Yusufçuk Yusuf – Yaşar Kemal
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Yaşar Kemal |
| Yayınlanma Tarihi: | 1975 |
| Yayınevi: | Yapı Kredi Yayınları |
Karakterler
Yusuf Yusuf: Derviş’in sadık dostu, birinci ciltte rakip aşiretten Murtaza Bey’i vuran Kürt Mahmut’un oğludur. Derviş Bey, babasına verdiği cinayeti işleme görevini bu kez oğlu Yusuf’a verir. Yusuf, kavmine ve beynine sadık, temiz kalpli ve vicdanlı bir yiğittir. Derviş Bey’e ve aşiretine olan bağlılığı ile adam öldürme görevi arasında bocalaması romanın ana temalarından biridir.
Derviş Bey: İstanbul’da hukuk okumuş, Fransızca, İngilizce, Yunanca ve Arapça bilen, aşiret Türkmen âdet, soy ve geleneklerine önem veren, aşiretinin itibarını ve nüfuzunu korumak için gerekirse cinayet işleyebilen, erkeklik peşinde koşan bir aşiret reisidir.
Kabakçıoğlu: Mahir Bey, Derviş Bey’den toprak elde etmeye çalışan ve Derviş Bey’e düşman olduğu halde dost gibi görünmeye çalışan ikiyüzlü ve yeni doğmuş bir ağadır.
Mustafa Bey: Akyollu aşiretinin reisidir. Derviş Bey’i öldürerek rakibini ortadan kaldırmayı hedefleyen aşiretin reisidir.
Konusu
Sarılar ve Akyollu aşiretleri arasındaki çatışmalardan yola çıkarak Çukurova’daki feodal yapıların güç ve nüfuz savaşları romanın kurgusunu oluşturur. Sanayileşme, traktörler ve biçerdöverler ile toprak sahipleri güç kaybetmeye başlamış ve feodal yapıya atfedilen değerleri katletmeye başlayan kapitalist sistem, ağalar olarak egemenliğini göstermeye başlamıştır.
Bu roman yabancılaşma ve değişmenin romanıdır. Çukurova’daki iki ağanın kişiliğinde feodal düzenin can çekişmesi, bitişi, tükenişi verilir.
Yusufçuk Yusuf Özeti
Yazar, Akçasaz’ın Ağaları serisinin ikinci romanı Yusufçuk Yusuf’ta Mahir Kabakçıoğlu ile Derviş Bey arasındaki husumetleri merkez alır. Mahir, ekonomik gücün ve yeni nesil bir şebekenin temsilcisi olarak karşımıza çıkar. Derviş Bey ise halkın gücünden beslenen ve geleneklere bağlı bir ağayı temsil eder. Derviş Bey’in oğlu Akyol halkı tarafından öldürülür. Bunun üzerine Derviş Bey, Akyollu Mustafa Bey’in oğlu Mehmet Ali’yi öldürmek ister. Mehmet Ali her şeyi satar ve Adana’ya gider. Babasının yanında kalırsa öldürüleceğinin farkındadır. Mehmet Ali gittikten sonra Mustafa Akyollu ölüm korkusuyla elinde silahla beklemektedir. Mahir Kabakçıoğlu ihtiyatlı ve ikiyüzlü bir ev sahibidir. Viyana’da eğitim görmüş fakir bir ailenin oğludur. Mahir, sermayesini toprağa yatırmanın ve zengin olmanın hayalini kurar. Bu hayaller Derviş Bey’in sahasından da geçer. Derviş Bey, Mahir Bey’i sevmez. Mahir Bey çıkarları için Derviş Bey ile iyi geçinmeye çalışır. Önce Derviş Bey ile barışmaya gider. Mahir Bey barış yapmak istese de Derviş Bey kabul etmez. Mahir Bey bu kez köyün ileri gelenlerini aracı olarak gönderir. Derviş Bey bir daha barışmayacaktır. Sonunda Reşid Ağa’yı gönderdiğinde Derviş Bey buna dayanamaz ve barışır. Türkmen geleneklerine göre Mahir Bey kefen giyerek Derviş Bey’in kapısına gelir. Ancak Mahir Bey bunu yapmamakta kararlıdır. Mahir Bey, Derviş Bey’i öldürmek için Sarı Mistik ile bir anlaşma yapar. Sarı Mistik, Derviş Bey’i tanıdığında onun iyi bir insan olduğuna karar verir. Onu öldürmeyi reddediyor. Silahı ve parayı Mahir Bey’e iade eder. Mahir Bey, Türkmen geleneklerine göre barış yapmakla yükümlüdür. Köydeki geleneklerin önemini ve yeniden canlandırılması hakkında bilgi verir. Bu fikirler tüm köye yayılır.
