Yalan – Tahsin Yücel
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Tahsin Yücel |
| Yayınlanma Tarihi: | 2003 |
| Yayınevi: | Can Yayınları |
Karakterler
Yusuf Aksu: Sürekli yalnız dolaşarak, arkadaşları tarafından dışlanan ve daha sonra okullarına yeni gelen Yunus ile arkadaşlık kuran gençtir.
Refika Hanım: Yusuf Aksu’nun annesidir. Ayrıca Öğretmendir.
Yunus: Sözcükleri kekeleyerek konuşan okulla yeni gelen ve daha sonraları Yusuf ile samimi arkadaş olan gençtir. Bir aşk yüzünden İntihar ederek hayatına son verir.
Cazibe Çelebi: Yusuf’un âşık olduğu ama sürekli ret edildiği kızdır.
Enis Bey: Yunus’un babasıdır. Ancak daha sonraları Refika Hanım ile evlenirler. Yusuf’u kendi nüfusuna alır.
Konusu
On yedi yaşında saçma sapan bir aşk yüzünden kendini öldüren bir sınıf arkadaşının hatırası Yusuf’un hayatına bambaşka bir yön verir. Arkadaşının teorisi kendisine aktarıldığında, çok büyük bir hayran kitlesinin gözdesi olmaya başlar. Çevresinin kendisine empoze ettiği kimliğe bürünür.
Yalan Özeti
Yusuf Aksu’nun çevresini ve haksız itibarını anlatıyor. Annesi Refika Hanım öğretmendir. Yusuf da muhtemelen annesinin iş hayatından dolayı okulu güvenli bir yer olarak görmüştür. Öğrencilik yıllarında disiplinli ve öğretmenle yarışacak bilgi birikimine sahiptir. Bu nedenle arkadaş çevresinden hep dışlanır. Arkadaşları ona kötü şakalar yapar. Buna rağmen beyefendiliğini korur ve onlara cevap vermeyerek uzaklaşır. Arkadaşları Yusuf’tan tepki alamayınca bir daha onunla şakalaşmazlar. Yusuf Aksu, romanın kalıcı olan ve aynı zamanda kendini başkalarında bulan kahramanıdır. Kendi kişiliğini bir yalan olarak görür. Bir gün okula yeni bir öğrenci gelir. Bu öğrencinin adı Yunus’tur. Yunus ilk geldiğinde heyecanlanır. Kendini ifade edemez. Yusuf bunun farkındadır ve ilgilenir. Teneffüslerde onunla dolaşır. Yatakhanede ranzalar bile yan yana. Yusuf ve Yunus daha önce tanışmış gibi birbirlerine ısınırlar. Yusuf ve Yunus’un yalnızlığı onları birleştirir.
Her şeye Yunus’un bakış açısından bakar. Onu ruh eşi olarak görür. Yunus kekeleyerek konuşur. Okula gelmeden önce her şeye gülümsemeyi öğrenir. Yunus bir gün derste anlatılanlara itiraz etmiş ve dilin yazıdan çıktığını savunmuştur. Öğretmeni ise Hristiyanların kutsal kitabından bahseder ve kelimenin ilk olduğunu söyler. Tarih öğretmeni kızıyor ve yumruğunu masaya vurarak Türkçe kitapların böyle yazıldığını söyler. Yunus bütün kitapları okuyup okumadığını sorar. Tarih öğretmeni buna sinirlenir ve Yunus’u sınıftan atar. Sınıftan çıktıktan sonra müdürle tanışır. Müdür neden sınıfta olmadığını sorar. Yunus bunu hocaya sormasını ister. Müdür ona herhangi bir öğretmenle çelişmemesini tavsiye eder. Bugünden sonra Yunus ve Yusuf’un hayatlarında farklı bir dönem başlar.
