Sultan Hamid Düşerken – Nahid Sırrı Örik
| Tür: | Araştırma – Tarih |
| Yazar: | Nahid Sırrı Örik |
| Yayınlanma Tarihi: | 1947 |
| Yayınevi: | Oğlak Yayıncılık |
Karakterler
Nimet: Dönemin şartlarına göre çok farklı bir şekilde yetiştirilen Nimet, evde kalana kadar evli olmayan ve babasıyla siyaset konuşabilecek kadar zeki ve bilgili bir karakterdir.
Mehmet Şahabettin Paşa: Oldukça yaşlı bir karakterdir. Romanın ilk yarısında önemli karakterlerden bir tanesi olarak karşımıza çıkar.
Binbaşı Şefik Bey: Romanın en önemli kurmaca karakterlerinden biri olarak tanımlayabiliriz. İttihat ve Terakki Cemiyeti üyelerini yansıtır. Romanda hırslı, yükselmeye çalışan, başarıya aç bir karakter olarak resmedilir.
II. Abdülhamid: Sultan Hamid Düşerken romanının dikkat çekici özelliklerinden bir tanesi, romanın resmi tarihte çoğu zaman “kötü” bir yönetici olarak gösterilen II. Abdülhamid’e olumlu yaklaşmasıdır. Romanın başında ve sonunda Abdülhamid ile ilgili vurgulanan en önemli nokta, onun yaşlı, otuz üç yıllık saltanatın yorgunluğunu yaşayan, bitkin ve enerjisi kalmamış bir adam olduğu görüşüdür
Konusu
II. Meşrutiyetin ilanıyla birlikte İttihat ve Terakki yükselir. Abdülhamid’in çevresinde bulunan Mehmet Şahabettin Paşa işini kaybeder. Gazetelerde rüşvet aldığı haberi çıkınca, evinin yağmalanma ihtimali ortaya çıkınca kızı Nimet, babasına yardım etmek için Cemiyete gider ve derdini Edirneli’ye ve Cemiyetin müstakbel askerlerinden birine anlatır. Şefik. Bu sırada Nimet güzelliğini kullanarak Şefik’i kendisine âşık eder. Şefik aileye yardım eder ve daha sonra Paşa’dan Nimet’i ister. Nimet bunu kabul eder, ancak babasının meclise dönmesi ve Şefik’in milletvekili olması şartını koyar. Şefik tüm bunları yerine getirir ve Nimet ile evlenir. Güzel ve zengin Nimet böylece iktidarı ele geçirdi ve Şefik’i kendi çıkarları için kullanmaya başlar.
Sultan Hamid Düşerken Özeti
II. Meşrutiyet’in ilanı, kırk yılı aşkın bir süredir Osmanlı İmparatorluğu’nda önemli görevlerde bulunan Mehmet Şahabettin Paşa ve ailesi arasında tedirginliğe neden olur. Bu yeni düzende suçlanmaktan ve küçük düşürülmekten korkan Mehmet Şahabettin Paşa ve kızı Nimet, siyasi gelişmeleri yakından takip eder. Öyle ki Nimet’in nişanlısı Sedat’ın babası Abdüllatif Paşa sürgüne gidince Nimet nişanını bırakmaya karar verir.
Meşrutiyet’in ilk günleri Mehmet Şahabettin Paşa ile pek ilgilenmese de sonraki günlerde önemli gelişmeler yaşanır. Önce yaşlılığıyla ilgili zararsız bir eleştiri yayınlayan Mehmet Şahabettin Paşa, daha sonra Meclis-i Vükela’daki görevinden alınarak Servetifünun gazetesi tarafından rüşvet almakla suçlanır. Babasının bu eleştirilere yanıtını Servetifünun gazetesine alan Nimet, sorunun aslında burada çok daha büyük olduğunu fark eder. Babası yeni düzende gözden düşmüş kişiler arasındadır ve mevkisini kaybetmenin yanı sıra onların yağmalanması gibi ihtimaller de vardır. Ancak sıra dışı bir zekâya sahip olan Nimet, İstanbul’da İttihat ve Terakki’nin karargâhı olarak da kullanılan gazete idaresinde Binbaşı Şefik Bey adında önemli bir subayı etkilemeyi başarır. Babasının adının temize çıkmasını sağlayan Nimet, daha sonra Binbaşı Şefik Bey’in evlenme teklifini değerlendirir.
