Yeşil Gece – Reşat Nuri Güntekin
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Reşat Nuri Güntekin |
| Yayınlanma Tarihi: | 1928 |
| Yayınevi: | İnkılap Kitabevi |
Karakterler
Şahin Efendi: Dönemine göre geri kalmış bir kasabada çağdaş bir eğitim vermek için uğraşmaktadır. İdeallerine kavuşmak için birçok farklı insan ile mücadele etmektedir. Azimli bir öğretmendir.
Rasim: Şahin Efendi’nin fikrilerini her konuda destekleyen biridir. Deli Necip ile birlikte onun en yakın arkadaşıdır.
Mühendis Deli Necip: Şahin Efendi’nin en yakın arkadaşıdır. Şahin Edendi ile birlikte aynı savaşın içerisinde yer almaktadır. Ancak amacına ulaşamadan şehit olmuştur.
Eyüp Hoca: İleri yaşından dolayı kasaba halkının saygı duyduğu biridir. Şahin Efendi’nin istediği tüm yeniliklere karşı çıkmaktadır.
Mehmet Nihat Efendi: Hayatında kimsesi kalmamış ancak görevlerinde son derece başarılı biridir. Fransızca öğretmenliği yapmaktadır. Hakkında birçok farklı asılsız söylendi çıkmış ve bunlardan dolayı hapse girmiştir. Aslı olmadığını anlayınca da salınmıştır.
Konusu
Ülkesini düşünen ve ülkesi için savaşan azimli bir insanı konu edinmektedir. Hangi şartta olursa olsun davasından vazgeçmemekte ve iradeli, azimli, idealist olarak hareket etmektedir. Kitap okuyucuya istediği zaman he zorluğun üstesinden gelebileceğini açıklamaktadır.
Yeşil Gece Özeti
Babası vefat etmiş olan Şahin Efendi, köyde çobanlık yapmaktadır. Çobanlık yaparak annesine bakmakta bir yandan da eğitimine devam etmektedir. Gördüğü eğitimi bazı yönleri sebebi ile sorgulamaktadır. Zaman içerisinde farklı fikirleri savunan medrese hocalarının ve öğrencilerin ortak gayesinin dini kullanarak çıkar elde etmek olduğunu anlamaktadır. Tüm bu şüphelerinde bir türlü cevap bulamadığında medreseyi bitirmeden ayrılır. Daha sonrasında Darülmuallimun’a girer. Buradan da mektep öğretmeni olarak mezun olur.
Şahin Efendi’nin ilk tayin yeri ise Ege Bölgesi’nde Sarıova adında bir kasabadır. Diğer insanlardan öğrendiği bilgilerle göre bu kasaba son derece geri kalmıştır. Çocukların başlarına yeşil sarıklar takmakta, bağnaz ve cahil olarak hayatlarına devam etmektedirler. Şahin Efendi köye geldiğinde burasının aslında daha önceden öğrendiği bir yer olduğunu fark eder. Evler, diğer binalar ve her şey harap haldedir. Geldiği ilk akşam köylülerin yemeğine katılır. Yemekte, köyde sözü geçen birçok hoca ve muallim ile tanışır. Burada bulunanlar Emir Dede’nin mektebin başmuallimi olduğunu anlatır. Köyde bulunan bazı hocalar Şahin Efendi’den pek hoşlanmamıştır. Şahin Efendi, burada geçireceği günlerin zor olacağını anlamıştır.
Şahin Efendi ona söylenenlerin aksine, Emir Dede Mektebi’nin eski binasının yıkılıp yeni bir binanın yapılması gerektiğini düşünmektedir. Ancak köy halkı buna karşı çıkmaktadır. Şahin Efendi tepkiler yüzünden mektebin yıkım işlerini ertelemek zorunda kalır. Rasim ve Deli Necip ile arkadaşlık kurduktan sonra onların desteğini aldıktan sonra yeninden harekete geçer. Şahin Efendi, çocuğu hafız olacak bir adamın yemeğine davet edilmiştir. Hafız çocuğun çok hasta olduğunu görür ve hemen hastaneye götürülmesini ister. Ancak cinci hocalar buna engel olur ve çocuk ölür. Çocuğun annesi, çocuğun mektepten alınarak hafız yapılmak istendiğini ve çocuğun bu yüzden öldüğünü dile getirmektedir.
İlerleyen dönemde bir mayıs gününde Yunanlılar kasabayı istila eder. Bu durum zaten daha önceden beklenen bir durumdur. Yinede bazı aileler kasabayı terk etmektedir. Ancak, Şahin Efendi, Deli Necip ve Rasim kasabada kalmaya ve sonuna kadar direnmeye karar verirler. İlk önce Rasim daha sonrasında ise mühendis Deli Necip ölürler. Tamda bu sırada Şahin Efendi acil bir şekilde karakola çağırılır. Karakolda Yunanlılar tarafından tebliğ edilir. Burada Şahin Efendi’ye sözü geçen biri olduğunu ve Müslümanları Yunanlıların zararsız olduğuna inandırması söylenir. Biraz düşündükten sona halk için faydalı olacağını düşünerek teklifi kabul eder. Bir süre sonra kasaba düşmandan kurtulur. Şahin Efendi kasabadan ayrılır ve kendine yeni bir hayat kurmak için başka yerlere gider. On yıl sonra geri döndüğünde ise kasabanın çok değişmiş olduğunu görür. Kendi eseri olarak gördüğü Emir Dede Mektebi’ne gider. Ancak burada çok farklı bir muamele ile karşılaşır. Onun hain olduğunu dile getirirler.
Kısa Bilgiler
- Yeşil gece romanı, 1928 tarihinde yayınlanmıştır.
- Yazarın kaleme aldığı 9. eseridir.
- Reşat Nuri Güntekin bu romanı “polemik romanım” olarak nitelendirmiştir.
- Roman birçok farklı eleştirmen tarafından da ideolojik bir roman olarak da tanımlanmaktadır.
Yeşil Gece – Kitap Açıklaması
Toplumsal yönü ağır basan bu romanda, medresede yetişen, ancak sonra öğretmen okulunu bitirerek Ege Bölgesi’ndeki bir kasabada, gerici ve çıkarcı birtakım güçlerle savaşan idealist bir gencin serüveni ele alınıyor. Atatürk Devrimi’nin o coşkulu havası içinde, çok güçlü sezgi ve gözlemlerle kaleme alınmış bu kitapta, toplumumuzun o günkü bütün büyük sorunları yürekli biçimde tartışılıyor. Romanın en önemli kahramanı Şahin Hoca’nın kişiliğini oluşturan nitelikler, mücadelesi ve uğradığı yenilgilerin öyküsü sayılabilir.
Okuduğum iyi kitaplardan birtanesiydi. 🤙