Hafta sonları Tarih öğretmenleri ile sözlü bir tartışmadan haklılıklarını kanıtlayacak bilgileri ararlar. Yunus kekemeliğini içgüdüsel bir bilinç olarak görür. Kekemelik bir kusur değil, dilin köküne inmek için bir kuyudur. Dil çalışmalarına ilgi duyan Yunus, arkadaşlarının alay konusu olur. “Kekeme dilbilimci” diyerek Yunus’la alay ederler. Yusuf, Cazibe Çelebi’ye âşık olur. Arkadaşıyla ilgilenen Yunus, Canan adında bir kıza da âşıktır. Yunus bir gün Yusuf’a eve yalnız gitmek istediğini söyler. Yusuf dediğini yapar. Yunus, bileğini keserek intihar etti. Cenazede tabutuna uğramadan gülmeyi öğrendiği arkadaşı için ağlar. Yusuf, Yunus’un etkisi altındadır. Her şeyi arkadaşının kekemeliğine göre ayarlayan ve sabırlı bir dinleyici olan Yusuf’un gülümsemesi de silinir. İnsanlarla konuşmak istemiyor, yüzlerine bile bakmak istemez. Şimdi eskisinden daha yalnız hissediyor. Yunus’un babası Enis Bey ve Yusuf’un annesi Refika Hanım sessizce evlenirler.
Enis Bey, Yusuf’u nüfusuna alır. Yusuf ise babası Enis Bey olduğu için hesaba çekildiğini düşünür. Gerçek babasının Enis Bey olup olmadığı konusunda kesin bir bilgi yoktur. Enis Bey ve Refika Hanım öldükten sonra Yusuf Aksu daha da yalnızlaşır. Bu sırada Nejla adında sahte bir aşk yaşamaktadır. Bu aşk uzun sürmez. Dil teorisini ortaya koymak için dilbilim günlerine katılır. Merhum arkadaşı Yunus’un dil teorisini kendisi gibi insanlara tanıtır. İnsanlardan aldığı tepki onu daha da yalnızlaştırır. Yusuf Aksu’nun topluma açtığı bu teorinin büyük tepki çekmesi, bir başka deyişle toplumun bu görüşünün kabul görmemesi teoriden şüphe duymasına neden olur. Yusuf, Cazibe Çelebi ile tanıştığında yeniden duyguları alevlenir. Onunla biraz zaman geçir. Evlilik teklifi yapar. Evlenme teklifine olumsuz yanıt alan Yusuf, burada da kendini gerçekleştiremez. Arkadaşı Yunus’un ölümüyle ilgili şüphelerini çevresindekilere anlatır. Yunus’un yatağında yatar. Bunun hakkında düşünüyor. Yatakta kanayan bir burunla ölür. Yusuf Aksu, ölümünden sonra gazete ve dergilerde büyük bir dilbilimci olarak anılır. Öldükten sonra kıymetlenir. Ortaya koyduğu bu teori, ölümünden sonra da bir yalan olarak devam etmektedir.
Yalan – Kitap Açıklaması
Gülünç ile acıklının iç içe geçtiği anlatımıyla, yaşadığımız dönemin çelişkilerine tanıklık eden ilginç kişileriyle Yalan, günümüz toplumunun hastalıklı yanlarından birine parmak basıyor. Romanın odak kişisi, şaşırtıcı bilgisini ansiklopedilere ve olağanüstü belleğine borçlu olan, yapayalnız, silik, beceriksiz, amabenzerine güç rastlanır bir adam: Yusuf Aksu. Saçma bik aşk yüzünden on yedi yaşında kendini öldüren bir sınıf arkadaşının anısı, Yusuf’un yaşamına bambaşka bir yön verir. Arkadaşının kuramı kendisine mal edilince de çok geniş bir hayran kitlesinin gözdesi olur. Çevresinin kendisine dayattığı kimliği üstlenir. Ancak mutsuz bir aşkın ardından, yalnızca yanıldığını görmekle kalmaz, başka kendi kimliği olmak üzere, her şeyin yalan üzerine kurulduğunu anlar. Edebiyat dünyamızda büyük ses getiren Peygamberin Son Beş Günü adlı romanından tam on yıl sonra usta yazar Tahsin Yücel, çağımızda toplumsal bir alışkanlığa dönüşen, ama evrensel boyutlara uzaman Yalan’ı ele alıyor. İzdüşümlerini pek çok kesimde bulabileceğimiz, aynalarda yansımışçasına çoğaltabileceğimiz Yalan, çok katmanlı, derinlikli bir roman.
