Karacadağ Efsanesi
Karacadağ, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Şanlıurfa, Diyarbakır ve Mardin sınırları içinde yer alan ve halk arasında birçok efsaneye konu olmuş volkanik bir dağdır. Bu dağla ilgili en bilinen efsanelerden biri, bir aşk, lanet ve doğanın gücü üzerine kuruludur.
Efsanenin Anlatımı
Çok eski zamanlarda, Karacadağ’ın eteklerinde bir bey oğlu ve bir çoban kızı birbirlerine âşık olmuş. Ancak bey, kızın fakir olması nedeniyle bu aşka karşı çıkmış ve oğlunu zorla başka biriyle evlendirmek istemiş.
İki genç, kaçıp birlikte yeni bir hayat kurmaya karar vermişler. Tam dağdan kaçarlarken, beyin adamları peşlerine düşmüş ve onları yakalamış. Bey, öfkeden deliye dönmüş ve oğlunu da, çoban kızını da affetmemiş. Onları Karacadağ’ın zirvesine çıkarıp idam etmeye karar vermiş.
Gençler son kez birbirlerine sarılırken, çoban kızı gözlerini gökyüzüne kaldırarak Tanrı’ya yalvarmış:
“Ey Yüce Allah! Bizi ayırmasınlar! Eğer bir araya gelemeyeceksek, bizi sonsuza kadar burada sakla!”
Tam o anda yer sarsılmış, gökyüzü karararak gök gürlemiş. Bey ve adamları dehşet içinde geriye çekilirken, genç âşıkların olduğu yer bir anda lavlarla kaplanmış ve Karacadağ, büyük bir volkan gibi patlamış.
Bu büyük patlamayla birlikte, gençlerin bedeni dağın bir parçasına dönüşmüş. Bey ve adamları ise korkuyla kaçmışlar. O günden sonra Karacadağ, kara taşlarla kaplı ve gizemli bir dağ olarak anılmaya başlamış.
Efsanenin Kültürel Anlamı
• Aşk ve fedakârlık: Karacadağ, ayrılığa karşı direnen bir aşkın sembolü olarak anlatılır.
• Doğanın gücü: Halk arasında, Karacadağ’ın volkanik yapısının, o büyük aşkın ve lanetin izlerini taşıdığına inanılır.
• Kutsal bir mekân: Bölge halkı, Karacadağ’a çıktığında sessiz olmaya, taşlara ve doğaya zarar vermemeye dikkat eder. Çünkü burada hâlâ genç âşıkların ruhlarının dolaştığına inanılır.
Günümüzde bile Karacadağ’a çıkan bazı insanlar, geceleri esen rüzgârın âşıkların fısıltılarına benzediğini söyler ve bu efsaneyi anlatmaya devam eder.
