Doğum: | 1905, Paris – Fransa |
Ölüm: | 1980, Paris – Fransa |
Meslek: | Yazar |
Jean Paul Sartre Kimdir?
Küçük yaşta babasını kaybeden Sartre, annesinin ailesiyle birlikte büyümüştür. Louis-le-Grand Lisesi’nde olgunluk sınavını verdi. Daha sonra eğitimine Ecole Normale Supérieure, İsviçre’deki Fribourg Üniversitesi ve Berlin’deki Fransız Enstitüsü’nde devam etti. Çeşitli liselerde öğretmenlik yaptı ve 1928’de Simone de Beauvoir ile tanıştı. 1939 yılında II. Dünya Savaşı başladığında Fransız ordusunda meteorolog olarak hizmet vermeye başladı. Almanlar tarafından yakalanıp 9 ay hapis yattıktan sonra 1940 yılında Direniş hareketine katıldı. Ünlü oyunu Sinekler bu şartlar altında yazıp sahneye koydu. Aynı şekilde felsefesini açıkladığı ünlü eseri Varlık ve Hiçlik de bu dönemde yazılmıştır. Kitaplarının tamamına yakını edebî ve siyasî sorunları ele alan teorik metinler olarak şekillenmiştir. Savaş sonrası dönemde Sartre özellikle siyasi faaliyetleriyle öne çıkmaya başlamıştır. Soğuk Savaş döneminde birçok eleştiriye rağmen Sovyetler Birliği’ni destekledi ve Fransa’nın Cezayir’e karşı yürüttüğü savaşa karşı çıktı. Çıkardığı dergi bu bağlamda yoğun bir faaliyet göstermiştir.
Sartre, 1964’te Nobel Edebiyat Ödülü’nü geri çevirdi. Bunun hem eserlerine hem de siyasi konumuna zarar vereceğini düşündü. “121’ler Manifestosu” olarak bilinen bildiriyi imzaladı ve 1961-1962 yıllarındaki büyük gösterilere katıldı. 1966-67 yılları arasında Vietnam Savaşı’nda yaşanan katliamları araştırmak üzere kurulan Russell Mahkemesi’ne de başkanlık etti. Siyasi faaliyetleri giderek yoğunlaştı ve kendi iç dönüşümleriyle şekillendi. 1968 olayları Sartre’ın kendi fikirlerini ve geleneksel entelektüel duruşlarını da sorguladığı bir dönemdi. Prag’daki Sovyet müdahalesinin ve Fransa’daki öğrenci hareketlerinin üzerine, teorik politik alanı yeniden değerlendirmeye başladı ve 1973’te Liberation’ı kurdu.
1974’te Sartre’ın gözleri büyük ölçüde kördü. Bu nedenle siyasi faaliyetleri yavaşladı, ancak Batı’nın Doğu üzerindeki baskılarına her zaman karşı çıktı ve her zaman insan haklarına duyarlı oldu. Bu tavrıyla Aydınların yeri ve rolü konusunda teorik ve pratik bir örnek teşkil etmiştir. Öte yandan siyasi faaliyetinin edebi ve felsefi yönünü gölgede bıraktığı söylenemez. Her şeyden önce Sartre, kendisini iyi bir edebiyatçı ve yetkin bir filozof olarak tanıtmayı başardı. 15 Nisan 1980’de Paris’te vefat ettiğinde ardında felsefe ve edebiyat açısından çok değerli metinler bıraktı.
Jean Paul Sartre Eserleri
- Bulantı
- Varoluşçuluk
- Altona Mahpusları
- Diyalektik Aklın Eleştirisi
- Edebiyat Nedir?
- Sözcükler
- Yazınsal Denemeler
- İmgelem
- Baudelaire
- Ego’nun Aşkınlığı
- İş işten Geçti
- Varlık ve Hiçlik
- Duvar
- Çark
- Akıl Çağı
- Yaşanmayan Zaman
- Tükeniş
- Toplu Oyunlar
- Hepimiz Katiliz
- Tuhaf Savaşın Güncesi
- Yöntem Araştırmaları
- Aydınlar Üzerine
- Yahudi Sorunu
- Estetik Üstüne Denemeler
Kendi varoluş felsefesini ele aldığı eserleri başlıca;
- Özgürlüğe Giden Yollar
- Bulantı
- Gizli, Kirli Eller
- Sözler
- Duvar
Jean-Paul Sartre’nin Sözleri ve Alıntılarına Bakmanızı Öneririz.
Sayfamızda Jean-Paul Sartre’nin sözleri ve alıntıları yer alır.