Şeytan Dönemeci – Agatha Christie
| Tür: | Polisiye |
| Yazar: | Agatha Christie |
| Yayınlanma Tarihi: | 1948 |
| Yayınevi: | Altın Kitaplar |
Karakterler
Hercule Poirot: Dedektif.
Spence: Başmüfettiş
Gordon Cloade: Bütün akrabalarına kol kanat germiş zengin kişi.
Rosaleen: Gordon’un kendinden çok daha genç olan eşi.
Robert Underhay: Rosaleen’in ilk eşi.
David Hunter: Rosaleen’in abisi.
Porter: Robert’in arkadaşı.
Jeremy Cloade: Gordon’un erkek kardeşi.
Francis Cloade: Jeremy’nin eşi.
Lionel Cloade: Gordon’un erkek kardeşi.
Kathie Cloade: Lionel’in eşi.
Adela Marchmont: Gordon’un kız kardeşi.
Lynn Marchmont: Adela’nın kızı, kuzen Rowley’in nişanlısı.
Rowley Cloade: Gordon’un daha önce ölmüş erkek kardeşinin oğlu.
Enoch Arden: Takma isim kullanan bir yabancı.
Beatrice Lippincot: Han sahibesi.
Konusu
Olaylar bir kulüpte eski bir memur olan emekli Bay Porter ‘in okuduğu gazetedeki bir haber üzerine başlamaktadır. Haber de ise Londra’daki depremde Gordon Cloade’ın evinin yıkıldığı ve kurtulanlar arasında sadece yeni evlendiği karısı ve karısının abisi olduğu yazmaktadır. Bay Porter haberi okuduktan sonra çeşitli yorumlar yapmaya başlar. Çünkü depremden kurtulmuş olan Gordon Cloade’un evlendiği kadın, görevli olduğu Afrika’daki dostu Underhay’ın onu terk eden eşidir. Terk edildikten sonra dostu Porter’e dert yanmış ve Katolik olduğu için boşanamadığı eşinin kendisini terk etmesini kabullenemediğini anlatmıştır. Kısa bir süre sonra Underhay’ın ölüm haberi İngiltere’ye ulaşmış ve Bay Porter’de bu ölümü devamlı adamın eski karısına bağlamıştır. Porter’in bu yorumunu dinleyen Hercule Poirot Porter’in ölümü üzerine olayla ilgilenir.
Şeytan Dönemeci Özeti
Olaylar, bir kulüpte eski kâtip olan emekli Bay Porter’ın gazetede okuduğu bir haberle başlar. Haberde Gordon Cloade’in Londra’daki depremde evinin yıkıldığı ve yeni evli eşi ve ağabeyinin erkek kardeşi dışında kimsenin hayatta kalamadığı yazılıyor. Haberi okuduktan sonra Bay Porter, kulüptekiler arasında Gordon Cloade’in kardeşi Doktor Jeremy Cloade olduğunu fark etmeden yorum yapmaya başlar. Çünkü depremden kurtulan Gordon Cloade, bir vapur yolculuğu sırasında tanışıp evinden uzak olan New York’ta aniden evlenen kadın, Afrika’daki arkadaşı olan ve onu terk eden Underhay’ın eşidir. Underhay, kadın kendisini terk ettikten sonra arkadaşı Porter’a şikâyette bulundu ve Katolik olduğu için boşanamadığı karısının habersiz terk edilmesine tahammül edemeyeceğini açıklar. Vatanı İngiltere’den uzakta hayatını sürdüren bu adamın ölüm haberini duyurduğu ve Afrika’da izini kaybettiği günden ve kadının özgür olabileceği günden de bahsetmiş ancak bu olaydan da bahsetmiştir. Fırsat bulamadığı için adını lekeledi. Bu olaydan kısa bir süre sonra Underhay’ın ölüm haberi İngiltere’ye ulaştı ve Bay Porter bu ölümü sürekli bu kadına bağlar.
Gordon Cloade öldükten sonra, yaşadığı köye yerleşen eşi Rosaleen ve ağabeyi David Hunter’a büyük bir miras kalmıştır. Çok zengin olan Gordon Cloade, evlendikten sonra yeni bir vasiyet hazırlamadığı için tüm mal varlığı eşine geçmiştir. Yine yasaya göre, Bayan Rosaleen mal varlığına sahip olmasına rağmen, sadece parasının faizini kullanabilir ve güçlü bir servet olan anaparayı harcayamaz. Gordon Cloade’in akrabaları bu olaydan son derece rahatsız oldular ve mirastan pay alamadıkları için Roseleen’e düşman olurlar. Zaten yoksulluk içinde büyümüş olan Rosaleen’in dünyayı dolaşan ve dünyayı dolaşan bir aktris olması, ona tahammül etmesi için gerekli bahaneyi verir.
