Perçemli Sokak – Oktay Rifat
| Tür: | Şiir |
| Yazar: | Oktay Rifat |
| Yayınlanma Tarihi: | 2019 |
| Yayınevi: | Yapı Kredi Yayınları |
| ISBN: | 9789750844096 |
Konusu
Perçemli Sokak, Oktay Rifat’ın imgeci şiire yöneldiği dönemin ürünü olan ve modern Türk şiirinde önemli bir kırılma noktası kabul edilen bir şiir kitabıdır. Kitap, sıradan insanların gündelik yaşamlarını, toplum birey ilişkilerini, doğa unsurlarıyla harmanlayarak şiirsel bir dille işler. Şair, gerçeküstücülük ve soyut imgeler üzerinden bireysel duyarlılıkları, toplumsal gözlemleri ve insan doğasının derinliklerini yansıtır. Geleneksel ölçü ve uyak anlayışını bir kenara bırakarak özgür şiir anlayışını benimser.
Perçemli Sokak Özeti
Perçemli Sokak, başlıksız 41 şiirden oluşur ve yalnızca “Ahmet’e” adlı ithaf şiiri başlık taşır. Oktay Rifat, bu eserinde Garip akımının gündelik gerçekliklerinden uzaklaşıp soyutlama ve imge yoğunluğu içeren bir anlayışa yönelmiştir.
Kitabın ilk şiirlerinde şair; bulutlar, gökyüzü, kediler gibi doğa ögeleriyle gün doğumunun ve insanların uyanışının metaforik anlatımını sunar. Ardından gelen şiirlerde aşk, tren yolu, papatya, vapur gibi imajlar eşliğinde doğayla iç içe, içsel bir duyarlılıkla işlenir.
İstanbul, bir şiirde bir bardak suya ve fakir bir çocuğun yüzündeki mutluluğa benzetilir. Gündelik yaşamın içinden çıkıp toplumsal yapı ve sınıf farklarına yönelir. Gemilerdeki insanların her gün işe gitmesiyle bireyin toplum içindeki mekanikleşmiş hali sorgulanır.
Bir başka şiirde acımasız güç odaklarının, masum insanların hayatını tükettiği vurgulanırken; başka bir şiirde, camın önünde yiyecek bekleyen kuş motifiyle gerçek ile düş arasında bir atmosfer kurulur. Bu şiirlerde beklenmedik dize geçişleriyle, okuyucunun zihni sürekli dinamik tutulur.
Son bölümlere doğru şair, koyun ve keçiyi güçlü insanlara, balığı ise güçsüz insanlara benzeterek toplumdaki adaletsiz güç dengelerini eleştirir.
Değerlendirme
Oktay Rifat, bu eseriyle klasik anlamdaki şiir kalıplarını yıkar; yerine imgeye, çağrışıma ve soyutluğa dayalı bir şiir dili kurar. Gerçeküstücü etkilerin belirginleştiği bu kitap, aynı zamanda insan-doğa-toplum üçgeninde gezinen derin bir iç gözlemin ürünüdür. Dilin sadeliği, şiirlerin ritmik yapısı ve derin anlam katmanlarıyla Perçemli Sokak, modern Türk şiiri açısından yenilikçi ve özgün bir yapıttır.
Tavsiyeyle: Şiirde sıradan olanın derin anlamlarını arayanlar için mutlaka okunması gereken bir eser.
Perçemli Sokak – Kitap Açıklaması
Köşe başını tutan leylak kokusu
Yakamı bırak da gideyim
Yapı Kredi Yayınları modern şiirimizi yaratan ustaların kitaplarının ayrı basımını sürdürüyor. 1956’da çıkan Perçemli Sokak şiirimizde çığır açan Birinci Yeni’yi İkinci Yeni’ye bağlayan sembol kitaplardan. Oktay Rifat’ın bu önemli kitabı, önceki baskıları da gözden geçirilerek, yeni ve ayrı bir basımla okuruna ulaşıyor.
Gönderen: Sevil AKTAŞ
