı yüzünden maddi açıdan darlığa düştü. Bu dönemde Yeraltından Notlar (1864), Suç ve Ceza (1866), Kumarbaz (1866), Budala (1868), Ebedi Koca (1870) ve Ecinniler (1872) gibi eserleri yazdı. Eşinin ölümünden sonra sekreteriyle evlendi. Yeniden borçlandı ve kumarhanelerde gezmeye başladı. Kızının ölümünün ardından büyük bir sarsıntı geçirdi. Delikanlı (1875), Bir Yazarın Günlüğü (1876) ve Karamazov Kardeşler (1879) adlı eserlerinde yazarlık hayatı boyunca konu edindiği temaları yeniden ele aldı. Karamazov Kardeşler adlı yapıtını üç yılda bitiren Dostoyevski, bir ciğer kanamasıyla yatağa düştü ve 28 Ocak 1881 tarihinde öldü. Dostoyevski için 31 Ocak 1881 tarihinde yapılan cenaze töreninde yaklaşık otuz bin kişi tabutunun arkasından yürüdü. Dünya edebiyatını en çok etkileyen ve en çok okunan yazarlardan biri olan Dostoyevski´nin eserleri birçok 20. yüzyıl düşünürünün fikirlerini derinden etkiledi.

Sosyal Medyada Paylaş