Das Kapital – Karl Marx
| Tür: | İnceleme |
| Yazar: | Karl Marx |
| Yayınlanma Tarihi: | 1867 |
| Yayınevi: | Gece Kitaplığı |
Konusu
Marx, Kapital’de, “kapitalist toplumun en temel hücresi” olarak gördüğü “meta”nın analizinden başlayarak, kapitalist üretim ilişkilerini tüm boyutlarıyla inceler. Çağın en büyük kapitalizm eleştirisi olarak tanımlanan Das Kapital, aslında kapitalist sistemin kendi sonunu nasıl getireceğini anlatıyor.
Das Kapital Özeti
Meta
Marx, analizine “meta”yı tanımlayarak başlar. Marx, metanın kullanım değeri adı verilen bir özelliği olduğunu söyler. (“Kullanımdaki değer” yerine “değer” kelimeleri 17. yüzyıl İngiliz yazarları tarafından sıklıkla kullanılır. John Locke (1691, Faiz İndiriminin Sonuçları Üzerine Bazı Düşünceler, insan yaşamının ihtiyaçlarını karşılamak ve rahatını sağlamak.”) Metanın kullanım değeri, onun ne kadar yararlı olduğuyla belirlenir. Kullanım değeri, der Marx, ancak “kullanım ve tüketimde” belirlenebilir. meta belirlenir, meta el değiştirdiğinde meydana gelen değişim değeri belirlenir. Bunu, değişim için değişimde kullanılan diğer metaların miktarlarıyla açıklar (Fransız iktisatçı Guillaume-François Le Trosne, 1846’da şöyle yazmıştı: “Değer iki mal arasındaki değişim değerindeki oranı belirleyen, iki şeyin üretim sürecinin ölçüsüdür.”) Tahıl ve demir örneğini verir.
Kullanım değeri
Aralarındaki ilişki ne olursa olsun, belirli bir miktar mısırın belirli bir miktar demirle değiş tokuşunda her zaman eşitlik olacaktır. Bu örneği, tüm metaların, belirli miktarlarda başka metalarla değiştirilmelerini sağlayan benzer bir öze sahip olduğunu göstermek için verir. Ayrıca, bir metanın değişim değerinin sadece ona bakarak veya incelenerek belirlenemeyeceğini de açıklar. Değişim değeri sadece maddi değildir. Değişim değerini belirlemek için metanın diğer metalarla değişimini görmek gerekir. Marx, metanın bu iki yönünün birbirinden bağımsız tartışılamayacak şekilde hem farklılaştığını hem de bütünleştiğini belirtir. Marx, bir şeyin kullanım değerinin nitelik olarak, değişim değerinin ise nicelik olarak değişebileceğini söyler.
Değişim değeri
Marx, bir metanın değişim değerinin, değerinin tanımı olduğunu açıklamaya devam eder. Değer, tüm metaları birbirleriyle mübadele edilebilmesi için ilişkilendirir. Bir metanın değeri, “bir toplumda ortak olan beceri ve emek yoğunluğunun ortalama derecesi ve o toplum için normal üretim koşulları altında herhangi bir kullanım değeri üretmek için gereken emek zamanı” olarak tanımlanan, toplumsal olarak gerekli emek zamanı tarafından belirlenir. Böylece Marx, birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkan emeğin üretkenliğine göre metanın geliştiği veya değiştiği için değerinin sabit kalmadığını açıklar.
Kısa bilgiler
- Ekonomi Politiğin Eleştirisi alt başlıklı kitap, Karl Marx’ın en önemli yapıtlarındandır. Toplam üç cilttir. 2. ve 3. ciltler Marx’ın ölümünden sonra dostu ve çalışma arkadaşı Friedrich Engels tarafından notlarının düzenlenmesi sayesinde yayınlanabilmiştir.
- Marx, Kapital’de öncelikle “kapitalist toplumun en temel hücresi” olarak gördüğü “meta”nın çözümlenmesinden başlayarak kapitalist üretim ilişkilerini bütün boyutlarıyla inceler.
- Kapital, Türkçeye ilk olarak Osmanlı döneminde Ceride-i Felsefiye dergisinde özeleştirilerek Sermaye adıyla çevrilmiş, cumhuriyet dönemindeki ilk çevirisi de yine aynı adla 1933’te gerçekleştirilmiştir. Tamamen Türkçeye çevrilmesiyse Prof. Dr. Mehmet Selik tarafından Almanca aslından 1965 yılında yapılmış ve Sol Yayınları tarafından Aralık 1965’te basılmıştır.
Das Kapital – Kitap Açıklaması
Karl Marx, 5 Mayıs 1818`de Almanya`nın Rhine Eyaleti`nin Trier kasabasında doğdu. Orta öğretimini Trier`de tamamladı. Bonn ve Berlin üniversitelerinde hukuk öğrenimi görürken tarih ve felsefeyle ilgilendi, Hegelci E. Gans`ın derslerini izledi. 1841`de “Demokritos`un ve Epikuros`un Doğa Felsefelerinin Farklılıkları” adlı doktora tezinde, dinin maddecilik açısından eleştirisini yaptı. Sol Hegelcilere katılarak Bauer kardeşlerle dostluk kurarken, bir yandan da Feuerbach`ın etkisinde kalıp 1842`de, muhalefetteki radikal burjuvalar tarafından kurulan Rheinische Zeitung gazetesinin yazı işleri yöneticiliğini yaptı. Saint-Simon, Fourier, Proudhon gibi yazarları okuyarak Fransız sosyalizmini tanımaya çalıştı. 1843`te çocukluk arkadaşı Jenny von Westphalen ile evlendi. Eşi Johanna “Jenny” von Westphalen (12 Şubat 1814 – 2 Aralık 1881) Karl Marx`ın eşi ve Berlin`deki Friedrich-Wilhelms-Universität isimli üniversitede profesör olan Johann Ludwig`in (Baron von Westphalen) kızıdır, ince uzun boyluydu, büyüleyici yeşil gözleri ve kumral saçlarıyla çevresindekileri hayran bırakıyordu. Saçlarını bazen ensesinde toplar, bazende salıverirdi. Zarif ve aydınlık bir yüzü vardı.”
(Tanıtım Bülteninden)