Arzuhalci Ali’yi komünist olduğu gerekçesiyle içeri attılar. Köyde Ali’nin başına gelen olay başını alır. Köylüler bu durumdan başka bir şey konuşamazlar. Mahir Bey, kefen giyip köyü dolaşırken alay konusu olmasın diye bu komployu kurar. Mahir Bey aslında bir gelenekçi değildir. Ancak geleneklerin öneminden bahseder ve köylüleri kışkırtır. Beklenen gün gelir ve Mahir Bey kefeni giyer. Köyü dolaştıktan sonra Derviş Bey’in evine gelir. Derviş Bey, bir milli gazeteci eşliğinde olayı daha geniş kitlelere yayar. Derviş Bey, Mahir Bey’in gelenek adamı olduğunu düşünür. Mahir Bey, nefret ettiği Derviş Bey ile sahte arkadaş olur. Yüzüne gülümsüyor ve arkasında kuyular kazar. Sonunda Derviş Bey tarlasını Mahir Bey’e satar. Daha sonra Mahir Bey’in kötü yüzünü görür. Mahir Bey, bu sefer Derviş Bey’in kızı Nurhan ile uğraşmaya devam ediyor. Mahir Bey, oğlu Ergin’e Nurhan’ı almasını söyler. Nurhan’ın bu kötü oyuna düşmesine izin veremezler. Bu nedenle Derviş Bey’in İstanbul’da okuyan kızı Nurhan’a kötü yola düştüğünü söyleyerek iftira atıyorlar. Derviş Bey kızını İstanbul’dan getirmek zorundadır. Mestan adında bir ağa vardır. Bu topraksız tarımın arazi almasını istemeyen Süleyman Aslansoypençe onu öldürür. Köylülerin ileri gelenleri bu adamın cezalandırılması gerektiğini iddia ediyor. Mestan cinayeti işledikten sonra kendini bataklığa atar. Bunun üzerine ailesi köy meydanında cezalandırılır. Mahir Bey’in kefen olayı gururunu incitir. Bu nedenle Deli Hacı’ya para verir ve Derviş Bey’e lanet etmesini söyler. Derviş Bey de Yusuf’tan Deli Hacı’yı öldürmesini ister. İkiyüzlü Mahir Bey cinayeti haber verir. Öte yandan Derviş Bey ile konuşarak Yusuf’un yerini arar. Cinayetten sonra Yusuf konağa geldiğinde Derviş Bey onu güvendiği bir adam olan Sakallı Ali’ye gönderir.
Yusuf onu bulamaz çünkü Sakallı Ali tutuklanmıştır. Derviş Bey’in oğlu Mehmet Ali, ortak olarak kuracağı fabrika için babasından para ister. Bu fabrika Mahir Bey, Ala Temir, Muzaffer, Muallim Rüstem Bey ve Mehmet Ali tarafından ortaklaşa kurulacaktır. Derviş Bey, tarlasını Ala Temir ve Rüstemoğlu’na sattıktan sonra namusu incinir. Mahir Bey’in planlarını anlamıştı ama artık çok geçer. Yıllardır sakladığı Emir Sultan’ı koruyamaz hale gelir. Onun dağılmasını izler. Yusuf konağa döner. Annesi Meyro, oğluna veda eder. Derviş Bey, ailesi için Yusuf’u öldürür.
Akçasazın Ağaları Serisi
| 1. Demirciler Çarşısı Cinayeti | 2. Yusufçuk Yusuf |
Yusufçuk Yusuf – Kitap Açıklaması
Akçasazın Ağaları tarihle, zamanla, düzenle hesaplaşmanın hikâyesidir. Ağalar çökerken yanı başlarında yeni bir tarih yazılır, değişme kaçınılmazdır. Güçlüler dövüşürken doğa da ses verir.
Yusufçuk Yusuf Çukurova’ya kuşaklar boyunca egemen olmuş iki derebeyinin hikâyesidir. Köylüleri yıllarca baskı altında tutan bu güç kırılırken, yeni zamanların gereklerine uyum sağlamış yeni zenginler başka bir güç oluştururlar. Barbarlığı çağrıştıran bu güç, “bataklıktan kurtulmaya yüz tutmuş bir bataklık toprağını yağmalar”.
