Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz – Aziz Nesin
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Aziz Nesin |
| Yayınlanma Tarihi: | 1977 |
| Yayınevi: | Nesin Yayınevi |
Karakterler
Yaşar: Nüfuz Cüzdanı olmadığı için, hak iddia edemeyen kendi halinde masum bir adamdır. Yaptığı her şeyin bir komediye dönüşmesi ile bilinir. Ama bu yaşadıklarının sonucunda romanın sonuna doğru o masum adam yerine, artık attığı her adımı bilen, kurnaz, zeki ve üçkâğıtçı bununla beraber zengin bir adam haline gelir.
Ayşe: Yaşar’ın nişanlısıdır. Nüfuz cüzdanı olmadığı için bir türlü evlenemezler. Yaşarın daha zeki biri olmasında büyük etkisi olan bir kadındır.
Konusu
Nüfuz cüzdanı olmayan Yaşar adındaki ana karakterin yaşadığı komik anılar ve bunun sonucunda kurnaz ve zengin olma yolunda hedefleri olan üçkâğıtçı bir adamın hikâyesi ele alınmıştır.
Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz Özeti
Yaşar Yaşamaz, işlediği bir suçtan dolayı hapse atılır. Mahkûmlar neden buraya düştüğünü sorarlar ve başına gelenleri anlatmaya başlar. Arkadaşları ilgiyle dinliyor. Yaşar, çocukluğundan itibaren anlatmaya başlar. Yaşar’ın doğum belgesi yoktur. Bu yüzden okula gidemez. Nüfus cüzdanı almak için nüfus müdürlüğüne gider. Kayıtlara göre Yaşar Yaşamaz Çanakkale’de şehit olmuştur. Defter yalan söylemez, bu kişiye kimlik verilemez diyorlar.
Yıllar sonra Yaşar büyümüştür. Nüfus cüzdanı olmasa da askere alınır. Askerliğini bitirir ama izin alamaz. Çünkü doğum belgesi yoktur. Sonunda komutanlardan biri askerliğini yaptığına dair bir kağıt verir. Yaşar köyüne döner ve babasının vefat ettiğini öğrenir. Babasından miras kalmıştır. Ama mirası alamaz. Önce babasının vergi borçlarını ödemek zorundadır. Miras alabilmek için nüfus cüzdanı da vermesi gerekir. Yaşar tanıdıklarından borç alır ve babasının tüm borçlarını öder. Mirası almak için tüm belgeleri hazırlar, ancak belirli bir belgede bir numara eksik. Numarayı almak için nereye gitsede numarayı alacak kişiyi bulamaz. Bu yetkilinin stada gittiğini öğrenir, oraya gider. Arama yaparken deli olduğu için akıl hastanesine gönderilir.
Bir süre akıl hastanesinde kaldıktan sonra doktorun izniyle kaçar. Mirasını almak için dava açar. Hazine avukatı Yaşar isimli bir kişinin yaşamadığını belirttiği için parayı alamaz. Yaşar, babasının mirasından mahrum kalır. Bütün bunlar olurken, nüfus cüzdanını alamadığı için sevdiği Ayşe ile evlenemez. Ayşe, İstanbul’daki Yaşar’a kaçar. Yaşar Ayşe’ye iş bulur ve oda çalışmaya başlar.
Satı adında bir hemşerisinin yanına gider. Bir iş bulmak için ondan bir referans kartı alır. Aradan uzun bir süre geçtiği için tavsiye kartındaki yazılar silinmiştir. Bu şansı da kaybeder. Bir gün tanımadığı biri bakkal açmayı teklif eder. Yaşar bu iş için Ayşe’den para alır. Bakkal açarlar. Çok para kazandıktan sonra Yaşar’ın ortağı kaçar. Yaşar, Ayşe ile çalışmaya başlar. Get-ve-al, bahçıvanlık gibi şeyler yapar. Evin hanımı Yaşar’ın kimliğinin olmadığını öğrenince onu kovar. Bir süre sonra Ayşe hamile olduğu için kovulur.
Yaşar kaleci olarak iş bulur. Bu işi yapamaz, patronu onu kovar. Kaldığı otelde bir tanıdığı ona iş teklif eder. Arabaların önüne atlayacak ve para alacak. Yaşar da bu işi dener. Eski bir arabanın önüne atılır. Para alamaz.
Ayşe’nin annesi ve babası onları affeder ve köylerine davet eder. Yaşar’ın ilk işi, oğlunun doğum belgesini almaktır. Çocuğun adı Hayati’dir. Hayatiye doğum belgesi alamaz. Çünkü babası hayatta değil. Bunun üzerine Yaşar memurları lanetler ve hapse atılır.
Kısa Bilgiler
- Aziz Nesin bu eseriyle 1978 yılında Madaralı Roman Ödülü’nü almıştır. Roman, 21 bölümden oluşmaktadır.
- Türk edebiyatında bürokrasinin en önemli yergilerinden biri olan roman, tiyatro oyunlarına ve sinemaya da uyarlanmıştır.
- Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz romanı, Eylül 2012 tarihine dek 31 baskı ile toplamda 143 bin adet basılmıştır.
Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz – Kitap Açıklaması
“Aziz Nesin Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz’ı önce radyo oyunu olarak yazdı. Kazandığı büyük başarı üstüne sahne oyunu haline getirdi. Israrlar üzerine senaryosunu yazdı; çoğu tiyatrocudan olduğu gibi, bu kez de filmciden telif hakkını alamadı. Bir haftalık gazetede çizgi romanı yayımlandı. Ardından televizyon senaryosunu yazdı. Okurların isteği, çevrenin baskısı artınca sonunda Yaşar Yaşamaz, şu an elinizde tuttuğunuz roman oldu.
Kitabın giriş yazısını kaleme alan Meral Çelen bu büyük ilgiyi Yaşar Yaşamaz’ın ağzından şöyle açıklıyor:
“…Ünümün bu kadar yaygınlaşmasına, beni bu kadar sevmenize ilk zamanlar akıl erdiremiyordum ama şimdi biliyorum artık… Nasıl hepimizde biraz Don Kişot’luk varsa, demek biraz da Yaşar Yaşamaz’lık varmış… Başıma gelenler yabancınız olsaydı, sever miydiniz beni, arar mıydınız?”
(Tanıtım Bülteninden)
