72. Koğuş – Orhan Kemal
| Tür: | Hikayeler |
| Yazar: | Orhan Kemal |
| Yayınlanma Tarihi: | 1954 |
| Yayınevi: | Everest Yayınları |
Karakterler
Ahmet Kaptan: Cinayetten sabıka kaydı olan bir şahıs. Romanın baş kahramanıdır. 72. Koğuş’u annesinin gönderdiği parayla canlandıran Ahmet Kaptan, kendisinden para almaya çalışan Bobi isimli şahsın başlattığı Fatma ile aşk oyunu sonucunda yoksulluk ve ölüm yoluna girer.
Bobi: Ahmet, Fatma’ya Kaptan’dan para alma sevgisini ortaya koyan adamdır. Kadınlar koğuşuna çamaşır getiren yıkayıcıdır. Koğuşun yeniden yoksullaşmasına ve Ahmet Kaptan’ın donarak ölmesine neden olur.
Fatma: Ahmet, Kaptan’ın aşık olduğu kadındır. Bobi’nin ortaya attığı sahte mektuplarla sevgisini büyütüp, hapishanenin parmaklıklarında onu beklerken donmuştur.
Konusu
II. İkinci Dünya Savaşı döneminde, Türkiye’nin arka tarafında karanlık bir alan olan hapishane koğuşunda yaşananları anlatıyor. Cezaevi ortamını tüm çıplaklığıyla gözler önüne seren kitap Mahkumların kendi aralarındaki ilişkilerinde, acılarında ve sefaletlerinde ortak olup, onları hayalleri ve çelişkilerini ele alıyor.
72. Koğuş Özeti
72. Koğuşa Adembabalar da denir. Öldürme ve hırsızlık sabıkası bulunan yoksullar ve evsizler bu koğuşta kalıyor. Ahmet Kaptan cinayetten tutukludur ve yıllar sonra annesi 150 lira gönderir. Bu para, beton üzerine yatan ve izmaritine zar atan fakirlerin yurdunda büyük mutluluk uyandırıyor. Ahmet Kaptan’ın fasulye pişirmek, sigara içmek ve çay yapmak için bu parası var. Tencere her akşam koğuşta kaynamaya başlar. Koğuşlardakiler artık serseri değiller ve hatta gardiyanlara karşı çıkmaya başlıyorlar.
Ahmet Kaptan’ın imza adamı olmaya çalışanlar arasında bir rekabet başlar. Çevrelerindeki insanlar parayı almaya çalışırlar ve Kaptan’ı parayı artırmak için kumar oynaması gerektiğine ikna ederler. Kaptan, parayı artırma fikri nedeniyle Sölezli’nin koğuşunda kumar oynar. Kumar oynayarak da kazanan Kaptan’ın Adembabalar Koğuşu zenginleşmeye başlar. Bobi isimli mahkum, para almak için kadınlar koğuşunda Fatma ile Ahmet Kaptan arasında bir ilişki olduğunu ortaya çıkarır.
Fatma’nın sürekli onun hakkında konuştuğunu ve ağzından mektuplar yazdığını söyler. Ahmet Kaptan artık aşık olmuştur. Ancak Fatma’nın serbest bırakılmasıyla Ahmet Kaptan hep yolunu izler. Artık zar atmayan Ahmet Kaptan fakirleşmeye başlar. 72 Koğuşundakiler de bundan etkileniyor. Her şey satılmaya başlar, hatta yataklar bile. Öte yandan Ahmet Kaptan, Fatma’nın üşümemesi için kendisini aldatanlara ceketini bile verir ve Çok sert geçen kış aylarında yaşananlara da kısaca değinen roman, eski sefaletine geri dönmüş 72. Koğuşu’nda Ahmet Kaptan da dahil olmak üzere pek çok adembabanın donarak ölmesi ile sona erer.
Kısa Bilgiler
- 72. Koğuş, Orhan Kemal’in 1954 yılında önce uzun hikaye formunda yazdığı, daha sonra oyunlaştırdığı eseridir.
- Eser, II. Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’de bir cezaevinde yoğun sefaletin yaşandığı bir koğuşu ve bu koğuşta kalan Ahmet Kaptan adlı naif karakterli mahkumun trajedisini anlatır. Orhan Kemal’in 1940 yılında Bursa Hapishanesinde kaldığı dönemde yakından tanıdığı tutukluluk yaşamı 72. Koğuş’a yansımıştır.
- Hikaye, 1987 ve 2011’de filme alınmıştır. 1987 yılında çekilmiş “72. Koğuş” filminin yönetmeni Erdoğan Tokatlı; 2011 yılında çekilmiş “72.Koğuş” filminin yönetmesi ise Murat Saraçoğlu’dur.
Yorum
Sevdiği kadın için sahip olduğu her şeyi kaybedebilen bir adamın hikayesidir. Hapishane arkadaşlıklarının bir iplikle birbirine bağlanmasıyla ilgili gerçek bir dram kaleme alınmış.
72. Koğuş – Kitap Açıklaması
Türk edebiyatının en önemli kalemlerinden biri olan Orhan Kemal’in başyapıtlarından biri olan 72. Koğuş, insan haysiyetinin düşebileceği en dipsiz kuyunun hikâyesidir Tüm yapıtlarında her şeye rağmen insana olan inancını ve sevgisini korumuş olan Orhan Kemal, bu derin çukura yuvarlanmış olan insanların, en yakınını bile üç kuruşa vurabilecek kadar alçalmış olanların dünyasını bir koğuşun karanlığında anlatırken bile direnişin sesini duyuruyor okurlarına. Alçalışın bile yok edemeyeceği insanlık onurunu dile getiriyor.
Orhan Kemal’in kitapları bîr okurum hayatta rastlayabileceği o çok nadir hazineler arasında yer alır. Çok az yazar okurunun dünyasında onun kadar iz kakır, çok az yazar okurunu onun kadar biçimlendirir. Orhan Kemal umudu ve aydınlığı yeniden kazanmamız için yol gösterir bize. Orhan Kemal’in kitapları bîr okurum hayatta rastlayabileceği o çok nadir hazineler arasında yer alır. Çok az yazar okurunun dünyasında onun kadar iz kakır, çok az yazar okurunu onun kadar biçimlendirir.
(Tanıtım Bülteninden)
