Moby Dick – Herman Melville
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Herman Melville |
| Yayınlanma Tarihi: | 1851 |
| Yayınevi: |
Karakterler
Mocha Dick: Bilinen gerçek bir beyaz balina, Balina avcılığı dünyasında öldürülemeyen şiddetli bir dövüşçü olarak efsanevi bir şöhrete sahip benzersiz bir beyaz balina olarak bilinir.
İsmail: Hikâyenin anlatıcısı İsmail’in aslında hikâyede çok az aktif bir rolü var. Yine de, Moby Dick’in peşine düşme hakkında bildiğimiz her şey bize İsmail aracılığıyla geliyor ve kitabın başarısı ya da başarısızlığı, onun sesiyle nasıl bir ilişki kurduğumuza odaklanıyor. İsmail gür, zeki bir anlatıcıdır.
Kaptan Ahab: Balina avcısı Pequod’un kaptanı Ahab, büyüleyici bir karakterdir.
Starbuck: Geminin ilk arkadaşı olan Starbuck zeki, açık sözlü, yetenekli ve son derece dindardır.
Queequeg: İsmail’in kitapta tanıştığı ilk kişidir ve ikisi çok yakın arkadaş olur.
Stubb: Pequod’un ikinci arkadaşıdır. Mizah anlayışı ve genel olarak kolay davranan kişiliği nedeniyle mürettebatın popüler bir üyesidir.
Tashtego: Stubb’ın zıpkıncısıdır.
Daggoo: Flask’ın zıpkıncısıdır.
Cep şişesi: Üçüncü eş, saldırgan tavrı ve kasıtlı olarak neredeyse saygısız tavrı nedeniyle sevmesi zor olan kısa, güçlü yapılı bir adamdır.
Pip: Kitaptaki en önemli karakterlerden biridir. Genç bir Siyah çocuk olan Pip, mürettebatın en düşük rütbeli üyesidir, kabin görevlisi rolünü üstlenir ve yapılması gereken her türlü tuhaf işi yapar.
Fedallah: konusunda tanımlanmamış bir yabancıdır.
Konusu
En önemli klasiklerden biri olan Moby Dick, Kaptan Ahab’ın yürüttüğü umutsuz ve yenilgiyle sonuçlanan bir savaşı anlatır. Yıllardır güney denizlerini dehşete düşüren Moby Dick adlı beyaz balina, yaşlı kaptanın ilk karşılaşmalarında hem bacağını hem de gemisini kaybetmesine neden olur ve olaylar başlar.
Moby Dick Özeti
İsmail, hayatını denizlerde geçirmiş yalnız ve yalnız bir adamdır. Karada olmak ona huzur vermiyordu. Okyanusun çılgın sarsıntılarına alışmıştı. Perde gibi düz bir parça üzerinde yürümek, nefes almak onun için anlamsızdı. Ve kısa bir süre sonra tekrar denize gitmek için gemilerde iş arayacaktı. Ama bu seferki işi biraz farklıydı. Balina avcılığı yapmak istedi. O zamanlar ampul icat edilmediğinden, gecenin zifiri karanlığını aydınlatmak için mumlar kullanırdı. Ve tabii ki mum balina yağından yapılırdı. Balina avcılığı zaten en zor işlerden biriydi. Bu yüzden hayatında yeni değişikliklere yer açmak isteyen İsmail, balina avcısı olmak ister.
Bedford’da kaldığı gece bir handa kalmayı düşünen İsmail, harap bir handa bir oda bulabilmiş ancak o odayı başka bir adamla paylaşmak zorunda kalmıştır. Karanlıkta aynı yatakta yattığı adamı göremeyen İsmail, yüzünde ilginç desenler olan iri yarı bir adamı mumun gölgeleriyle birlikte görünce korkudan haykırır. İsmail bir başına değildi. Yüzünde ilginç çizgiler olan Queequeg’i gördüğünde aynı tepkiyi verdi. Queequeg artık bu tepkilere alışmıştı. Bu yüzden sessizce yatağın bir ucuna kıvrıldı. İsmail ise bütün gece korkudan zar zor uyuyakalmıştı. Ertesi gün İsmail son günlerini şehirde dolaşarak geçirmek istedi, bu yüzden ilk işi bir kiliseye gitmek oldu. Ve gittiği kilise de onu Queequeg’de görünce çok şaşırdı. Queequeg’in böyle bir adam olduğunu tahmin etmemişti ama hanın sahibi İsmail’i onun çok kibar ve merhametli bir adam olduğu konusunda uyarmıştı.