Şefik’in askerlikten ayrılıp vekil olması ve babasının Ayan Meclisi’ne alınması şartıyla bu teklifi kabul eden Nimet, Mehmet Şahabettin Paşa’nın ölümüyle tüm mirasın sahibi oldu ve Türkiye’nin en güçlü insanı olur. Bundan sonra tüm dikkatini kocasının siyasi hayatına adayan Nimet, onu bir kukla gibi yönetir ve devlet yönetiminde etkili olmasını sağlar. Nimet’in tavsiyeleri ve hırsı doğrultusunda hareket eden Şefik, 31 Mart Olayı sonrasında içişlerinin denetimi gibi önemli bir konuma getirilir ancak bunu yapabilmek için İttihat ve Terakki Cemiyeti’nden tamamen ayrılması gerekir. Şefik, Nimet’in de etkisiyle II. Abdülhamid’in yanına gitti. Ancak tamamen mağlup olduğu düşünülen İttihat ve Terakki Cemiyeti, Selanik’te toplanan Harekât Ordusu ile İstanbul’a doğru harekete geçince işler karışır.
İttihat ve Terakki’nin şehre girmesi durumunda hain olarak görecekleri Şefik’in tüm gücünü kaybedeceğini düşünen Nimet, hırsının son boyutuna ulaşarak kocası II. Abdülhamid’in huzuruna gönderir. Şefik, Sadrazamlık da dâhil olmak üzere Abdülhamid’den tam yetki ister, ancak isteği Abdülhamid tarafından reddedilir. İttihat ve Terakki şehre ulaştığında son kumarı da kaybettiğini öğrenen Nimet, yeniden İttihatçılara katılabilmek ümidiyle kocasını Hareket Ordusu’na gönderir. Ancak böyle bir ihtimalin gerçekçi olmadığını bilerek sabahın erken saatlerinde İstanbul’dan Rusya’ya giden bir gemiye biner ve şehri terk eder.
Sultan Hamid Düşerken – Kitap Açıklaması
Gizli kalmış bir romandan, Osmanlı tarihinin karanlıkta kalmış bir dönemi…
Nahid Sırrı Örik’in, “31 Mart Vakası” olarak anılan tarihi olay etrafında, Sultan Hamid ile İttihat Terakki arasındaki iktidar savaşını, merkezinde tutkulu bir kadın kahramanın yer aldığı sürükleyici bir macera ve kendine özgü “zehirli” bir dille anlattığı Sultan Hamid Düşerken adlı romanı, 7. baskısıyla kitapçılarda ve internet satış noktalarında!
“31 Mart vakası, yani sabaha karşı bir köşesinde âyân ve mebusan meclislerinin sığınmış bulundukları Ayasofya Meydanı’ndaki Adliye Nezareti binası önüne şehrin muhtelif kışlalarından tabur tabur askerin gelip doluşu ve silah sesleriyle birlikte ‘Şeriat İsteriz!’ diye feryada koyuluşu, Nişantaşı’ndaki konakta çok erkenden duyulmuş, haberi Nimet Hanım’a henüz yatakta bulunduğu sırada getirip bildiren de, daha evvel kalkmış ve her sabahki âdedi gibi kalkar kalkmaz tıraş olmağa başlamış bulunan kocası olmuştu.
Nimet Hanım karşısında politikadan ziyade aşka, aşkına mağlup, zihni onunla meşgul, sayesinde nazır olmuşsa da yarın bu uğurda kellesini vermesi mümkün adama baktı. Onu kollarında tattığı zevkin pek yakın hatırasıyla göndermezse, onu hayatta ne fevkalade şeyler bulunduğunu âdeta unutmuş olarak gönderirse belki nefsini daha az ihtirasla müdafaa edeceğinden korktu. Bu korku sadece kendisini avutmak, kendi arzularını nefsine itiraf etmemek kaygısının mahsulü de olabilirdi.”
(Tanıtım Bülteninden)
