Yüzbaşının Kızı – Aleksandr Puşkin
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Aleksandr Puşkin |
| Yayınlanma Tarihi: | 1936 |
| Yayınevi: | İletişim Yayıncılık |
Karakterler
Pyotr Andreyiç: Kararlı, gururlu vefakâr inançları ve aşkı uğruna hayatını feda etmeyi göze alan iyi kalpli Genç bir subaydır.
Savelyiç: Babasının uşağı, Andreyiç’in muhafızı ve koruyucusudur.
Yüzbaşı Mironov: Masha’nın babası Orenburgda görevli yüzbaşıdır. Dirayetli vatansever biridir.
Marya Mironova: Yüzbaşının kızı, Adreyiç’in sevgilisidir.
Şvarbin: Romanın kötülük timsalidir bir karakterdir.
Pugaçev: İsyancıların lideridir.
Konusu
Rus edebiyatında önemli bir yere sahip olan bu kitap, 1700’lerin sonlarında Rusya’da yaşamış genç bir dubanın gözünden anlatılıyor. O dönemde Rusya’nın sıkıntılı ve çalkantılı zamanlarında kaptanın kızına duyduğu sevgiyi ifade eden bir subayın aşkı konu edinmiştir.
Yüzbaşının Kızı Özeti
Pyotr Andreyich Grinyov, emekli bir askerin hayatta kalan tek çocuğudur. Pyotr on yedi yaşındayken babası onu askerliğini yapması için Orenburg’a gönderir. Oraya giderken yolda bir kar fırtınası belirir ve Pyotr yolunu kaybeder. Ama Pyotr’a yolu gösteren gizemli bir adamla karşılaşır. Bunun karşılığında Pyotr rehberine bir tavşan kürk manto sunar.
Orenburg’a vardığında, Pyotr komutanına görünür ve onun tarafından Kaptan Mironov’un komutası altında Belogorsky kalesinde görevlendirilir. Kale, körfezin etrafındaki yüksek ahşap perdeden yapılmış bir çit gibidir. Bu koy ve kale, Kaptan’ın karısı Vasilisa’nın idaresi altında görünüyor. Orada Pyotr, rakibini bir düelloda öldürdükten sonra sürgüne gönderilen subay Svarbin ile arkadaş olur. Pyotr, komutanı Miranov’un verdiği bir akşam yemeğinde kaptanın kızı Masha ile tanışır ve ona âşık olur. Bu, takasları Masha tarafından reddedilen Shvarbin ve Pyotr arasında kesinti yapar. Shvarbin Masha’ya hakaret ettiğinde, Pyotr onu bir düelloya davet eder ve bu da Pyotr’un yaralanmasına neden olur. Pyotr, kızıyla evlenmek için kaptandan izin ister ve kaptan mutlu bir şekilde Pyotr’a izin verir; ama Pyotr’un babası bu evliliğe rıza göstermez. Bundan kısa bir süre sonra, Rus İmparatoru III olarak taç giyer. Peter olduğunu iddia eden Yemelyan Pugachev’in isyanı başlar. Pughayev’in orduları kaleyi kuşatır. Kalenin bulunduğu köyde yaşayan Kazaklar Pugachev’in tarafını tuttukları için kale kolayca Pugachev’in eline geçmiştir. Pugachev, kale komutanı Yüzbaşı Miranaov’dan tarafını tutmasını ve kendisine bağlılık yemini etmesini ister. Kaptan bunu kabul etmez; Asılarak idam edilir ve eşi de öldürülür. Shvarbin taraf değiştirir ve Pugachev’in emirlerini alır ve Pyotr’un idam edilmesini önerir. Ancak Pyotr idam edilmeyi beklerken, hayatı Pugachev tarafından şahsen bağışlanır. Pyotr, Orenburg’a giden yolunu kaybettiğinde, Pugachev’in kendisine rehberlik eden gizemli rehber olduğunu öğrenir.
Ertesi akşam Pyotr ve Pugachev baş başa konuşurlar. Pyotr, Pugachev’i neden kendi komutası altında hizmet edemeyeceğine ikna eder. Pugachev, Pyotr’u Orenburg’a göndermeye karar verir. Pyotr, Orenburg valisine Pugachev’in şehre yürüyeceği haberini iletecektir. Shvarbin, Pugachev Belogorsky kalesinin komutanlığına atanır. Shvarbin, Masha’yı onunla evlenmeye zorlar. Pyotr bu evliliği engellemek için kaleye dönmeye çalışırken Pugachev’in güçleri tarafından yakalanır. Ancak Pyotr, Pugachev ile tekrar konuşmayı başarır ve durumu açıkladıktan sonra Masha ve kendisi serbest bırakılır.
