De Ki İşte – Oruç Aruoba
| Tür: | Felsefe |
| Yazar: | Oruç Aruoba |
| Yayınlanma Tarihi: | 1990 |
| Yayınevi: | Metis Yayıncılık |
| ISBN: | 9789753421256 |
Konusu
“De Ki İşte”, yaşam, ölüm ve felsefe ekseninde insanın varoluşunu, bilinç düzeyini ve anlam arayışını sorgulayan bir eserdir. Oruç Aruoba, bu kitabında ölümün kaçınılmazlığını, yaşamın belirsizliğini ve felsefenin tükenmeyen bir arayış olduğunu vurgular. Ölümün bilinci, insanın yaşamını şekillendirmesine yardımcı olurken, yaşam ise yönü belli olmayan bir yolculuk olarak ele alınır. Felsefe ise insanın kendisini ve dünyayı anlamlandırma çabasıdır. Aruoba, bu üç temel kavramı şiirsel ve felsefi bir dille işleyerek okuyucuya varoluşsal bir farkındalık kazandırmayı amaçlar.
De Ki İşte Özeti
I. Ölüm (de)
Ölüm, yaşamın keskin sınırıdır; kesin, kaçınılmaz ve her zaman vaktinde gelen bir misafir. Yaşam ise belirsiz, ucu açık, sürekli değişen bir çizgide ilerler. İnsan, bir gün öleceğini bilir ama bu bilgiyi çoğu zaman bilinç düzeyine çıkaramaz. Ölümün farkındalığı, yaşamı anlamlı kılar; ancak bu farkındalık çoğu zaman unutulmaya mahkûmdur. Yazar, insanın en büyük düşmanının başkaları değil, bizzat kendisi olduğunu söyler. Kendi içindeki çelişkiler, hırslar ve korkular insanı tüketir. Ölüm karşısında herkes eşittir; ne zengin ne fakir, ne genç ne yaşlı bundan kaçabilir. Eğer ölüm olmasaydı, yaşamın anlamı da kaybolurdu. Sonsuz bir yaşam düşüncesi, acının da sonsuza dek sürmesi anlamına gelirdi. Ölüm, kaçınılmaz bir gerçek olduğu gibi, aynı zamanda bir nimettir. Bu farkındalıkla yaşayan insan, yaşamını daha bilinçli şekillendirebilir.
II. Yaşam (ki)
Yaşam, bir arayış, bir yolculuktur. Doğumla başlayan bu yolculuk, bağımlılıkla başlar ve ölümde tam bir özgürlüğe ulaşır. Ancak yaşam, belli bir yönü veya kılavuzu olmayan bir süreçtir. İnsan, çoğu zaman el yordamıyla yolunu bulmaya çalışır, bazen kaybolur, bazen yanılır ama yine de yürümeye devam eder. Yaşam, tecrübe edilerek öğrenilir; önceden planlanamaz, sadece yaşanır. Sürekli geçmişe bakmak, yaşamı durdurmaktan başka bir şey değildir. İnsan, yaşamını şekillendiren deneyimlerle büyür, ancak bazen bu deneyimler acı vericidir. Yaşam, bazen güllerle bezeli bir yol gibi görünse de, çoğu zaman dikenlerle doludur. Bu dikenleri aşmak, insanı olgunlaştırır. Sevgi ve saygı, bu yolculukta en önemli iki rehberdir. İnsan, yaşam boyunca anılar ve duygular biriktirir, fakat bu birikimler bazen bir yalnızlık çukuruna dönüşebilir. Yaşamın temelinde belki de hiçlik vardır; kimileri iz bırakır, kimileri sessizce yok olur. Geride kalan eserler, insanın varlığına tanıklık eden izlerdir. Yaşam, bir düğümü çözmeye benzer—bazen çözülür, bazen daha da karmaşık hale gelir.
III. Felsefe (işte)
Felsefe, varoluşu, hiçliği, anlamı sorgulamaktır. Biten değil, sürekli devam eden bir arayıştır. İnsan, nedenlerini aradığı sürece felsefe yapar; ancak bu arayışın hiçbir zaman tamamlanmayacağını bilmelidir. Felsefe, yolda olmaktır, bir sonuca varmak değil. İnsan, kendisini sorguladıkça tükenir ama bu tükeniş, gerçekte amacına ulaştığının bir işaretidir. Felsefe, yaşamın içindeki kaosu anlamlandırma çabasıdır.
Değerlendirme
Sonuç olarak, ‘De Ki İşte’ yaşam, ölüm ve felsefe üçgeninde insanın varoluşunu, bilinç durumunu ve anlam arayışını sorgulayan bir eser. Ölümü kabullenmek, yaşamı anlamlı kılmak ve felsefeyle kendini keşfetmek, insanın yolculuğunu tamamlamasının tek yoludur.
De ki İşte – Kitap Açıklaması
Ölüm yaşamdan daha belirgindir.
Ölüm yaşamdan daha kesindir.
Yaşam belirsizdir; oysa ölüm,
belirgin ve kesindir.
Hep bir süreç olan yaşam, ölüm anında,
sonunu değil, sonucunu bulur: Ölüm
yaşamın sonucudur – kişinin nasıl bir
yaşam yaşadığı, öldüğü ölümden bellidir.
Ölümü bilen, onun bilincinde olan bir yaşam,
yaşam sürecinin her anında ölümü yaşama katarak,
yaşamı bilinçli kılar – ölümü yaşamdan koparmadan,
ama ölümün yaşamı kaplamasına da izin vermeden,
ölümü, her an, yaşam kılar.
