Üç Ölüm – Lev Tolstoy
| Tür: | Hikayeler |
| Yazar: | Lev Tolstoy |
| Yayınlanma Tarihi: | 1859 |
| Yayınevi: | Oda Yayınları |
Karakterler
Lady Shirkinskaya: Soylu bir kadın.
Hvedor: Hasta adam.
Serega: Genç sürücü.
Konusu
Üç Ölüm, biri varlıklı sınıftan diğeri yoksul kesimden aynı sonla yüz yüze olan iki hasta tartışılarak her ikisinin de ölüm anına kadar olan algıları, görüşleri ve düşünceleri konu edinmiştir.
Üç kişinin ölümünü anlatır: bir soylu kadın, bir arabacı ve bir ağaç.
Üç Ölüm Özeti
1, Bölüm
Hikâye, Lady Shirkinskaya adlı soylu bir kadın ve hizmetçisinin bir arabaya binmesiyle başlar. Öfke ve aşağılama ifadesi giyen veremli soylu kadın. Bir calèche eşliğinde vagon bir posta istasyonunun yanında durur. Soylu kadının kocası ve bir doktor calèche’den çıkarlar, ancak soylu kadın arabasını terk etmeyi reddeder. Koca ve doktor, asil kadının olumsuz bakış açısını özel olarak tartışırken, postacının kızı Masha ve arkadaşı Aksusha, Lady Shirkinskaya’yı kontrol etmek için koşar ve hasta görünümünü yüksek sesle fark eder. Soylu kadının yolculuktan sağ çıkamayacağından korkan koca, ertelemeyi ve eve dönmeyi önerir. Öfkeyle, iyileşmek için yurtdışına gitmeleri gerektiğini çünkü evde tek yapması gereken ölmek olduğunu söylüyor. Leydi Sirkinskaya ölüm denilince susar, bir çocuk gibi somurtur ve ağlamaya başlar.
2. Bölüm
Posta istasyonunun ortak salonunda, Hvedor Amca olarak tanıtılan hasta bir adam ocakta yatar. Serega adında genç bir sürücü, artık ona ihtiyacı olmayacağını düşünerek ondan çizmesini ister. Hvedor Amca genç adama cevap vermek yerine bir bardak su içmeye çalışır. Şoför tekrar sorar ve bu sefer aşçı araya girerek öksürüğünün kötüleştiğini ve ölü bir adamın yeni botlara ihtiyacı olmadığını belirtir. Gücünü toplayan Hvedor Amca, mezarı için bir mezar taşı alması şartıyla çizmelerini şoföre vereceğini söyler. Sürücü postası vaat ediyor ama gidiyor; daha sonra bir sürücü arkadaşına botları görünüşte boşuna satın aldığını söyler. Hasta adam ocakta kalır; Bütün akşam hiç ses çıkarmadı, öksürüğünü bastırdı. Aşçı ölmek üzere olan adamı görünce acır ve ayaklarını soğuk ısırır. O gece aşçı, Hvedor Amca’nın ocaktan inip odun kesmeye gittiğini rüyasında görmüş. Bu rüyada Hvedor Amca ona iyi olduğuna dair güvence verir. Uyandıklarında aşçı ve postanedeki şoförler onun öldüğünü öğrenirler. Aşçı onu gömdükten sonra garip rüyasını herkese anlatır.
3. Bölüm
İlkbahar gelir. Hikâye, yatak odasında yatan soylu kadına kadar gider. Durumu kötüleşir. Bir rahip dışarıda bir divanda beklerken koca, karısının kız kardeşiyle konuşuyor. Daha sonra abla, ölümle hesaplaşmaya başladığını iddia etmeye başlayan soylu kadını teselli etmeye çalışır. Bu olgun ve sadık tavır, kız kardeşin odadan çıkarken Leydi Shirkinskaya’nın “bir melek” olduğunu söylemesine neden olur. Asil kadın, Allah’ın rahmetini bildirerek kocasını yanına çağırır ve bahsi geçen rahibe ilacı göndermesini emreder. Leydi Shirkinskaya, ölümüyle hesaplaşan bir kadın için her türlü yaşama umuduna sarılıyor. O akşam, kapıları kapalı olan büyük dairesinde ölür.
