Edebiyat Tarihinde İlginç Bilgiler
Edebiyat dünyasında zaman zaman inanılmaz olaylar yaşanmış, büyük yazarlar sıra dışı hayatlar sürmüş ve bazı kitaplar tarihe damga vurmuştur. İşte edebiyat tarihinde az bilinen, şaşırtıcı ve ilginç bilgiler:
1. Don Kişot, İlk Modern Roman Olarak Kabul Edilir
• Miguel de Cervantes’in “Don Kişot” (1605) adlı eseri, dünya edebiyatının ilk modern romanı olarak kabul edilir.
• Roman, yazıldığı dönemde beklenmedik bir başarı yakaladı ve kısa sürede Avrupa’nın en çok okunan kitabı hâline geldi.
2. Shakespeare’in Gerçek Kimliği Hâlâ Tartışmalı
• William Shakespeare’in eserlerini gerçekten kendisinin yazıp yazmadığı konusunda birçok teori vardır.
• Bazı araştırmacılar, eserlerin Francis Bacon, Christopher Marlowe veya Edward de Vere gibi isimler tarafından yazılmış olabileceğini öne sürer.
3. Tolstoy, Romanlarını Defalarca Baştan Yazdı
• Lev Tolstoy, **“Savaş ve Barış”**ı tam 7 kez baştan yazdı.
• Eseri daha iyi hâle getirmek için her seferinde yeniden düzenledi.
• Eşi Sofya Tolstoy, tüm taslakları tekrar tekrar temize çekerek ona yardımcı oldu.
4. Agatha Christie’nin Kayıp 11 Günü
• 1926 yılında ünlü polisiye yazarı Agatha Christie, 11 gün boyunca ortadan kayboldu.
• Arabası terk edilmiş hâlde bulundu, ancak kendisi hiçbir yerde yoktu.
• 11 gün sonra bir otelde ortaya çıktı, ancak o süre boyunca neler olduğu hakkında hiçbir zaman açıklama yapmadı.
5. “Muhteşem Gatsby” Başta Başarısız Oldu
• F. Scott Fitzgerald’ın “Muhteşem Gatsby” kitabı, ilk yayımlandığında pek ilgi görmedi ve sadece 25.000 kopya sattı.
• Ancak 2. Dünya Savaşı’ndan sonra, Amerikan askerlerine ücretsiz olarak dağıtılan kitaplardan biri oldu ve yıllar içinde modern klasik olarak kabul edildi.
6. Orwell’in “1984”ü Yasaklandı
• George Orwell’in “1984” adlı romanı, totaliter rejimlere sert eleştiriler içerdiği için birçok ülkede yasaklandı.
• Kitap, günümüzde bile sansür ve gözetim üzerine yapılan tartışmalarda sıkça referans gösteriliyor.
7. Charles Dickens, Kendi Romanını Okurken Ağladı
• Charles Dickens, “David Copperfield” kitabını yazarken o kadar duygusallaştı ki, belirli bölümleri yüksek sesle okuduğunda ağladığını söyledi.
8. Kafka, Yazılarının Yok Edilmesini İstedi
• Franz Kafka, ölümünden önce arkadaşı Max Brod’a, tüm yazılarını yakmasını vasiyet etti.
• Ancak Max Brod, bu isteğe uymadı ve “Dava”, “Şato”, “Dönüşüm” gibi eserleri yayımladı.
• Eğer Brod, Kafka’nın isteğini yerine getirseydi, bu büyük eserler asla gün yüzüne çıkmayacaktı.
9. Sherlock Holmes’ün Ölümü Protesto Edildi
• Arthur Conan Doyle, Sherlock Holmes karakterini öldürdüğünde, Londra’da büyük bir tepkiyle karşılaştı.
• Okurlar, “Sherlock’u geri getirin!” pankartları açarak yürüyüşler düzenledi.
• Tepkiler nedeniyle Doyle, Holmes’ü yeniden hayata döndürmek zorunda kaldı.
10. “Alice Harikalar Diyarında”, İlk Bilgisayar Bilimcisine İlham Verdi
• Lewis Carroll, sadece bir yazar değil aynı zamanda bir matematikçiydi.
• Kitap, ilk kadın bilgisayar bilimcisi Ada Lovelace’ın çalışmalarına ilham verdi.
11. Bram Stoker, Dracula İçin 7 Yıl Araştırma Yaptı
• Bram Stoker, **“Dracula”**yı yazmadan önce 7 yıl boyunca vampir efsanelerini araştırdı.
• Gerçek bir tarihi figür olan Vlad Tepeş (Kazıklı Voyvoda)’dan ilham aldı.
12. Dostoyevski Ölüm Cezasından Son Anda Kurtuldu
• Dostoyevski, Çar I. Nikolay tarafından siyasi suçlu olarak idama mahkûm edildi.
• İdam mangasının önüne çıkarıldığında, tam tetiğe basılacağı sırada son anda affedildi.
• Bu travmatik olay, eserlerine derin bir psikolojik etki bıraktı.