Gordon Cloade’nin hayatı boyunca önemsediği ve onlara sürekli yardım sözü verdiği ve bunun için para biriktirmelerini istemediği yakınları Lionel Cloade, maddi sorunları nedeniyle hasta bakmak yerine araştırmaya yönelir. Gordon. Kethie Cloade (doktorun karısı), Jeremy Cloade (Gordon’un avukatı ve erkek kardeşi), Freances Cloade (Jeremy’nin karısı), Adela Marchmont (Gordon’un kız kardeşi) Lynn Marchmont (Adela’nın kızı, ayrıca Rowley Cloade’in nişanlısı) Avrupa’da çalışmaya giden kız Nişan, ölüm haberiyle geri döner.)
Sürekli olarak Gordon Cloade’ın akrabaları tarafından finanse edildikleri için belli bir geliri olmayan kişilerdir. Ölüm olayıyla birlikte yardımlar kesilir, yakınları kredilerini kullanıp tek tek Rosaleen’den para istemeye başlar. Aslında çok iyi kalpli olan Rosaleen, elinden geldiğince yardım etmeye hazır. Ancak kendisine muhalif olan kardeşi David buna engel olmaktadır. Tüm Clod’lerin çekindiği ve kaba olarak nitelendirdiği David Hunter, onları aşağılamaya ve küçük düşürmeye çalışır. Kethie Cloade ile bir akşam yemeğinde Lynn Marchmont ile tanışan David Hunter, kıza ilgi duymaya başlar. Yeni bir çiftlik kuran ve Gordon’un finanse edeceği Rowley ile nişanlı olan Lynn, David Hunter’ın konuşmalarından da etkileniyor. Çünkü Rowley’in Gordon’un ölümüyle çiftliği genişletme planları suya düştü ve Lynn çaresiz görülür.
Kasabaya gelen ve kendini Enoch Arden olarak tanıtan bir kişinin, Underhay’dan haber getiren David Hunter’a bir mektup göndermesi ve bu konuda konuşmak istemesiyle her şey alt üst olur. Bu olaydan paniğe kapılan David, Rosaleen’i adamla buluşması için Londra’ya gönderir. Konuşma sırasında Underhay’ın yaşadığını ima eden ve istediği on bin poundun kendisine verilmemesi halinde Cloades’e söyleyeceğini söyleyen adam David’i korkutur. Bu konuşmaya kulak misafiri olan ve adamın kaldığı otelde hizmetçi olarak çalışan Beatrice, olayı hemen Rowley Cloade’a aktarır. Rowley bunu duyunca doğruca avukat olan amcası Jeremy’ye koşar. Onu beklerken resimlerine göz atıyor ve bir anda fikrini değiştirip gider.
Olaydan iki gün sonra Enoch Arder’in otelde ölü bulunmasıyla her şey sarsılmaya başlar. Müfettiş Spence cinayet benzeri bir davaya atanır. Oteldeki olayda Enoch Arder, başının arkası ezilmiş halde yüzüstü yatıyordu. Yanındaki masada şömine maşası, ceketinde D ve M harfleri olan altın bir çakmak, dolabın altında kırmızı ruj vardı. Bir çiftlik gezisi sırasında Rosaleen’in üzerindeki çakmağı gören ve sigarasını yakmak için elinden alan Rowley, çakmağı hemen tanır. Adamın David Hunter ile olan yasası da ortaya çıkınca tüm şüpheler David Hunter’a döner. Adam, Underhay’ın hayatta olduğunu kanıtlayabilecek, böylece Rosaleen’in yeni evliliği geçersiz olacak ve hiçbir miras hakkı kalmayacak. Bunu önlemek için David Hunter adamı öldürür. Çünkü adamın ölümünden sadece David ve Rosaleen kâr eder. Olay Cuma gecesi 21:00-22:00 saatleri arasında meydana gelir. Adamın bozuk saati de 22:15’i gösterir.
