Lanetli Avlu – İvo Andriç
| Tür: | Roman |
| Yazar: | İvo Andriç |
| Yayınlanma Tarihi: | 1954 |
| Yayınevi: | İletişim Yayıncılık |
Karakterler
Keşiş Pierre: Anlatıcıdır. Cemil ile hapishanede tanışır.
Cemil: İyi bir eğitim görmüş, yaşadığı İzmir’in zenginlerinden biridir.
Konusu
17. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu’nun İstanbul, İzmir, Suriye ve Bosna gibi topraklarında geçiyor. Birinci bölümde olaylar 17. yüzyılda İstanbul’da, Lanetli Avlu denilen bir hapishanede başlıyor. Kendisini Cem Sultan sanan bir genç, hikâyesini anlatıcı keşiş Pierre’e anlatır. Ağabeyi Sultan Bayezid ile Cem Sultan arasında geçen olaylar, önce Rahip Piyer’in Cemil’den duyduklarının aktarımı ve üçüncü tekil anlatımıyla; ardından kendini Cem zanneden Cemil’in hüzünlü ilk tekil anlatımıyla anlatılır. Eserde Cem Sultan, iki farklı dünya arasındaki doğu-batı, Müslüman-Hıristiyan, muhalefet-güç, büyük-küçük, hırs-kader konumlanmasında beşeri yönüyle felsefi olarak değerlendirilmektedir.
Lanetli Avlu Özeti
Anlatıcı Keşiş Pierre, İstanbul’da Uğursuz Avlu adlı bir hapishanede İzmirli zengin bir genç olan Cemil ile tanışır. İyi bir eğitimle büyüyen ve yurt dışına seyahat eden Cemil, babasını kaybedince İzmir’in en zenginlerinden biri olur. Orta halli bir Rum ailenin kızını sevip onunla evlenmek istese de babasının onu bir Türk’e vermek istemeyip İzmir dışından bir Rumla evlendirmesine üzülen Cemil, İstanbul’a gider. Orada iki yıl daha okur ve kendini kitaplara adar.
Cemil’in asıl ilgi alanı tarih ve özellikle Sultan II. Bayezid ve ağabeyi Şehzade Cem’in trajik öyküsüne hapsolmuş ve talihsiz ağabeyi Cem’in öyküsüne takıntılı hale gelmiş ve kendisini onunla özdeşleştirmiştir. Kardeşine suikast düzenlemek isteyen Cem Sultan’ın hikâyelerini içselleştirdiği için dönemin padişahına suikast düzenleme şüphesiyle hapse atılan Cemil, altı gün boyunca rahip Pierre’e Cem Sultan’ın hikâyesini anlatır.
Lanetli Avlu – Kitap Açıklaması
Lanetli Avlu, Balkan edebiyatında çığır açan Nobel ödüllü yazar İvo Andriç’in hapsedilme deneyimi ve iradenin sınırları üzerine çarpıcı anlatısı. Osmanlı İstanbul’undaki bir hapishanenin “lanetli avlusu”nda toplanan Müslüman, Yahudi, Hıristiyan mahkûmlar cezaevi avlusunun karamsar atmosferine kişiselle tarihseli birleştiren öyküleriyle direnmektedirler. Mahkûmlardan birinin öyküsü Osmanlı şehzadesi Cem Sultan’ın sürgün ve hapis deneyimine açılırken, bir başkasının öyküsü Balkanların çok uluslu mirasından baki kalmış gerçek yaşam sahneleri sunmaktadır. Lanetli Avlu, öykülerine sarılan insanın cezaevinin lanetiyle nasıl baş edebildiğini gösteren bir başyapıt.
“Andriç, Yugoslavya’nın dünyadaki şöhretine hepimizden çok katkıda bulundu.”
Josıf Broz Tıto
(Tanıtım Bülteninden)
