Ali Nizami Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği – Abdülhak Şinasi Hisar
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Abdülhak Şinasi Hisar |
| Yayınlanma Tarihi: | 1952 |
| Yayınevi: | Everest Yayınları |
Karakterler
Ali Nizami Bey: Romanın kahramanıdır. Tablolara, atlara, balıklara, çiçeklere ilgi duyan, lüks içinde yaşamayı seven cömert bir adamdır. Kadınlara düşkündür ve kumar oynamayı sever. Babasının ve annesinin ölümüyle her şey satılır ve beş parasız olarak yoksulluktan ölür.
Hatça Hanımefendi: Ali Nizami Bey’in eşidir. Fazla derinliği olmayan bir taşralı kadındır.
Hüseyin Efendi: Ali Nizami Bey’in Lala’sıdır. Hayatına karşı çıkan bir insandır. Son derece sadıktır. Yoksulluğa düşen ve şeyh olan Ali Nizami Bey’in tek müridi olarak onun tarafını tutar.
Konusu
Roman, Ali Nizami Bey’in konaktaki lüks yaşamının anne ve babasının ölümüyle son bulması, hastalanıp meteliksiz kalması ve mütevazı bir yerde şeyh olmasını konu ediniyor.
Ali Nizami Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği Özeti
Ali Nizami Bey, İstanbul’daki konağında Avrupalı bir hayat sürmektedir. Cömert ama savurgan, parasının hesabını bilemeyen, ölümden çok korkan biridir. Çiçeklere, tablolara, kuşlara, balıklara, Avrupa müziğine, atlara, kadınlara ve kumara düşkün bir adamdır. Malikânesini kumarhaneye çevirir. Birçok kadınla ilişkisi vardır. Annesi Hatça Hanım cahil ve eksik bir taşra kadınıdır. Çocukların sevgilisidir. Ali Nizami Bey’in hayatına tek karşı çıkan lalesi Hüseyin Ağa’dır. Ona göre bu hayat boşa gitmiş, Ali Nizami Bey bile hasta bir adamdır.
Ali Nizami Bey’in babasının ölümü onun yok oluşunun başlangıcıdır. Konak borçlar yüzünden satılır ve Ali Nizami Bey, akrabalarının yanında meteliksiz yaşamaya başlar. Bu arada apopleksi / felç / epilepsi denen bir hastalıktan mustariptir. Kapılar birer birer kapanınca sokağa atılır. Ali Nizami Bey bir gece rüyasında annesini görür, merhum annesi onun şeyh olmasını ister. Bu rüyayı vasiyet olarak algılar, bir tekke açar ve şeyh olarak yaşamaya başlar. Tek müridi lalası Hüseyin Ağa’dır. Küçük kulübesinde mütevazı ama mutlu bir hayat sürer. Ancak romanın sonunda hastalığı nedeniyle delirmiş ve hastanede hapsedilmiş ve orada ölmüştür.
Ali Nizami Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği – Kitap Açıklaması
Abdülhak Şinasi Hisar’ın “hikâye” dediği romanları, insanın iç dünyasının izini süren, ruhunun derinliklerinde seyreden üslubuyla 20. yüzyıl klasiklerimizdendir. Hisar, özgün diliyle karakterlerini ve hayatlarını inşa ederken onlara hem çok yakın hem çok mesafelidir. Romanlarını vakaların değil karakterlerin etrafında kurgulayan Hisar, zaman ve mekânı geçmişseverlikten ziyade hafızanın temel taşları olarak kullanır.
Abdülhak Şinasi Hisar, son romanı Ali Nizamî Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği ‘nde, varlıklı ve alafranga bir hayat sürerken servetini kaybettikten sonra Bektaşiliğe dönen Ali Nizamî Bey’in trajikomik hikâyesini kaleme alır. Ali Nizamî Bey’in “merakları” ve “tuhaflıkları” etrafında kurulan anlatı, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun tabiriyle döneminin empresyonist edebiyatının ilk samimi örneklerinden biridir.
(Tanıtım Bülteninden)
