Tanrı Misafiri – Reşat Nuri Güntekin
| Tür: | Hikayeler |
| Yazar: | Reşat Nuri Güntekin |
| Yayınlanma Tarihi: | 1927 |
| Yayınevi: | İnkılap Kitabevi |
Karakterler
Hacı Ali Efendi: Ev sahibi, gayet nazik, kibar, yardımseverdir. Bursa eşrafından tanınmış saygı gösterilen bir insandır.
Hafız İlyas: Cer Hocası Muğlalı Hacı Hafız Yunusun oğludur. Yüzsüzdür, vurdumduymaz bir kişidir.
Elif: Evin hizmetçisidir.
Kudsiye Hanım: Ali Efendi’nin validesidir.
Müzeyyen: Evin kızıdır.
Konusu
Yazar, hikâyede toplumsal faydaya vurgu yapmış ve köhne medrese eğitiminden yola çıkarak oluşturulmuş bir komedi unsuru taşıyan trajik bir komik vakayı konu edinmiştir.
Tanrı Misafiri Özeti
Hoca Ali Efendi’nin Bursa’daki konağına Muğla’dan bir misafir gelir. Gelen kişi, arkadaşı Hacı Hafız’ın oğlu Hafız İlyas’tır. Hafız İlyas, buyur edilen sedire değil de bir şilteye oturur. Bunun üzerine Hacı İlyas, konuğunun medrese okumuş, terbiyeli bir adam olduğunu anlamış ve çevredekilere “Bakalım bu adamın terbiyesi hanginizde var?” diye sormuştur.
Hoca Ali Efendi’nin yanında rahmetli Hacı Hafız’ın değeri çoktur. Bu yüzden oğlunu mutlu bir şekilde ağırlamıştır. Ertesi sabah ezan vaktinde Hafız İlyas bahçedeki çardağın altına oturur ve Kuran okur. Gün boyunca yerinden hiç ayrılmayan dört öğün yemeğini de usulüne uygun yemiştir. Ancak Hafız Efendi günlerce evde kalmaya, gün içinde yiyip içmeye, bahçede Kuran okumaktan başka bir şey yapmamaya başlar. Aradan haftalar geçmesine rağmen evden çıkmak istediğine dair hiçbir belirti vermez.
Aynı zamanda kullanıcıdan gelen zamanlardan herhangi bir belirti ile Hacılı Efendi’nin ağzını birdenbire vermemiştir. Hacı Ali Efendi, bahçesini gezerken yetiştirdiği salataların eskidiğini ve bittiğini görmüş. Yanında meyve bile kalmamıştır. Hafız İlyas Hacı Ali Efendi’nin bahçedeki salatalıklara ve meyve ağaçlarına baktığını gören Hafız İlyas, hemen dua etmek için durup durumu kurtarır. Ancak Hafız İlyas’ın sessizce ortalıkta dolaştığını, ortalığı karıştırdığını ve kapı deliklerinden baktığını görenler vardır. Bu durum gözünü evine ve kızına dikmiş ve evlilik kaygılarını fark etmeye başlayacaktır. Evin kızını kandırmak için Arzu ile Kamber, Kerem ve Aslı’nın hikâyelerinden beyitler okuması bardağı taşıran son damla haline gelir.
Sonunda Hacı Ali Efendi, Hafız’a İstanbul’da bir iş bularak vapur biletini alarak onu trene bindirir. Hacı Ali Efendi ondan kurtulduğuna sevinip uyuduğunda, bu haberle irkilir. Hafız trenden inerken vapur iskelesinde biletlerini satmış ve eve dönmeye çalışır. Bunun üzerine Hacı Ali Efendi evden çıkıp, müzmin misafirinden kurtulmak için kaplıcaya gider. Ancak kızı Elif evde kalmak için bir bahane bulur ve evde bir bekçi bırakırlar ve eğer Hafız nöbetçiye gelirse kapıyı asla açmaması emredilir.
Hacı Ali, diğer aile fertleri ile birlikte kaplıcaya gidip günlerini huzur içinde geçirirken, Hafız tekrar eve gelir ve bekçiyi aldatarak konağa yerleşir. Hacı Ali Efendi kaplıcadayken bir komşudan Hafız’ın evde olduğunu öğrenmiştir. Bunun üzerine Hafız Ali eve koşarken Hafız’ın kızı Elif’i de baştan çıkardığını söyler. Hafız ve Elif’in çifte güvercin gibi iç içe olduğunu da görür. Sonuç olarak Hafız iyi bir dayak yiyip hastaneye kaldırılmış ve Hafız Ali kızı Elif’i iyice kovalamıştır. Bunu duyan komşular, Hafız Ali’yi Allah’ın Misafirini dövdüğü için suçlarlar ve Hafız İlyas’ın çekeceği acılar bununla da kalmaz.
Kısa Bilgiler
- Tanrı Misafiri adlı hikâye kitabı Reşat Nuri Güntekin’in ilk baskısı 1956 yılında yapılmış olan birkaç hikâyeden oluşan hikâyelerini bir araya getirdiği bir eserdir.
- Bu hikâye kitabında esere adını veren Tanrı Misafiri adlı öykü yanında yasemindi Yuva, Bir istifa adlarındaki hikâyelerden oluşur.
- Tanrı Misafiri adlı öyküde de yazar sosyal faydayı öne çıkarmış, medrese eğitimin köhneleşmesi üzerinden hareketle oluşturulan komedi unsuru öne çıkan trajik komik bir vakayı ele almıştır.
Tanrı Misafiri – Kitap Açıklaması
‘Tanrı Misafiri’; Reşat Nuri Güntekin’in Türkiye toplumunun her kesiminden eşsiz insan manzaralarını ustalıkla sunduğu hikâyelerini kapsar. Hikâyelerin adları bile yazarın geniş yelpazesi hakkında fikir vericidir: Tanrı Misafiri, Yasaminli Yuva, Deniz Banyosu, Münzevinin Esararı, Yanakları Taksimi, Gece Ziyaretçileri, Su Çekme ve Bulaşık Yıkama, Şapka Duası, Bir Aile Meselesi, Medeni; Günahlar, Bir İstifa, Bir Centilmen, Porselen Çay İbriği, Hatıra Defteri, Kesatlık, Bir Modern Genç Kız, Sinema, Çocuk ve Sokak, Biçilmiş Kaftan, Bir Artist, Diplomasız Doktor, Hasta Çocuk, Bir Gümrük Kaçakçılığı.
