Mendil Altında – Memduh Şevket Esendal
| Tür: | Hikayeler |
| Yazar: | Memduh Şevket Esendal |
| Yayınlanma Tarihi: | 1983 |
| Yayınevi: | Bilgi Yayınevi |
Karakterler
Cavit Bey: Bir dairede sicil amiridir. Mebus olma hayali kurar. Para sıkıntısı çekmektedir.
Müsteşar: Duygusuz, umursamaz bir tiptir. Cavit Beyin Amiridir.
Meryem: Cavit Beyin oda hizmetçisidir.
Bir Memur: işten atılan biridir. Belirgin bir özelliği yok. Cavit Beyin Kafada kurguladığı birisidir.
Konusu
Hikâyede, devlet dairesinde çalışan bir kâtibin, ağustos ayında bir öğleden sonra uyumak istemesi ve yüzüne kapattığı mendilin altında vekil olmayı hayal etmesi konu ediniyor.
Kitapta yirmi beş öykü bulunmaktadır.
| 1. Mendil Altında | 10. Celile | 19. Sinema |
| 2. Ana Baba | 11. İhtiyarlık | 20. Kaçırdık mı |
| 3. Avni Hurifi Efendi | 12. El Malının Tasası | 21.Kuvvetli Hükümet |
| 4. Rüya Nasıl Çıktı | 13. İki Ziyaret | 22. Saide ve Hayat Ne Tatlı |
| 5. Hasta | 14. Şair Tavafi | 23. |
| 6. Feminist | 15. Haşmet Gülkokan | 24. |
| 7. Müdürün Züğürtü | 16. Keleş, Gevenli Hacı | 25. |
| 8. Karga Yavrusu | 17. Düğün, Kızımız | |
| 9. Dursunhacı | 18. Gül Hanımın Annesi |
Mendil Altında Özeti
Mendil Altında
Kâtip Cavit Bey yemekten sonra yüzüne mendil yayarak uyumaya çalışır. Önce çocuklarının okul ücretini ve karısının para için sızlanmasını düşünür. Sonra rüyasında kovulmak üzere olan bir subayın pozisyonunu amirine karşı şiddetle savunduğunu görür. Bu savaşçılığın onu milletvekili konumuna taşıma zamanı geldiğinde, rüyasının heyecanından boğulur gibi olur ve hizmetçisinden bir fincan kahve ister.
Ana Baba
Yazar, bu hikâyeyle yoksul bir ailenin hayatından bir kesit sunarken anne ve babanın çocuğun hayatındaki önemi de konu edinmiştir.
İhtiyarlık
Yetmişlerinde, kırk yıllık evli bir karı koca, bütün gün uyudukları için geceleri birbirleriyle tartışırlar ama birine bir şey olursa diğeri dehşete düşer.
Celile
Bir sağlık evindeki hasta, oradaki eksiklikleri ve eksiklikleri gidermeye çalışır. Tek bir Başhemşire Celile’nin işine yaramaz. Celile’nin hayal kırıklığı yaratan hayat hikâyesini öğrendiklerinde aralarındaki buzlar erir ve arkadaş olurlar.
Dursunhacı
Dursunhacı, komşusunun kendi tarlasında bağ yapacağını öğrenince kıskanır. Bunu önlemek için her şeyi dener, ancak başarısız olur. Ekinleri mahvetmek için gece yarısı bağa girdiğinde porsuk sanılır ve öldürülür.
Müdürün Züğürdü
Bir mahalle muhtarı köylüden zorla para alınca kaymakamlığa şikâyet edilir. Kaymakam durumu incelemek için bir ağ kurar. Müdür o kadar ikna edici konuşur ki ağa müdürü kurtarmanın bir yolunu düşünmeye başlar.
Karga Yavrusu
On yaşındaki Nazif bir karga yavrusunu besler. Bu “kirli” hayvanı beslediği için babası onu ölümüne döver. Doktor durumu hükümete bildireceğini söyleyince baba korkar ve doktora bir daha oğluna zarar vermeyeceğine dair söz verir. Nazif iyileşince iki karga yavrusunu beslemeye başlar.
Feminist
Salim, gençlerden duyduğu feminist kelimesinin anlamını öğrenmek ister. Kime sorarsa sorsun doğru cevabı alamaz. Adının Feminist olarak çıktığını öğrenmeye çalışmakla o kadar meşgul ki. Bu lakabın nereden geldiğini bilmeyenler, onu konferanslarda konuşmaya ve gazetelere yazılar yazmaya davet etmeye başlar.
Avni Hurifi Efendi
Komşusunun kınasına katılan Avni Hurifi Efendi, rakısını yudumlayarak eve dönmeyi planlarken bir köşede, masasında oturan sarhoş bir delikanlının aynı şeyleri, adeta bozuk plak gibi söylemesiyle canı çok yanıyor. Onu bu durumdan kurtaran başka bir komşusu da aynı şekilde davranır ve felç geçirerek ölür.
Rüya Nasıl Çıktı
İzzet Bey, saf, batıl bir postacı olan Tevfik Efendi’ye onu rüyasında gördüğünü söyler ancak devam edemez. Rüyayı felakete sürükleyen ve ne yapacağını şaşıran Tevfik Efendi, rüyayı bu kadar az hasarla atlattığı için eşi ve kayınvalidesinin kaynattığı pekmezin ayaklarına dökülmesiyle rahatlar. Ancak İzzet Bey bu yalanı sadece kahvede kendisine eşlik edebilmek için söylemiştir.
Hasta
Bankacı Tevfik Efendi arabadan inerken bileğini incitiyor. Evin şerefinden ve komşularının ziyaretinden çok etkilenir, eğlenmeye başlar. On gün sonra karısı homurdanmaya başlar ve komşular geri çekilmeye başlar. O da bastonunu kapar ve yolda karşılaştığı kişilere içerlemeye devam eder. Tekrar işine başlayınca arkadaşlarına evde hasta olmaktan nasıl sıkıldığını anlatır.
Mendil Altında – Kitap Açıklaması
… Birbirinden güçlü 25 öyküden oluşan ‘Mendil Altında’, insanımızın bireysel ve toplumsal portresini olağanüstü bir derinlikte çizerken, hiç kuşkusuz yaşamın kalıcı güzelliklerini, ölümsüz değerlerini kapsıyor, damıtıyor ve görkemli bir öz halinde okura sunuyor.
Her sayfasında ince bir duyarlığın burcu burcu estiği, Türk hikâyeciliğinin anıtlarından biridir ‘Mendil Altında’.
