Felatun Beyle Rakım Efendi – Ahmet Mithat Efendi
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Ahmet Mithat Efendi |
| Yayınlanma Tarihi: | 1875 |
| Yayınevi: | Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları |
Karakterler
Felatun Bey: Eğlence ve giyim tutkunu, yanlış anlaşılan, mirasçı, eğlence ve giyim tutkunu biridir.
Rakım Efendi: Küçük yaşta öksüz kalmasına rağmen aklıyla yaşamını sürdürebilen, kendi değerlerine karşı sorumluluk duygusu taşıyan bir gençtir.
Canan: Rakım Efendi’nin satın aldığı cariyedir.
Konusu
Batılılaşmayı yanlış anlayan Felatun Bey ile küçük yaşta öksüz kalmasına rağmen kendi kendini yetiştirmiş ve kendi değerlerine sahip çıkan Rakım Efendi’nin yaşamlarını konu ediniyor.
Felatun Bey ile Rakım Efendi Özeti
Mustafa Merakı Efendi’nin oğlu Felatun Bey de babası gibi giyim kuşamına düşkündür. Varlıklı bir ailenin çocuğu olduğu için savurganca harcar. Ona göre batılılaşma; lüks içinde yaşamak, şık giyinmek ve eğlenceden eğlenceye koşmak onun hayatındaki bakış açısıdır. Felatun, özensiz Fransızcası ile yabancı aileler arasında dolaşmaktan hoşlanır, belirli bir işi yoktur, zamanını dükkânları dolaşarak, kostümlü provalar yaparak ve arkadaş ziyaretleriyle geçirir. Babası öldüğünde çok şey miras kalır, ancak sahip olduğu her şeyi tanıştığı bir İtalyan aktrise verir. Babası mirası tamamen bitirince, eski aile dostları imdadına yetişir ve ona İstanbul dışında bir iş bulurlar. Felatun Bey büyük bir mahcubiyetle İstanbul’u terk etmek zorunda kalır.
Rakım Efendi, Felatun Bey’in tam tersidir. Küçük yaşta babasız ve annesiz kalmasına ve çok fakir olmasına rağmen dadısının yardımıyla kendini çok iyi yetiştirmektedir. Onu çamaşır yıkayarak büyüten dadısına minnettar kişiliğe sahip bir kişi olur. Çok çalışarak Fransızca öğrenir, kendine iyi bir iş bulur, yabancılara Türkçe dersi verir. Evine cariye olarak aldığı Canan’ı eğitip büyütür ve sonunda onu severek evlenir.
Romanın sonunda bu dönem romanlarından bekleneceği üzere Râkım Efendi dilediği hayatı elde ederken, Felâtun Bey yaptığı hataların sonucuna katlanmak zorunda kalır. İsimlerinde kullanılan “efendi” ve “bey” kavramları da karakterlerin temsil ettikleri değerlerin sembolüdür.
Felatun Bey ile Rakım Efendi – Kitap Açıklaması
Bu romanı edebiyatseverler elbette okumamazlık edemezler. Çünkü bu eser hem edebiyatımızın klâsikleri arasındadır, hem de roman türünün ilk örneklerinden biridir. Tarih, sosyoloji, kültür – sanat, fikir ve folklor araştırmacıları da bu romanı okumak ihtiyacını duyarlar. Çünkü bu kitapta yaklaşık yüz elli yıl öncesinin Osmanlı toplumu, eski İstanbul çevresi, İstanbulluların yaşayış tarzı ve o dönemle ilgili pek çok konu bir araya getirilmiş bulunuyor.
(Tanıtım Bülteninden)