4. Bölüm
Mermer bir anıt, soylu kadının mezarını işaretler, ancak Hyedor Amca’nın mezar taşı onsuz kalır. Aşçı, genç sürücü Serega’ya sözünü tutmamasının utanç verici olacağını söyler. Serega, mezar taşını şehirdeyken satın alacağını söyler, ancak bu arada mezarı işaretlemek için tahta bir haç dikmeye karar verir. Ertesi sabah Serega baltasını alır ve bir ağacı keser. Ağaç kesildikten sonra, yeni boş alanda komşuları daha güzel görünür; Dalları, düşmüş bedende muhteşem bir şekilde hışırdar.
Yorum
Kitaba adını veren ve hayatta her zaman var olan ama bizim farkında olmadığımız karşıtlıkları anlatıyor. Ölüme yaklaşan iki kişi. Tek fark, birinin fakir, diğerinin zengin olmasıdır. Biri seyahat eder ve iyileşme umutları kurar, diğeri ise hala hayattayken çizmelerini mezar taşları için satar. Birinin sevdikleri yanındayken diğeri yer kaplayan bir fazlalık olarak görülür. Hayattaki bu gerçeği gözler önüne seren bu hikâyede sonuna kadar değinilmeyen ve ancak sonunda bile merak edenler tarafından fark edilebilen üçüncü ölümün kime ait olduğunu okumak isteyenlere bırakalım. İyi okumalar 🙂
Kitaptaki diğer hikâyeler
Holstomer
Holstomer olan ancak kitapta daha çok benekli hadım olarak geçen bir atın hayatı anlatılır. Hikâye, ürkütücünün bulunduğu çiftlikte atların ve sahiplerinin tanıtılmasıyla başlar. Genç atların ana karakter olan benekli hadımı aşağılaması ile Holstomer hayat hikâyesini anlatmaya başlar.
Çömlek Alyoşa
Tencereyi kırdığı için annesi tarafından dövülen ve kendisine Tencere Alyoşa denilerek dalga geçilen bir çocuğun hikâyesini anlatıyor. Hayatı boyunca babasının veya efendisinin sözünü tutarak her şeye koşan Alyoşa’nın hikâyesi oldukça düz ama öğretici bir hikâyedir.
Balodan Sonra
Ivan Vasilyevich adlı saygıdeğer kişinin hayatını değiştiren olayı anlatması ile başlar. Baloda birine âşık olur. Kitapta sayfalarca bu aşkı, nasıl hissettiğini, nasıl uyuyamadığı anlatılıyor.
Köyde Şarkılar
Sabahtan itibaren köydeki asker uğurlamasını izleyen bir adamın düşüncelerini anlatıyor.
Üç Ölüm – Kitap Açıklaması
Soylu bir aileden gelen Lev Nikolayeviç Tolstoy (1929-1910); çarlık yönetiminden nefret etmiş, kilise tarafından afaroz edilmiştir.
“Anna Karenina”, “Savaş ve Barış” gibi o dönem Rusyası’nın belli başlı çizgilerini çizdiği romanlarının yanı sıra, “Üç Ölüm” benzeri, çerçevesini insanın sert doğa koşullarıyla olan savaşımının betimlediği hikâyeleri de vardır…
“Gökkuşağına dair bir masal anlatıyor masalcı. Başımızın üzerinde kardan yapılmış bir çatı, gökkuşağı görüyoruz bir de… ‘Herkes kendisine kardan bir oda yapsın da, uyusun şimdi’ diyorum. Kuştüyü gibi yumuşak kar…”
