Kral Lear

Kral Lear – William Shakespeare

Karakterler

Kral Lear: Yaşlanan kral, kibirli, gururlu, güç ve itibarını koruma isteği içindedir. Oyun boyunca yaşadığı psikolojik çöküş, ona hem fiziksel hem de zihinsel acılar getirir. Lear, başlangıçta kibirli ve kızlarının ona olan sevgisini yanlış değerlendirir. Tahtı bölüp kızlarına devreder, ama bu kararının sonuçlarıyla yüzleştiğinde deliliğin ve pişmanlığın pençesine düşer. Kendi zayıflıklarını ve hatalarını fark ettikçe trajik bir kahramana dönüşür.

Cordelia: Lear’ın en küçük ve en sadık kızıdır; dürüst, erdemli ve onurludur. Babasının sevgisini kazanmaya çalışmaktansa doğru olanı yapmayı tercih eder. Cordelia, babasına olan gerçek sevgisini göstermek yerine ona dürüst davranır, bu yüzden mirastan mahrum bırakılır. Ancak babası zor duruma düştüğünde ona sadakatle geri döner ve Fransa’dan destek getirir. Oyun boyunca erdemin ve sadakatin sembolü olur.

Goneril: Lear’ın en büyük kızıdır, hırslı, acımasız ve iktidar peşinde koşan bir karakterdir. Kardeşi Regan’la birlikte babasına ihanet eder. Goneril, babasına duyduğu saygıyı hızla kaybeder ve onun güçsüzlüğünü kullanarak kendi iktidarını sağlamlaştırmak ister. Bu hırsı ve acımasızlığı, oyun ilerledikçe onu daha da karanlık bir karakter haline getirir. Sonunda kardeşi Regan ile rekabete girer ve hem kendini hem de diğerlerini mahveder.

Regan: Lear’ın ortanca kızıdır, Goneril kadar acımasız ve iktidar hırsıyla dolu. Babasına karşı bir o kadar zalimdir ve Goneril’le ittifak yapar. Regan, Goneril’le birlikte babasına ihanet eder ve güç için her türlü ahlaksızlığı yapmaya hazırdır. Oyun ilerledikçe kardeşiyle arasında bir rekabet doğar ve bu rekabet onları felakete sürükler. Goneril gibi Regan da ahlaki çöküş yaşar.

Edmund: Gloucester’ın gayrimeşru oğlu, kurnaz, hırslı ve ahlaksız. Meşru kardeşi Edgar’a karşı derin bir kıskançlık duyar ve babasının güvenini kazanarak kendi iktidarını elde etmeye çalışır.

Edgar: Gloucester’ın meşru oğlu, dürüst, cesur ve sadık. Kardeşi Edmund’un ihanetine uğrar ve kaçmak zorunda kalır.

Gloucester: Sadık bir dük, Lear’ın müttefikidir. İki oğlu vardır: Edgar ve Edmund. Gloucester, bir baba olarak zayıf ve kolay aldatılabilir.

Konusu

Kitapta, güç ve iktidarın insan ilişkileri üzerindeki yıkıcı etkileri ile insan doğasının hem acımasız hem de merhametli yönleri ortaya konulur. Oyun, yaşlanan Kral Lear’ın tahtını kızları arasında paylaşma kararının ardından gelişen ihanetler, sadakatler ve aile içi çatışmalar etrafında şekillenir.

Kral Lear Özeti

Kral Lear, yaşlanmıştır ve krallığı üç kızı arasında paylaştırmaya karar verir. Kızlarının ona olan sevgilerini dile getirmelerini ister. Büyük kızı Goneril ve ortanca kızı Regan babalarına övgüler yağdırır, ama en küçük kızı Cordelia dürüstçe sadece “sevdiği kadar” sevdiğini söyler. Lear, Cordelia’nın bu cevap karşısında kızgınlıkla onu reddeder ve mirastan mahrum eder. Cordelia, Fransa Kralı tarafından eş olarak kabul edilir ve Fransa’ya gider. Kral Lear, krallığını Goneril ve Regan arasında paylaşır.

