Efendi İle Uşağı – Lev Tolstoy
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Lev Tolstoy |
| Yayınlanma Tarihi: | 1895 |
| Yayınevi: | Lev Nikolayeviç Tolstoy |
Karakterler
Vasili Andreyiç: Servetine servet katmak isteyen son derce aç gölü bir adamdır ve hikayedeki efendidir.
Nikita: Her denileni yapmaya alışmış ve ezilmeyi fazlası ile kabul etmiş bir insandır.
Mafra: Nikita’nın eşidir.
Konusu
Kitap insanların birbirine ne denli muhtaç olduğunu ele almaktadır. İnsanların birbirine muhtaç olmaları ve eşit yapıda olmamaları en ince ayrıntısına kadar işlenmektedir. Kendini ötekileştiren insanların hayattan neler alabileceğini ya da neler kaybedebileceğini okuyuculara sunmaktadır.
Efendi İle Uşağı Özeti
Olay 1870 yılının kış mevsiminde geçmektedir. Yortu adını verdikleri bir Hristiyan Bayramı kutlamasından hemen sonraki günler de, Kilise Yönetim başkanı olan ve aynı zamanda tüccarlık yapan Vasili Andreyiç Brehunov kiliseyi hiçbir şekilde bırakıp kendi işlerine bakamamaktadır. Konuklarını ağırladıktan sonra kendi işinin başına geçmeyi planlamaktadır.
Nikita ise yaşamını uşaklık yaparak geçirmeye çalılan biridir. Oldukça yaşlı görünen bir köylü gibiydi. Ancak tercih edilmesinin bir sebebi bulunmaktaydı. Nikita hem çalışkan biridir hem de son derece sessiz bir yapıya sahiptir. İçkiyi ise uzun yıllar önce bırakmıştır. Nikita olabilecek en az ücretle dahi çalışmayı kabul etmektedir. Ancak eşi Mafra son derece becerikli bir kadındır. Mafra Nikita’nın çalıştığı tüm ücretleri almaktadır. Nikita’nın efendisi her zaman maddiyata önem vermektedir. Maddiyat uğruna birçok farklı adım atmaktadır. Yine bu sebepten uşağını da yanına alarak karlı ve fırtınalı bir günde yola çıkmıştır. Ancak gidecekleri yere varmadan durdukları bir köyde yanlış yola girdiklerini fark ederler. Isınmak ve dinlenmek için İsa adında bir köylü burada kalmalarını önerir. Ancak efendi Vasili Andreyiç çok işlerinin olduğunu ve bu yüzden burada kalamayacaklarını söyler. Yola devam ettikleri sırada fırtına daha da çok artmaktadır. Artık yol izleri dahi hiçbir şekilde belli olmamaktadır. Yolda giderken tipinin de iyice artması ile yol tamamen görünmez bir hal almıştır. Nikita ve efendisi yolu bulmaları için kendilerini tamamı ile ata teslim etmişlerdir. Yola devam ederken bir eve denk gelirler. Kapısını çaldıklarına yaşlı bir adam ve genç biri kapıyı onlara açar. İçeri girip ısınmaya çalışırlar. Çay ve viskiler içilir ve ısındıktan hemen sonra kalkmaya arar verirler. Her ne kadar ev sahibi kalmaları konusunda ısrar etse de Nikita’nın efendisi onu dinlemez ve kalkmak konusunda nettir.
Nikita yalnızca başkalarının isteklerine göre hareket etmeye alıştığından istese de istemese de efendisi ile gitmek zorunda kalır. Yolculuk yapmak için önlerindeki tek ve en büyük engel fırtınadır. Ancak Nikita’nın efendisi bu duruma neredeyse hiç aldırış etmemektedir. Devam ettikleri yolda at bir anda durur. İçgüdüsel bir tehlike olduğunu hissetmektedir. Nikita sorunun ne olduğuna bakmak için araçtan iner ancak uçurumdan aşağı düşer. Son derece uzun gayretler sonucunda düştüğü yerden çıkar. Vasili Andreyiç geri dönmeleri gerektiğini söyler ancak önlerinde bir uçurum olduğundan geri dönmeleri mümkün değildir. Geceyi durarak geçirmeye karar verirler. Vasili kalın kürkünün içerisinde pek üşümemektedir. Ancak kurt seslerinden korktuğundan uyuyamaz. Daha sonrasında ata biner ve oradan ayrılır. Nikita’yı hiç düşünmez.
Kısa Bilgiler
- Kitapta sınıf farklılıkları ele alınır.
- İlk yayınlanma tarihi 1835 yılıdır. Bazı kaynaklara göre ise kitabın yayınlanma tarihi 1900 yılıdır.
- Bu kitapta ilgin olan nokta ise Tolstoy’un da yazdığı öyküdeki uşak gibi kitabının yayınlanmasından 10 yıl sonra bir kış günü istasyonda donarak ölmesidir.
- Adeta kitabında yazdıklarını farklı bir zaman diliminde farklı sebepler ile yaşamış ve kitabın sonunu kendi hayatında görmüştür.
Efendi ile Uşağı – Kitap Açıklaması
Efendi ile Uşağı, hayalini kurduğu ve zenginliğini arttıracak koruyu rakiplerinden önce satın almak isteyen Vasiliy Andreiç’i, yardımcısı Nikita ile birlikte karlı ve fırtınalı bir havada yollara düşmeye iten ve hayatının seçimi ile karşı karşıya bırakan dürtüyü anlatırken aynı zamanda sınıf farklılıklarının çarpıcı bir örneğini ortaya koymaktadır.
Sergi Baba’da ise acıyla son bulan bir aşk macerasının ardından manastıra kapanan genç bir adamın zaman içindeki değişimine, yaşam amacını ararken deneyimlediği içsel çatışmalara ve Rus edebiyatının usta kaleminin insan zihninin yeni bir noktasını aydınlatışına tanıklık ederiz.
Hayata bakışını karşıtlıklar üzerine şekillendiren Tolstoy’un bir insanın ancak başkasının acısını duyarsa insan olabileceğini vurguladığı bu öykülerini Mehmet Yılmaz’ın özenli çevirisiyle sunuyoruz.
Kullanılacak Reklam Mecraları: Bu kitabın hedef kitleye tanıtımını yayınevimize ait sosyal medya hesapları üzerinden yapmayı planlıyoruz.
(Tanıtım Bülteninden)
