İnsan İnsana – Doğan Cüceloğlu
| Tür: | Kişisel Gelişim |
| Yazar: | Doğan Cüceloğlu |
| Yayınlanma Tarihi: | 2021 |
| Yayınevi: | Kronik Kitap |
| ISBN: | 9786257631525 |
Konusu
İnsan İnsana, Doğan Cüceloğlu’nun bireyler arası iletişimi psikolojik, toplumsal ve kültürel boyutlarıyla ele aldığı bir eserdir. Kitap, iletişimin insan yaşamındaki temel rolünü, iletişim kazalarının nedenlerini ve sağlıklı ilişkilerin nasıl kurulabileceğini açıklarken; aynı zamanda değişen Türk toplumunda iletişimin nasıl dönüşüme uğradığını inceler. Bireyin kendini tanıması, değerli hissetmesi ve karşısındakini anlaması üzerine yoğunlaşır.
İnsan İnsana Özeti
Eser iki ana bölümden oluşur. İlk bölümde bireyler arasındaki iletişim süreci ele alınır. Kitap, Üstün Dökmen’in insanın iletişim yoluyla yalnızlıktan kurtulduğunu ve yaşamına anlam kattığını anlatan şiiriyle başlar. Doğan Cüceloğlu, iletişimin insan hayatı için vazgeçilmez olduğunu vurgular; iletişim sorunlarının ilişki sorunlarına, sağlıksız ilişkilerin ise doyumsuz bir yaşama yol açtığını belirtir.
Yazar, sağlıklı iletişim kurabilmenin temelinde bireyin kendini değerli hissetmesinin yattığını ifade eder. Trafik kazaları ile iletişim kazaları arasında benzerlik kurarak, bu kazaların temelinde de iletişim eksikliklerinin olduğunu savunur. İletişim kazalarının nedenleri anlaşıldığında, hem bireysel hem de toplumsal sorunların azaltılabileceğini öne sürer.
Kitapta Paul Watzlawick ve arkadaşlarının ortaya koyduğu beş temel iletişim varsayımına yer verilir. Bu varsayımlar, iletişimin kaçınılmaz olduğunu, her iletişimin içerik ve ilişki boyutu taşıdığını, sözlü ve sözsüz iletişimin farklı işlevlere sahip olduğunu ve iletişimin eşit ya da eşitsiz ilişkiler içinde gerçekleştiğini açıklar.
Dinleme ve konuşmanın sanıldığından daha karmaşık süreçler olduğu, bu süreçlerin fizyolojik ve psikolojik yönlerinin fark edilmemesinin iletişim sorunlarına yol açtığı belirtilir. Hoşgörü, empati ve beden dilini doğru yorumlama becerileriyle iletişim kazalarının azaltılabileceği vurgulanır. Ayrıca bireylerin günlük yaşamda kullandıkları sosyal maskeler ve psikolojik savunma mekanizmaları (yansıtma, bastırma, telafi, özdeşim gibi) detaylı biçimde açıklanır.
İkinci bölümde ise geleneksel otoriter kültür ile özgürlükçü çağdaş kültür karşılaştırılır. Geleneksel anlayışın geçmişi, çağdaş anlayışın ise geleceği merkeze aldığı belirtilir. Cumhuriyet reformlarının da özgürlükçü çağdaş anlayış doğrultusunda şekillendiği ifade edilir. Bu kültürel değişimin iletişim biçimlerini nasıl etkilediği örneklerle anlatılır.
İnsan İnsana, akademik temellere dayansa da sade dili ve günlük hayattan verdiği örneklerle kolay anlaşılır bir eserdir. İletişim sorunlarının kökenini anlamak, kendini geliştirmek ve sağlıklı ilişkiler kurmak isteyen herkes için yol gösterici bir başvuru kitabı niteliğindedir.
İnsan İnsana – Kitap Açıklaması
İnsan, ilişkileri içinde sürekli olarak “yeniden tanımlanan” bir varlıktır. İnsan ilişkilerinin temelini ise iletişim süreçleri oluşturur.
İki insan birbirinin farkına vardığı anda iletişim başlar. Aynı sosyal ortam içinde yer alan kişilerin söyledikleri sözler ve hareketleri kadar, hareketsizlikleri, susmaları, beden duruşları ve yüz ifadeleri, hepsi anlamlı birer mesaj oluşturur. İyi bir dinleyici, iletişim kurduğu kişinin yalnız söylediklerini değil, yüzü, eli, kolu ve bedeniyle yaptıklarını da “duyar.”
Bir aracın sürücüsü, yolda kendinden başka araç yokmuş gibi davranırsa, trafik kazası olur. Bir kişi konuşurken, karşısındakini nasıl etkilediğini düşünmeden, kendi bildiği yönde istediğini söylerse “iletişim kazası” ortaya çıkar. İlişkilerimizde, verdiğimiz mesajların sorumluluğunun bilincinde olmamız, iletişim kazalarını önler.
Bu varsayım toplumsal düzeyde de geçerlidir. Kişi farkında olsun ya da olmasın, toplumla da sürekli ilişki içindedir. Bir toplumda “Herkes benim gibi düşünmelidir, benim düşünce tarzım en doğrusudur,” tutumu ağır basarsa, akılcı tartışmalar yerine duygusal çatışmalar ortaya çıkar.
İnsan hayatını mercek altına alıp, insana dair her hikâyeden bir anlam çıkarabilen bilgeliğiyle değerli Doğan Cüceloğlu, kimliklerin ötesinde, canların temas içinde olduğu “insan insana” bir ilişkinin mümkün olduğunu bize hatırlatıyor. Kalıpları tekrarlamaktan kurtulabilmeniz, insan ilişkilerine anlamsal zenginliği ve derinliği getirebilmeniz için iletişim süreçlerini uygun ve etkili bir biçimde uygulamanıza yönelik bilgi ve becerileri sunuyor.
İletişim sorunlarını çözmeden doyumlu bir yaşam sürdürmenin olanaksız olduğunun ve insanın isterse kendini değiştirip geliştirebileceğinin altını çiziyor.