Hana döndüğünde Queequeg’i şöminenin yanında kitap okurken buldu. Yanına gidip dün gece için özür diledikten sonra konuşmaya başlamıştı. Queequeg’e okuma yazma bilip bilmediğini sorduğunda, Queequeg bilmediğini söylediğinde İsmail kitabı ona bile okumuştu. Ve Queequeg ile doğan dostlukları buradan başladı ve çok yakınlaştı. Nitekim gemide iş bulma zamanı gelmişti ve İsmail aynı gemide çalışmak üzere Queequeg’i de yanına aldı. Başa çıkabilecekleri bir gemi bulduklarında, etraflarında sırlar pusuya yatmıştı. Gemiye bindikleri andan itibaren geminin asıl kaptanını hiç görmemişlerdi. Ya birinci arkadaş Starbuck, üçüncü eş Stubb ya da dördüncü eş Flask. İsmail, denize açıldıktan çok sonra görebildi. Kaptan Ahab’ın tek bacağı yoktu. Ve okyanusların efsanesi Moby Dick yüzündendi. Gemiyle yola çıkmalarının nedeni balina yakalamaktı. Asıl amaç, Kaptan Ahab’ın takıntılı olduğu Moby Dick’i öldürmekti. Ve büyük bir para ödülü koyduğu için, Birinci Subay Starbuck dışında kimse itiraz etmedi. Hepsi intikam uğruna okyanusların efsanesi Moby Dick’in peşinde yaşamlarından vazgeçmişti. İsmail de aralarındaydı. Kaptan Ahab düşünceliydi. Moby Dick’in nerede olduğunu düşünerek ne yedi ne içti. Birkaç kez görmüştü, hemen teknelere atladılar ve Moby Dick’i takip ettiler ama kimse o dev balinayı yakalayamadı. Arada birkaç balina yakaladılar ama bunun dışında odaklandıkları tek şey Moby Dick’ti.
Bu olayların yanı sıra, bir gün Queequeg çok hastalandı. Herkes onun öleceğini biliyordu. Hatta isteği üzerine denizciler için özel tabutlardan yapılmıştı ama Queequeg ölmemişti. Aksine bir anda hızla iyileşmeye başladı. Kaptan Ahab, okyanusta tanıştığı herkese Moby Dick’i soruyordu ama diğer gemilerin kaptanları tek bir şey söyledi. ‘O balinayı görünce kaçın’. Nitekim son karşılaşmalarında herkes öldü. Sadece İsmail hayatta kaldı. Queequeg’in ölümü için hazırlanan tabut sayesinde oldu. Ve hepsi Kaptan Ahab’ın karşı konulmaz kin, öfke ve intikamı yüzünden vahşice hayatlarını kaybetmişlerdi. Geçmişe takılıp kalmanın tam bir zaman kaybı olduğunu söyler, işte çok doğru bir tespitti. Geçmişte yaşadığımız sürece, geçmişin acısını çekmeye devam ediyoruz. Geçmiş, bugünümüze rehberlik edebilir, ancak bugünümüz de yarınımıza rehberlik edecektir. Kaptan Ahab’ın yaptığı en büyük hataydı. Bu bir balina ve Okyanustaki en tehlikeli hayvandı. Yırtıcı olmak onun doğasında var. Moby Dick bile Kaptan Ahab’dan kaçmıştı. Kaptan Ahab, geçmişinin bugününü yönlendirmesine izin vermemelidir. Yaptığı hata, birçok insanın hayatına mal olduğu gibi kendi hayatına da mal oldu.
Moby Dick – Kitap Açıklaması
Adım İsmail. Maceraya susamışlığımdır bu balina avı gemisine katılmamın sebebi. Aslına bakarsanız bu yolculuğa başlarken ben de bilmiyordum, beklenmedik bir şekilde Queequeg adındaki bir zıpkıncıyla arkadaş olup Ahab denen ve intikam hırsıyla yanıp tutuşan böyle bir kaptanla karşılaşacağımı.
Engin okyanuslarda, hırçın denizlerde yelken açıyoruz her gün. Hedefimizde bir beyaz balina var. Sıradan bir balina değil bu; adı Moby Dick ve Kaptan Ahab’ın bir bacağını kaybetmesine neden olmuş uzun zaman önce. Tek amacımız var, o da Moby Dick’i bulup, Kaptan Ahab’ın intikamını almasını sağlamak.
Umarım Kaptan Ahab’ın bir tür takıntı hâline getirdiği bu intikam arzusunun bedelini hep birlikte ödemek zorunda kalmayız…
Amerikalı yazar Herman Melville’in (1819-1891) başyapıtı Moby Dick, dünya edebiyatının en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir. Pek çok kereler beyaz perdeye de uyarlanan roman, tüm dünyada popülerliğini koruyan klasiklerden biri olmaya devam etmektedir.