İkili, Pyotr’un babasının malikânesine doğru yola çıkar. Ancak bu sefer Rus ordusu tarafından tutulur. Pyotr orduda kalmak ister ve Masha’yı babasının malikânesine gönderir. Pugachev ile savaş devam eder. Ruslar Pugachev’in isyanını bastırdıktan sonra Pugachev ile yakın ilişkileri nedeniyle Rus makamları tarafından tutuklanır. Askeri duruşma sırasında Shvarbin, Pyotr’a ihanetle suçlayarak aleyhinde ifade verir. Maşa’yı askeri mahkemeye çıkarmak istemeyen Pyotr, bu suçlamaya karşı herhangi bir tanık bulamaz ve sonunda ölüme mahkûm edilir. İmparatoriçe Büyük Catherine ölüm cezasını affeder, ancak Pyotr hala hapistedir.
Masha, Pyotr’un neden kendisini tanık olarak çağırmadığını anlar ve kendini savunur. İmparatoriçe’ye af talep eden bir dilekçe iletmek için St. He, Petersburg’a gitmeye karar verir. Masha Tsarskoe, Selo’da gizemli bir asil hanımla tanışır ve ona tüm hikâyeyi ve İmparatoriçe’yi şahsen görme arzusunu dilekçe vermek için anlatır. Asil hanım ilk başta Masha’yı anlamıyor gibi görünür ve Pyotr’un bir hain olduğunu tekrarlar, ancak Masha daha fazla ayrıntı verir ve onu bunun doğru olmadığına ikna eder. Yakında Masha, İmparatoriçe’yi şahsen görmek için bir davetiye alır. Karşısına çıktığında, daha önce konuştuğu gizemli kadının İmparatoriçe olduğunu anlar. İmparatoriçe, Pyotr’un masumiyetine ikna olur ve Pyotr’un serbest bırakılmasını emreder. Pyotr serbest bırakıldığında, Pugachev’in başını keserek infazına tanık olur. Sonra gider ve Masha ile evlenir.
Kısa Bilgiler
- Yüzbaşının Kızı Puşkin’in 1833-1836 yılları arasında yazdığı ve Yemelyan Pugaçov Ayaklanması sırasında Rus bir subayla görev yaptığı kale komutanı yüzbaşının kızı aralarındaki duygusal ilişkileri konu alan romanıdır.
- Yüzbaşının Kızı, Puşkin’in roman alanındaki en önemli eserlerinden biridir.
Yüzbaşının Kızı – Kitap Açıklaması
Ergin Altay çevirisi, Robert Chandler’ın önsözüyle, Donald Davie’nin sonsözüyle, Yazar ve dönem kronolojisiyle,
Yüzbaşının Kızı, modern Rus edebiyatının kurucu figürlerinden Puşkin’in belgesel gerçekçilik konusundaki mahareti ile kişisel öykülere açılan hayal gücü zenginliğini benzersiz bir şekilde birleştiren, eşine az rastlanır bir tarihsel roman. Pyotr Grinyov, 17 yaşına geldiğinde, emekli bir asker olan babasının ısrarıyla askerliğini yapmak için Orenburg’a gönderilir. Burada Yüzbaşı Mironov’un kızı Maşa’ya âşık olur. Maşa ile Pyotr arasındaki aşk başladıktan kısa süre sonra Pugaçov ayaklanması patlak verir. Rusya’nın uzun modernleşme serüveninde Çar Petro tarafından tasfiye edilene kadar kritik roller oynayan Kazakların da desteğiyle “ayaklanma” büyür. Maşa ile Pyotr arasındaki ilişkinin arka planına kişisel anlatıları şekillendiren Pugaçov Ayaklanması oturur. Yüzbaşının Kızı, geleneğin erken döneminde Puşkin’in tarihsel romana kattığı simetri, denge ve ikna edicilik ilkelerinin hayatiyetini gösteren, çarpıcı bir anlatı.
“Yüzbaşının Kızı, Puşkin’in Rus nesrini yarattığı öykülerden biridir. Bu nesnel, berrak, yapmacıksız ve vurucu anlatı ancak Puşkin gibi gerçek bir şairin elinden çıkabilirdi.”
-Robert Conquest-
(Tanıtım Bülteninden)
