Haşhaşiler – Bernard Lewis
| Tür: | Araştırma – Tarih |
| Yazar: | Bernard Lewis |
| Yayınlanma Tarihi: | 2014 |
| Yayınevi: | Kapı Yayınları |
Karakterler
Hasan Sabbah: Haşhaşiler’in kurucusudur. Kendisi Rey’de doğmuş, Kum’da dini eğitim almıştır. Sünni İslam’a karşı İsmail’i öğreti savunmuştur. Ona göre namaz kılmak, oruç tutmak gereksizdir. Önemli olan Allah ile kalben beraber olmaktır. Bu nedenle Sünni İslamcıların tepkisini çekmiştir. Ona en çok karşı çıkan vezir Nizâmülmülk’ü öldürmüştür.
Celaleddin Hasan: Haşhaşiler’e artık kıyamet vakti geldi, bundan sonra hiç kimse oruç tutmasın, namaz kılmasın çünkü kıyameti ilan ediyorum demiştir.
Raşidüddin Sinan: Suriye’deki Haşhaşiler’in lideridir. Kendisi İran ile bağlarını koparmış ve Hasan Sabah’tan ayrılmıştır. Onun emri ile Selahattin Eyyubi, Aslan Yürekli Richard’a suikastlar düzenlemiştir. Kısmen başarılı olsa da İstediği noktaya gelememiştir.
Konusu
Haşhaşiler, sadece bir terörist grubu değil aynı zamanda İslam’ı en iyi şekilde anlattıklarını ve yaşadıklarını savunmuşlardır. Dönemlerinde pek çok köylüyü ve esnafı kendi taraflarına çekmiştir. Her yere ajanlarını yerleştirmiş, onlara göre dünyaya adaleti getirecek olan İsmailli öğretisidir. Bu öğretiye inananlar cennete girecekken, inanmayanlar cehenneme gideceklerdir.
Haşhaşiler Özeti
Haşhaşiler, Hz. Ali’nin şehit edilmesi ile kendilerine bir rol biçmişlerdir. Onlara göre Hz. Ali peygamberimizin en yakını olduğu için ilk Halife o olmalıydı. Hz. Ebubekir, Hz. Ömer gibi isimler onun hakkını gasp etmişler ve iktidarı zorla elle geçirmişlerdir. Hâlbuki Hz. Ali peygamberimizin ‘’Benden sonra Ali sizin halifenizdir.’’ Sözlerini sürekli gündeme getirmişlerdir. İsmaillerde mevcut iktidarın Hz. Ali’nin neslinden gelen kimselere ait olduğunu savunmuşlardır. Bu nedenle İslam’da Şia ve Sünni ayrılığı baş göstermiştir. İşte bu noktada Haşhaşiler gerek Hasan Sabah, gerek Raşidüddin Sinan tarafından organize edilmişlerdir. Amaçları Sunnileri yenip tüm dünyaya Şia öğretisini getirmektir. İnsanlık ancak bu öğreti ile mutlu olabilir ve diğer öğretiler küfürdür.
Amaçlarını gerçekleştirmek için şehirlerden uzak kayalık ve çöl gibi yerlerde kaleler inşa etmiş ve fedailerini burada yetiştirmişlerdir.
İsmailliler kısmen bir başarı sağlasalar da doğudan gelen Moğollar onları yenip ortadan kaldırmışlardır.
Haşhaşiler – Kitap Açıklaması
Suikast, İsmailî Haşhaşîlerin keşfi değildi; onların yaptığı, işin adını koymaktan ibaretti. Burası kesin olarak bilinmelidir ki, dinî bir davanın adanmış hizmetlileri olan Haşhaşîler, ellerinde hançerleriyle, parayı bastıran için adam kesen bir katil güruhundan ibaret sayılamazlar. Önlerine gerçek imamlığın tesisi gibi siyasî bir hedef koymuşlar ve ne müritleri ne de liderleri, başkalarının şahsî ihtiraslarına alet olmuşlardır. Nihaî hedefleri, Sünnî nizamın önünü kesip yok etmekti. Hasan Sabbah ve müritleri, hoşnutsuz yığınların içindeki belli belirsiz arzuları, başıbozuk inanışları ve dizginsiz öfkeyi yeniden şekillendirip yeni bir mecraya sokarak, bu hengâmeden bir ideoloji, tarihte eşi benzeri görülmemiş bir uyum, disiplin ve maksatlı bir şiddet içeren bir örgütlenme çıkarmakta muvaffak olmuşlardır.
Bernard Lewis, bu kitabında, Şia mezhebi içerisinde yer alan Haşhaşîler tarikatının köklerinin izini sürmekle kalmayıp, hem tarikatın öğretilerinin hem de gizemli önderi Dağın Şeyhi (Şeyhü’l-Cebel) Hasan Sabbah’ın efsanevî yaşamının güncesini tutuyor. Haşhaşîler: İslâm’da Radikal Bir Tarikat, tarihin bu ilk teröristlerine dair en kapsamlı, en anlaşılır ve en yetkin çalışmadır.
(Tanıtım Bülteninden)
Gönderen: Mahmut Bıçak