13. Hemingway, FBI Tarafından Takip Edildi
• Ernest Hemingway, hayatının son yıllarında FBI tarafından izlendiğini iddia ettiğinde, kimse ona inanmadı.
• Ancak ölümünden sonra açılan FBI belgelerinde, gerçekten takip edildiği ortaya çıktı.
14. Jane Austen Kitaplarını Anonim Yayınladı
• Austen, yaşadığı dönemde kadın yazarların pek tanınmadığını bildiği için eserlerini isimsiz olarak yayımladı.
• İlk baskılarının kapağında “Bir Kadın Tarafından Yazılmıştır” yazıyordu.
15. C.S. Lewis ve J.R.R. Tolkien Aynı Yazı Grubundaydı
• “Narnia Günlükleri” yazarı C.S. Lewis ve “Yüzüklerin Efendisi” yazarı J.R.R. Tolkien, aynı edebiyat grubuna üyeydi.
• “The Inklings” adlı bu grup, eserlerini birbirlerine okuyarak eleştiriler yapıyordu.
16. Gabriel García Márquez, Gazeteciliği Hiç Bırakmadı
• Márquez, “Yüzyıllık Yalnızlık” kitabıyla dünya çapında ünlü olmasına rağmen, kendisini her zaman “gazeteci” olarak tanımladı.
17. Shakespeare’in Kelime Dağarcığı İnanılmazdı
• Shakespeare, İngilizceye 1700’den fazla yeni kelime kazandırdı.
• Bunlardan bazıları “assassination” (suikast), “bedroom” (yatak odası), “lonely” (yalnız)” gibi kelimelerdi.
18. Thomas Hardy’nin Kalbi Ayrı Bir Yere Gömüldü
• Hardy öldüğünde, cenazesi Westminster Abbey’de yapılmak istendi.
• Ancak vasiyetinde, “Evime gömülmek istiyorum” demişti.
• Çözüm olarak bedeni Abbey’ye, kalbi ise evine gömüldü!
19. Voltaire, Hapiste Kitap Yazdı
• Fransız düşünür Voltaire, yazılarında kraliyeti eleştirdiği için hapse atıldı.
• Ancak hapishanede “Felsefe Sözlüğü” adlı eserini yazdı.
20. Salinger, Şöhretten Kaçtı
• “Çavdar Tarlasında Çocuklar” yazarı J.D. Salinger, kitabının popüler olmasının ardından şöhretten kaçtı.
• Hayranları onu bulmaya çalıştığında, hiç kimseyle konuşmadı ve tamamen inzivaya çekildi.
21. Edgar Allan Poe, Öngörülen Bir Ölüm Yaşadı
• Poe’nun ölüm şekli hâlâ bir gizem.
• 1849’da Baltimore sokaklarında perişan hâlde bulundu ve birkaç gün sonra hastanede öldü.
• Ölüm nedeni olarak zehirlenme, alkol zehirlenmesi, beyin tümörü veya cinayet gibi birçok teori ortaya atıldı.
• İlginç olan, Poe’nun yıllar önce yazdığı bir hikâyede, bir adamın aynı şekilde ölmesini anlatmasıydı!
22. Oscar Wilde’ın Mezarı Öpücüklerle Kaplandı
• Paris’teki Père Lachaise Mezarlığında bulunan Oscar Wilde’ın mezarı, hayranları tarafından rujlu öpücük izleriyle kaplandı.
• Mezar taşına zarar verdiği için, Fransız yetkililer cam bir koruma ekledi.
23. “Frankenstein” Romanı Bir Yaz Gecesi Yarışmasında Doğdu
• Mary Shelley, Frankenstein karakterini bir yaz gecesi düzenlenen korku hikâyesi yarışmasında yarattı.
• Lord Byron ve Percy Shelley ile birlikte, kim en korkunç hikâyeyi yazabilir? diye bir yarışma düzenlediler.
• Mary Shelley, ertesi sabah kabus gibi bir rüya gördüğünü ve bir bilim adamının ölü bir bedeni canlandırmasını hayal ettiğini söyledi.
24. William Faulkner, Nobel Konuşmasını Kaybetti
• Faulkner, Nobel Edebiyat Ödülü kazandığında, yaptığı konuşmanın ses kaydı alınmamıştı.
• Daha sonra konuşmasını hatırlayabildiği kadarıyla yazıya döktü.
25. Bram Stoker’ın “Dracula” Romanı Önce Sansüre Uğradı
• 1897’de yayımlanan Dracula, ilk versiyonunda çok daha korkunç sahneler içeriyordu.
• Ancak yayıncı, kitabın çok sert olduğunu düşünerek bazı bölümleri çıkarttı.
• Bugün bile bu kayıp bölümler bulunamamıştır.
26. Jack Kerouac, “Yolda” Romanını 3 Haftada Tek Bir Ruloya Yazdı
• Jack Kerouac, ünlü “Yolda” (On the Road) romanını 3 haftada, tek bir kağıt ruloya yazarak tamamladı.