Lear, eski krallığını yönetme gücünden vazgeçip sırayla kızlarının evinde yaşamayı planlar. Ancak Goneril ve Regan, Lear’ın yanında kalmasını giderek daha zor hale getirir. Ona olan saygıları kaybolur ve Lear, kızlarının ihanetini hissetmeye başlar.

Lear, Goneril ve Regan’ın kendisine karşı davranışlarından şikâyet eder ve çılgına döner. İki kız da babalarını artık istemediklerini açıkça belli ederler. Bu sırada Gloucester Dükü’nün gayrimeşru oğlu Edmund, entrikalar çevirerek meşru kardeşi Edgar’ı itibarsızlaştırır ve babasının güvenini kazanır. Gloucester, Edgar’ın ona ihanet ettiğine inandırılır. Edgar kaçar ve saklanarak bir kaçak haline gelir.

Lear, kızları tarafından dışlandıktan sonra büyük bir fırtına sırasında çıldırmaya başlar. Sadık dostu Kent ve Gloucester’un yardımlarıyla sığınacak bir yer bulur, ancak Lear, zihinsel çöküşünün eşiğindedir.

Lear, fırtına sırasında deliliğin eşiğine gelir ve kendisini bir çayırda bulur. Burada sadık soytarısı ve gizli müttefiki Kent ona eşlik eder. Gloucester, Lear’ın kızlarının ihanetini öğrenir ve ona yardım etmeye çalışır, ama Edmund, Gloucester’ı ihanetten suçlu gösterir. Regan’ın kocası Cornwall, Gloucester’ı yakalar ve gözlerini oyar. Edgar, Gloucester’a yardım eder ama kimliğini gizli tutar.

Cordelia, Fransa’nın ordusuyla İngiltere’ye geri döner ve babasını kurtarmaya çalışır. Lear ve Cordelia nihayet bir araya gelir ve Lear, Cordelia’nın sadakatini görerek pişmanlık duyar. Bu sırada Edmund, hem Goneril hem de Regan ile romantik bir ilişki içine girer, ancak iki kız da birbirine düşman olur.

Edgar, kendini sonunda babasına açıklar ve Gloucester gerçeği öğrenir. Ancak Edmund’un ihanetleri sürmektedir.

Lear ve Cordelia, Edmund tarafından esir alınır. Edmund, onları öldürmeye karar verir, ancak Edgar onu durdurmak için ortaya çıkar ve Edmund’la savaşır. Edgar, Edmund’u yener ve gerçekleri ortaya çıkarır. Ancak Lear, Cordelia’nın öldürüldüğünü öğrenir ve keder içinde yıkılır. Lear, Cordelia’nın cesediyle sahnede kalır ve acı içinde ölür.

Edmund da yaralarından ölür. Goneril ve Regan ise birbirlerinin ölümüne yol açar. Oyun, büyük bir trajediyle sona erer. Edgar ve Kent, hayatta kalan son karakterler olarak ülkede düzeni sağlamaya çalışır.

 Kral Lear, bir liderin yanlış kararlarının ve güç arzularının hem kişisel hem de toplumsal yıkıma nasıl yol açtığını gösteren bir trajedi olarak bilinir. Shakespeare, güç, ihanet, sevgi ve delilik gibi temaları ustalıkla işler.

Kral Lear – Kitap Açıklaması

William Shakespeare (1564-1616): Oyunları ve şiirlerinde insanlık durumlarını dile getiriş gücüyle yaklaşık 400 yıldır bütün dünya okur ve seyircilerini etkilemeyi sürdüren efsanevi yazar, Kral Lear’de yozlaşan dünyanın çaresi olmayan çöküşünü ele alır.

Bu oyunun kurgusu, karakterleri, felsefeli konuşmaları, evrenselliği ve zaman aşımına uğramayacak insani boyutuyla ortaya çıkan görünüm, Shakespeare’in hiçbir tragedyasında görülmeyen ölçülere ulaşır. Bu tragedyanın yapısına iyice kaynaşmış olan grotesk özellikler, tragedya-komedya ikilemi, Kral Lear’in kendine özgü niteliklerinin başında yer alır.