Öte yandan David Hunter, bir haftadır Londra’da olduğunu, olay sırasında eşyalarını almak için şehre geldiğini ve 21:15 treniyle geri döndüğünü söyler. Aynı şekilde dönüşte yolda Lynn ile karşılaşmış, onunla konuşmuş ve tren hareket halindeyken ondan kaçtığını söyler. Lynn’in Londra’dan araması da bunun kanıtır. Lynn, 23:05’te bunu doğrular. Olayın olduğu gece, borsa Londra’dan bir arama yapar ve telefon kesilir ve 30 saniye sonra Hunter ile konuşur. Bu olay geliştikten sonra, Rowley ölen kişinin Underhay olduğundan şüphelenir ve Underhayn’ı tanıyan birini bulmak için dedektif Hravle Poirota’ya gider ve dedektifin olaylara karışmasına neden olur. Olaylardan çok şüphelenen dedektif, telefon olayının başında kulüpte bulunur ve Porter’ın konuşmalarını hatırlar. Porter, Rowley’i görmeye gider. Rosaleen ve Porter cesedi görür. Porter, onun Underhayn olduğunu söyleyerek Rosaleen olmadığını ima eder. Ön mahkeme, Porter’a inanır ve Hunter’ın ölüm cezası için yargılanması gerektiğine karar verir. Bu karardan bir gün sonra Porter’ın intihar etmesi, Hunter’ın tekrar serbest bırakılmasının önünü açar. Bu arada, Rosaleen bunalmıştı ve tüm yardımları geri çevirir. Lynn ve Dedektif Poirota’nın ziyaret ettiği gün Rosaleen’i gören Hunter, öfkeyle Lynn’e ve dedektife katillerin Cload’lar olduğunu söyler, ancak Rosaleen’in bıraktığı intihar mektubu onu sakinleştirir. Bu olaydan sonra Lynn birlikte Amerika’ya gitmeyi teklif eder. Lynn nişanlısı Rowley’e söylemeye gider. Rowley sinirlenir, Lynn’i boğazından tutar ve “İki cinayetten sonra gitmene izin vermeyeceğim” diyerek onu boğmaya çalışır. O sırada odaya giren dedektif Rowley’i sakinleştirir ve olayın gerçeğini anlatmaya başlar.
Kasabaya gelen Enoch Arden, Jeremy Cloade’in karısı Fransa’nın suçlu kardeşidir. Beatrice’den duyduklarını açıklamaya gelen Rowley, albümleri karıştırırken yüz benzerliğini fark eder. Bunun üzerine konuşmadan Enoch Arden’in yanına gitti ve aralarında tartışma çıkar. Tartışmada Enoch Arden’e attığı yumruk, dengesini kaybetmesine ve kafasını şömineye çarpmasına neden oldu ve Enoch Arden bu nedenle ölür. Rowley daha sonra kulüpte amcası Jeremy’den duyduğu konuşmayı hatırladı ve David’in çakmağını cesedin üzerine bıraktı ve Porter’ı görmeye gider. Porter’ın mali sıkıntısı, para karşılığında yalan yere yemin etmeye razı olmasına neden oldu. Dedektif Rowley ve Porter’ın daha önce, ziyareti sırasında, sigara ikramı sırasında Rowley’e “onu kullanma” dediğinde tanıştıklarını fark eder.
Rowley bu iki ölüm için kendini suçlar. Rosaleen’in ölümü David Hunter’ın işi. Rosaleen aslında depremde ölür. Ayağına gelen parayı tekmelemek istemeyen David, hayatta kalan ve Rosaleen ile aynı boyda olan hizmetçi Rosaleen’in yerini alır. Daha önce ilişki yaşadığı bu hizmetçi, yolundan çekilmez. Ancak olaylar patlak verdiğinde soğukkanlılığını kaybetmeye başlar ve vicdan azabı duyar, itiraf edeceğinin sinyalini verir. Kendini bu tehlikeden kurtarmak isteyen David, standart ilaçlarını morfinle doldurur ve ölümüne neden olur. İlacın ölüm nedeninin Cloades doktorunu şüpheli bırakacağından emin olan David, dedektifin gezici bir aktris olan Rosaleen’in gördüğü kadın kadar saf olmayabileceğinden ve gerçeği araştırıp ortaya çıkaracağından şüphelenmesine güvenmez. Lynn, kendisini öldürecek kadar onu seven Rowel ile yeniden bağlantı kurar. Dedektif ilk iki ölümü tam olarak açıklamadığı için Rowley kurtuldu ve Rowley ve Lynn’in tekrar bir araya gelip evlenmeleri için tüm sorunlar ortadan kalkar.