• Daktilosunda durmadan yazabilmek için 40 metrelik özel bir rulo kullandı.
27. Sylvia Plath, İlk Kadın Pulitzer Kazananı Oldu
• Sylvia Plath, ölümünden sonra Pulitzer Ödülü kazanan ilk kadın şair oldu.
• “Ariel” adlı şiir kitabı, ölümünden sonra yayımlandı ve büyük bir edebi başarı kazandı.
28. George Orwell’in “1984”ü Aslında Başka Bir İsimle Yayınlanacaktı
• Orwell, romanına “The Last Man in Europe” (Avrupa’daki Son Adam) adını vermek istemişti.
• Ancak yayıncısı, daha çarpıcı olması için “1984” adını önerdi.
29. Emily Dickinson, Evinden Çıkmıyordu
• Dickinson, hayatının büyük bir bölümünü evinde izole şekilde geçirdi.
• Onun hakkında en ilginç detaylardan biri, ziyaretçileriyle kapı arkasından konuşmasıydı.
30. Voltaire, Hayatının Büyük Bölümünü Hapiste Geçirdi
• Voltaire, Fransız monarşisini eleştirdiği için defalarca hapse atıldı.
• Ancak hapishanede yazmaya devam etti ve özgürlükçü düşüncelerini savunmayı sürdürdü.
31. James Joyce’un “Ulysses” Romanı Uzun Yıllar Sansürlendi
• “Ulysses”, cinsel içerikleri ve dilinin karmaşıklığı nedeniyle ABD ve İngiltere’de yıllarca yasaklandı.
• Ancak yasaklar kaldırıldıktan sonra, modern edebiyatın en önemli eserlerinden biri hâline geldi.
32. Harper Lee, “Bülbülü Öldürmek”ten Sonra 50 Yıl Boyunca Kitap Yayınlamadı
• Harper Lee, “Bülbülü Öldürmek” (To Kill a Mockingbird) kitabıyla Pulitzer Ödülü kazandı, ancak bir daha kitap yazmadı.
• 50 yıl sonra, ölümünden kısa bir süre önce, “Tespih Ağacının Gölgesinde” adlı kitabı yayımlandı.
33. Gabriel Garcia Marquez’in Kitabı Yayınlanmadan Önce Reddedildi
• “Yüzyıllık Yalnızlık”, ilk başvurulan yedi yayınevi tarafından reddedildi.
• Bugün ise edebiyat tarihinin en çok satan ve en önemli romanlarından biri olarak kabul ediliyor.
34. C.S. Lewis ve J.R.R. Tolkien, Edebiyat Üzerine Tartışmalara Girerdi
• Narnia Günlükleri yazarı C.S. Lewis ve Yüzüklerin Efendisi yazarı J.R.R. Tolkien, Oxford’da düzenlenen bir yazı grubuna üyeydi.
• Ancak Lewis’in Narnia serisini fazla “çocukça” bulduğunu söyleyen Tolkien, seriyi hiç beğenmemişti!
35. Virginia Woolf, Kadınların Yazabilmesi İçin “Kendi Odalarına” İhtiyacı Olduğunu Savundu
• Woolf, ünlü “Kendine Ait Bir Oda” kitabında, kadınların yaratıcı olabilmesi için kendilerine ait bir alanlarının olması gerektiğini söyledi.
• Bu fikir, daha sonra feminist hareketlerde büyük yankı uyandırdı.
36. Jorge Luis Borges, Kör Olmasına Rağmen Yazmayı Bırakmadı
• Borges, hayatının sonlarına doğru tamamen kör oldu, ancak yine de yazmaya devam etti.
• Hikâyelerini sekreterine dikte ederek yazdırdı.
37. Ayn Rand, “Atlas Vazgeçti” Romanını Daktiloda Tek Elle Yazdı
• Rand, ünlü kitabı “Atlas Vazgeçti” (Atlas Shrugged) romanını tek eliyle daktiloda yazdı.
• O dönem, sağ elini kullanamadığı için sol eliyle tüm kitabı tamamladı.
38. Herman Melville, “Moby Dick” Başarısız Oldu
• “Moby Dick”, ilk yayımlandığında çok az sattı ve eleştirmenler tarafından beğenilmedi.
• Ancak Melville’in ölümünden sonra, eser Amerikan edebiyatının en büyük romanlarından biri olarak kabul edildi.
39. Jules Verne, Bilimkurgu Terimini Kullanmadan Bilimkurgu Yazdı
• Verne, “Bilimkurgu” terimi icat edilmeden önce bilimkurgu yazıyordu.
• “Denizler Altında 20.000 Fersah” ve “Aya Yolculuk” gibi romanlarında, gelecekte icat edilecek birçok teknolojiyi öngördü.
40. Leo Tolstoy, Şöhreti ve Zenginliği Terk Ederek Kaçtı
• Tolstoy, hayatının sonlarında zenginliği ve şöhreti reddederek evinden ayrıldı.
• Ancak uzun bir tren yolculuğunda hastalandı ve bir tren istasyonunda hayatını kaybetti.
