Ezilenler – Fyodor Dostoyevski
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Fyodor Dostoyevski |
| Yayınlanma Tarihi: | 1861 |
| Yayınevi: | İş Bankası Kültür Yayınları |
Karakterler
Vanya: Romanın anlatıcısı ve Dostoyevski’nin kendi hayatından öğeler taşıyan bir yazardır.
Nataşa: Ailesi, sevgilisi ve kendisi arasında denge kurmaya çalışan ama bütün Dostoyevski kahramanları gibi ruh buhranları içinde eriyip giden bir kızdır. Prens Valkovsky’nin tutarsız oğlu Alyosha’ya aşık olur.
Alyosha: Saf, iradesiz, çok çabuk fikir değiştirebilen, acınası bir karakterdir. Nataşa ile beraber kaçarlar. Ancak daha sonra Alyoşa Kontes’in kızı Katya’ya aşık olur.
Konusu
Bu romanda yazar, çarlık Rusya’sındaki sınıf farklılıklarına ve her koşulda alt sınıfların baskısına dayanan sistemdeki aristokratlar ve ezilen köylüler arasındaki sınıf çatışmalarını ele alıyor. Aşk hikayelerinde toplumdaki fakirlerin her koşulda haklı olduğunu ve alt katmanlardaki fakirlerin üst kesimler tarafından nasıl ezildiğini ele almıştır.
Ezilenler Özeti
Vanya (Ivan Petrovich) para kazanmak için yazan fakir bir genç yazardır (Dostoyevski bu karakter özelliklerini kendi gençliğinden vermiştir). Birlikte büyüdüğü Natasha’ya aşıktır. Natasha’nın babası Nikolai Ihmenev ve annesi Anna Andreyevna ile de iyi bir ilişkisi vardır. Vanya’ya yaklaşıp onunla evlenmeye karar verdikten sonra Natasha, Prens Valkovsky’nin tutarsız oğlu Alyosha’ya aşık olur. Prens Valkovski daha önce İhmenev ile ortaklık yapmış ve onu dolandırmıştır. Bu nedenle İhmenev, kızının Alyosha ile birlikte olduğunu kabul etmez ve bu yüzden Natasha ailesinden ayrılır. Alyosha ile yaşamaya başlar. Bu arada Vanya, büyükbabasının ölümüne tanık olduğu yalnız küçük Nelli’yi yanına alır. Genç kızlığa adım atan Nelli, kardeşinin aksine, içinde yavaş yavaş büyüyen Vanya’ya duyduğu bir aşk hisseder. Natasha ve Alyosha’nın birliğine karşı çıkan Prens Valkovski, Alyosha’yı aldığı bir davetle Katerina adında asil bir genç kızla tanıştırır. Evliliğe veya kalıcı bir ilişkiye alışkın olmayan çocuksu Alyosha, kısa sürede Natasha’dan uzaklaşır ve Catherine’e aşık olur. Bu arada arkadaşlarının araştırması sonucunda Vanya Nelli’nin Prens Valkovski’nin kızı olduğunu ve Prens’in yıllar önce Nelli’yi ve annesini terk ettiğini öğrenir. Alyosha’dan ayrıldıktan sonra Natasha, ailesinin evine döner. Nelli’yi yanına alarak İhmenevler Nataşa’yı affeder. Birkaç gün sonra Nelli hastalanıp ölür ve İhmenevler, Natasha ve Vanya eskisi gibi yaşamaya devam eder.
Kısa Bilgiler
- Para kazanmak için yazı yazan, yoksul, genç bir yazar olan tanımladığı Vanya (İvan Petroviç) karakterine (Dostoyevski kendi gençliğinden özellikler katmıştır).
- Ezilenler adlı kitap ilk kez 1861 yılında yayımlanmış, yazarın gençlik yıllarındaki öz geçmişinden derin izler taşıyan bu roman, bu nedenle birçok yönden anı türünde bir roman olmak özelliği de kazanmıştır.
- Kitabın adının Türkçe tercümesi “ Ezilmişler ve Aşağılanmışlar” şeklinde olan bu kitap Türkçeye Ezilenler olarak çevrilmiş, bu kitap Dostoyevski’nin Sibirya’daki sürgünden dönüşte yazdığı ilk roman olma özelliği taşımıştır.
- Dostoyevski’nin en başarılı eserlerinden biri olan Ezilenler’de, yazar diğer romanlarında da yaptığı gibi ruh çözümlemelerine sıkça yer vermiş, okurun karakterlerin psikolojisine bürünmesini sağlamıştır.
- Roman, toplumda hep aşağılanan ve hor görülen insanların, nüfuzlu kimselerin bencilce hesapları arasında ezilişini ve sarsılışını işler. Dostoyevski, seçtiği sıradan ama olağanüstü yaşantıları ile bizi şaşırtan karakterleri ile okuru ürpertiyle karışık bir merağın içinde bırakmıştır.
- Yazar ustaca kurgusu, okuyucuyu sıkmayan anlatımı ile “Ezilenler”i en başarılı romanlarından biri olarak edebiyat dünyasına kazandırmıştır.
Ezilenler – Kitap Açıklaması
1861’de yayımlanan Ezilenler eleştirmenlerin sert tepkileriyle karşılaştı, ancak geniş bir okuyucu kitlesi tarafından beğeniyle okundu. Daha sonra yazdığı Suç ve Ceza, Ecinniler, Karamazov Kardeşler adlı romanlarıyla dünya edebiyatının dahi yazarları arasında ilk sıralarda yer aldı.
