İntihar – Emile Durkheim
Tür: | Araştırma – Tarih |
Yazar: | Emile Durkheim |
Yayınlanma Tarihi: | 1897 |
Yayınevi: | Pozitif Yayıncılık |
Konusu
İntihar kavramı üzerine metodolojik bir çalışmadır. Durkheim bu çalışmasıyla intihar olgusunu ırk, iklim, kalıtım gibi nedenlerle ilişkilendiren tezleri çürütmeyi ele almaktadır. Modern sosyolojinin temel bakış açılarından biri olan yapısal işlevselliğin kurulmasına katkıda bulunmuştur.
İntihar Özeti
Kitap, 3 ana bölümden oluşur:
- Toplumsal dışı etmenler
- Toplumsal nedenler ve toplumsal tipler,
- Bir toplumsal olgu niteliğiyle intihar genel çizgiler
Kitabın ilk bölümünde intiharın toplumsal olmayan nedenlerini tartışır. Dış dünya etmenlerini, psikopattık durumları, ruhsal durumları ve bunların intiharla ilişkisini anlattığı bir bölümdür. Bu bölümdeki düşüncelerini çeşitli örneklerle destekler. Onun çıkarımı, akıl hastalığı, ırk gibi özelliklerin intiharla bir ilişkisi olmadığı yönündedir. Toplum dışı etkenler içinde taklit olgusunu da inceler. Ancak taklit ve intihar arasında doğrudan bir ilişki bulamaz.
Bencil intihar: Kişinin içinde bulunduğu gruptan kopma noktasına gelmesi ve kendini yalnız hissetmesi durumunda bu tür intihar görülür. Topluma olan bağlılığını yitirdiği görülmektedir.
Fedakâr intihar: Bireyin topluma aşırı bağlı olduğu ve toplumla aşırı bütünleştiği durumlarda görülür. Bu durumda kişi yerine getirmesi gereken bir toplumsal görevle karşı karşıyadır. Toplumun gelenek ve görenekleri bunun üzerindedir. Bu uğurda kendini feda eder. Bu türün bir örneği olarak Durkheim, kocası öldükten sonra intihar etmeyi görev sayan Hintli kadınları anlatır. Askeri intiharları da istatistiklerle bu kategoriye koyar.
Anomik intihar: Toplumsal düzen ve birliğin bozulması, bazı norm ve değerlerin kaybolması sonucu görülür. Durkheim, bunalım olarak gördüğü ekonomik krizleri bu intihar türü ile birleştirir. Bu krizler sonucunda bireyin hayatı değişir ve onu intihara sürüklemek mümkündür. Ayrıca boşanmanın anomik intihar nedeni olabileceğini düşünüyor.
Kaderci intihar: Katı kurallar altında ezilen ve bastırılan bireylerde görülür. Birinin davranışının başkaları tarafından aşırı düzenlenmesinden kaynaklanır. Birey hayatını kontrol edemediğini düşünür. Ona göre, grubu tarafından belirlenen kurallar tarafından yönetilir. Şiddetli bir umutsuzluk yaşar. Durkheim köleleri bu gruba koyar.
Üçüncü bölümde Durkheim intihardaki sosyal unsurun ne olduğunu ele alır. Ona göre bireyi ölüme götüren toplumsal akımlardır.
İkinci bölümde Durkheim, intiharı 4’e ayırmıştır:
İntihar – Kitap Açıklaması
Modern sosyolojinin kurucusu olarak kabul edilen Emile Durkheim, sosyolojiyi özellikle bağımsız akademik bir disiplin haline getirmeye çalışmış bu alandaki kürsü sahibi ilk kişidir. Modern sosyolojideki temel perspektiflerden biri olan yapısal işlevselliğin kurulmasına katkıda bulunmuştur.
Sosyolojik bir başyapıt olan bu kitabında Durkheim, “Ölen kişi tarafından ölümle sonuçlanacağını bilerek olumlu veya olumsuz bir edimin doğrudan ya da dolaylı sonucu olan her ölüm olayına intihar denir” der. Durkheim intihar olayını açıklamak üzere önce o zamana değin bu konuda öne sürülmüş bütün belli başlı görüşleri irdelemekle işe başladığı bu kitabında, bunların geçersizliğini ve yetersizliğini birer birer kanıtladıktan sonra kendi önerisini ortaya koyuyor.
Durkheim’in sosyolog olması konulara daha toplumsal bir gözle bakmasını sağlarken kitaptaki her eleştirisini bilimsel verilere dayandırıyor. Onun kuramına dayanarak yüzyılı aşkın süredir yüzlerce çalışma yapılmasına rağmen, Durkheim’ın bu kitabı intihar üzerine yazılmış en kapsamlı, en gerçekçi ve en başarılı kitap olmaya devam ediyor.
(Tanıtım Bülteninden)